107 Mothers – Cenzorka (2021)

Regie: Péter Kerekes | 93 minuten | drama | Acteurs: Maryna Klimova, Iryna Kiryazeva, Lyubov Vasylyna, Vyacheslav Vygovskyl, Oleksandr Mykhailov, Irina Tokarchuk, Raisa Roman, Tetyana Klishch, Olga Dudinova, Tetyana Ivanova, Tetyana Neterenko, Tetyana Paraskeva, Tatiana Shmulevich

In het docudrama ‘107 Mothers’ wordt de Oekraïense Lesya (Klimova) veroordeeld tot zeven jaar gevangenis voor moord op haar man. Ze bevalt van haar zoontje Kolya (Vygovskyl) en maakt zich zorgen: als het kind drie is moet naar een weeshuis tenzij Lesya een ander, goed onderkomen voor hem weet te regelen.

Voor zijn speelfilmportret van een jonge vrouw in een vrouwengevangenis deed de Slowaakse regisseur Péter Kerekes lang onderzoek in de Odessa-gevangenis. Hij raakte onder de indruk van hoe de opgesloten vrouwen het moeten zien te rooien – met elkaar, en met hun soms verwoeste levens. Je zou zeggen dat je daar een documentaire over maakt, gekozen is voor een (Russisch gesproken) dramaproductie. Die wetenschap alleen al is bevreemdend. ‘107 Mothers’ wijkt nauwelijks af van een documentaire.

Wat is de meerwaarde van een acteursdrama? Voor de geloofwaardigheid is het een nadeel, niets wijst op een gedramatiseerde productie – misschien het gescripte acteerwerk. Voor de acteerprestaties hoef je deze film niet te gaan zien. Kerekes liet de NRC weten dat ‘107 Mothers’ een hybride film is. Hij zou ook liever een documentaire gemaakt hebben, liep uitvoerig rond in de gevangenis van Odessa als ‘fly on the wall’, maar geeft niet prijs waarom de film is gedramatiseerd. Dat maakt het lastig beoordelen. Wellicht werkte de gevangenisdirectie niet mee.

Een grote rol in de film is weggelegd voor de hoofdbewaakster van de gevangenis. Zij doet de intakegesprekken, en laat de gedetineerde moeders weten dat zij de macht heeft over de toekomst van de kinderen. Misschien kwam deze rol iets te dicht bij de realiteit. Het sleutelwoord in de film is gelatenheid. De gelatenheid van Lesya wordt goed vertolkt door Klimova; ook Vygovskyl doet het goed als het jongetje Kolya; Kerekes brengt een lichte toets in via de soundtrack. Wat kun je ervan zeggen? ‘107 Mothers’ oogt in alle schrijnendheid authentiek.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 14 juli 2022