15 Minutes (2001)
Regie: John Herzfeld | 120 minuten | actie, drama, thriller, misdaad | Acteurs: Robert De Niro, Edward Burns, Kelsey Grammer, Avery Brooks, Melina Kanakaredes, Karel Roden, Oleg Taktarov, Vera Farmiga, John DiResta, James Handy, Darius McCrary, Bruce Cutler, Charlize Theron, Kim Cattrall, David Alan Grier, Vladimir Mashkov, Irina Gasanova, Noelle Evans, Mindy Marin, Christine Claibourne, Paul Herman, Gabriel Casseus, Joe Lisi, Stephen Davis, William Stanton, Louis F. Garcia, Mike Camello, Anton Yelchin, Rikki Klieman, Sebastian Roché
‘In the future, everyone will be world-famous for 15 minutes’, sprak de excentrieke kunstenaar Andy Warhol al in 1968. Het werd een gevleugelde uitspraak die zeker met de opkomst van de reality-televisie in de jaren negentig meer dan ooit waarheid is geworden. Tegenwoordig hoef je geen talent meer te hebben om met je kop op tv te komen; je moet alleen bereid zijn jezelf voor gek te zetten voor het oog van miljoenen kijkers. Mensen worden steeds schaamtelozer en geven zichzelf soms letterlijk bloot voor een klein beetje roem. Sommige mensen gaan zelfs zo ver dat ze een misdaad plegen en dit aankondigen op video. De media zijn zo bewust op kijk- en verkoopcijfers dat ook zij er hun hand niet voor omdraaien om zulke sensationele beelden zonder scrupules uit te zenden. Dit uitgangspunt nam John Herzfeld voor zijn film ’15 Minutes’ (2001). Deze misdaadthriller lijkt op het eerste gezicht op veel fronten erg ongeloofwaardig. Maar in een wereld vol gekken, die anderen zonder reden door hun kop schieten, is het nog maar de vraag of dergelijke gebeurtenissen niet ook in het echt kunnen gebeuren.
Robert De Niro speelt Eddie Flemming, een New Yorkse detective die dankzij zijn goede contacten in de mediawereld zelf een beroemdheid is geworden. Zijn beste vriend is tv-persoonlijkheid Robert Hawkins (Kelsey Grammer) en zijn vriendin Nicky (Melina Kanakaredes) een ambitieuze verslaggeefster. Flemming heeft altijd wel een woordje klaar voor de media en juist daardoor is hij zo populair. Met de komst van de twee Oost-Europese gangsters Emil en Oleg (Karel Roden en Oleg Taktarov) naar New York, verandert er een hoop in Flemmings voortkabbelende leventje. Emil droomt ervan rijk en beroemd te worden in het land waar ‘niemand verantwoording hoeft te dragen voor zijn daden’, terwijl Oleg hun daden met een videocamera vastlegt. De twee hebben nog een rekening openstaan bij een oude vriend en vermoorden hem en zijn vrouw in hun appartement. Om de moord te verbloemen steken ze de flat in de fik, waardoor brandweerinspecteur Jordy Warsaw (Edward Burns) bij de zaak betrokken raakt. Samen met Eddie ontdekt hij dat dit niet zomaar een brand was maar dat de slachtoffers al dood waren voordat het vuur hun lichamen onherkenbaar verminkte. Juist wanneer ze de puzzel langzaamaan lijken te ontrafelen, gooien Emil en Oleg roet in het eten. Hun volgende slachtoffer is een beroemdheid en ze hebben hun oog laten vallen op Eddie…
’15 Minutes’ is een misdaadthriller die in zijn beste momenten een satirische blik werpt op de Amerikaanse maatschappij. Geweld wordt verheerlijkt en de media werken daar lustig aan mee. Het thema van deze film is niet nieuw. Een veel scherpere en meer overtuigende satire is bijvoorbeeld ‘Network’ (1976) en ook een film als ‘Wag the Dog’ (1997) slaagt er beter in de samenleving een spiegel voor te houden. Desondanks kent ’15 Minutes’ momenten waarop de intenties van Herzfeld (niet alleen de regisseur, maar tevens de producent en de schrijver van de film) hun doorgang vindt naar de kijker. De prent is echter beter geslaagd als misdaadthriller dan als maatschappijkritisch pamflet. Enkele aardig uitgewerkte actiescènes zijn daar debet aan. Vooral het fragment waarin Burns met een belangrijke getuige probeert te vluchten uit een brandende flat slaat in als een bom. Overigens is dat direct ook het hoogtepunt van Burns, die zich nauwelijks weet te profileren als acteur (zijn werk als regisseur van romantische komedies als ‘She’s the One’ uit 1996 komt wat dat betreft beter uit de verf). De film wordt gedragen door Robert De Niro, die echter duidelijk op de automatische piloot speelt. Sterker speelt Karel Roden de gangster Emil, de gevaarlijkste en meest psychopathische van de twee Oost-Europese antagonisten. Aardige bijrollen zijn er van Grammer, Kanakaredes en Avery Brooks. Let ook op de piepkleine bijdragen van Kim Cattrall (‘Sex and the City’) en Charlize Theron (die enkele zinnetjes Afrikaans spreekt).
Herzfelds film kent veel gebreken. Sommige scènes zijn vooral bedoeld om zijn gebrek aan inspiratie te verbloemen. Ook het einde is niet krachtig en overtuigend – sterker nog, het slotakkoord hangt van ongeloofwaardigheden aan elkaar, waarmee Herzfeld in feite zijn eigen glazen ingooit. De score is niet altijd even sterk gekozen en op visueel gebied zien we niets dat we niet al eerder gezien hebben. Desondanks kijkt ’15 Minutes’ lekker weg. De film heeft een ongecompliceerd karakter, terwijl er toch een treffend beeld wordt geschetst van de soms immorele mentaliteit van de (Amerikaanse) samenleving. Dat de film in zijn geheel een wat rommelige indruk maakt, de acteerprestaties nergens boven de middelmatigheid uitkomen en de geloofwaardigheid soms ver te zoeken is, doet klaarblijkelijk geen afbreuk aan de amusementswaarde.
Patricia Smagge
Waardering: 3
Bioscooprelease: 10 mei 2001