48 Hrs. (1982)

Regie: Walter Hill | 96 minuten | actie, komedie, misdaad | Acteurs: Nick Nolte, Eddie Murphy, Annette O’Toole, Frank McRae, James Remar, David Patrick Kelly, Sonny Landham, Brion James, Kerry Sherman, Jonathan Banks, James Keane, Tara King, Greta Blackburn, Margot Rose, Denise Crosby

In ‘48 Hrs.’, uit 1982, echoën de rauwe politiefilms uit de jaren zeventig nog na. Tegelijkertijd vormt de film een vernieuwing van dat genre. Zorgvuldig opgebouwde suspense en uitgesponnen achtervolgingen maken plaats voor de directe confrontatie: keihard geweld en ongecompliceerde humor. Met wat goede wil kun je ‘48 Hrs.’ zien als een film die de jaren tachtig belichaamt. Een meer alledaagse reden om ‘m te zien? De film is puur entertainment. Vast geen toeval dat het de eerste grote productie is van Joel Silver, die sindsdien een ware bibliotheek aan actiefilms heeft aangelegd: ‘Commando’, ‘Lethal Weapon’, ‘Predator’, ‘Die Hard’, en ‘The Matrix’. Om er een paar te noemen.

’48 Hrs.’ zelf begint broeierig en stoffig. Een chain gang van gevangenen, bewaakt door agenten met spiegelzonnebrillen, zwoegt aan een spoorlijn. Plots doemt een pick-up truck op, een wolk van zand achter zich opwerpend. Twee minuten later baden de bewakers in bloed en is zware crimineel Albert Ganz er vandoor, met hulp van Big Bear, een Indiaan. Ganz en Big Bear vluchten naar San Francisco. Dit om te verhinderen dat een ander bendelid er vandoor gaat met de buit die ze ooit hebben geroofd van een drugsdealer. Rechercheurs van de politie stuiten echter toevallig op hun schuilplaats, een hotel. Onder hen is Jack Cates (Nick Nolte). Cates is bij zijn collega’s bepaald impopulair vanwege zijn onorthodoxe opsporingsmethodes, zijn botheid en het wrak van een Cadillac waarmee door San Francisco toert. In het hotel komt het tot een vuurgevecht met de misdadigers. Ongepolijst geweld. Met name de venijnige Ganz toont een boosaardig plezier in het leegschieten van zijn magazijn. Twee rechercheurs worden afgemaakt. Cates zelf ontsnapt en weet wat hem te doen staat. De daders pakken, al is het maar om aan te tonen dat-ie z’n badge nog waard is.

Cates ontdekt al snel dat Ganz nóg een partner in crime had: Reggie Hammond (stand-up comedian Eddie Murphy, die hier zijn eerste filmrol met beide handen aanpakt). Cates treft Hammond aan in zijn cel, als hij met die typische Murphy-toonhoogte ‘Roxanne’ van The Police meeblèrt (een klassiek moment, dat vrijwel rechtstreeks werd herhaald in de vervolgfilm; ‘Another 48 Hrs.’). Hammond moet nog een halfjaar zitten. Maar Cates mag ‘m voor 48 uur ‘lenen’ van de gevangenis, om de politiemoordenaars te vinden. Reggie Hammond heeft zo zijn eigen redenen om daaraan mee te werken: hij wil de buit redden. Een gevangene als partner van een rechercheur – het is eens wat anders dan good cop, bad cop. De affiche Cates vs. Hammond – Nolte vs. Murphy – zorgt in ‘48 Hrs.’ voor een onderhoudend gevecht. Elk onderling contact, verbaal én non-verbaal,  is als een rechtse hoek. Op de gong zit je als kijker nergens te wachten, omdat de twee volkomen aan elkaar gewaagd zijn. Is dat ondanks of dankzij hun kraakheldere tegenstellingen? Blank en zwart, ruig en glad, nors en vrolijk, pessimistisch en opportunistisch: de antichemie doet zijn werk. Zie hoe Hammond de gevangenis uitswingt in z’n zijden pak. Cates draagt dagenlang hetzelfde overhemd en bewaart zijn papiergeld verfrommeld in een afgedragen broek. En hoor hoe Hammond op hoge toon lekker eten eist, in een restaurant “”met een gezellige atmosfeer, met gezellige mensen!””. Cates beloont hem met een reep uit een snoepautomaat.

Meer nog dan de regie, zetten de bezwerende drumroffels en fluittonen van componist James Horner de toon in ‘48 Hrs.’, samen met San Francisco, de stad gebouwd als filmset. Wel jammer dat regisseur Walter Hill uitgerekend in de climax van de film over de top gaat met rookmachines, zwaar aangezet neonlicht, gekunstelde dialoog en het duistere silhouet van een wreker. Daar wordt het vermakelijke spel tussen ironie en geweld losgelaten, zij het voor luttele seconden. Oh, en vrouwen? Tja, mooi om naar te kijken. Hun rollen beperken zich tot die van verwaarloosde vriendin, hoer, gewillig vluggertje of weerloze gijzelaar. Ergens hoort dat ook zo, in een macho-film als deze. Leuk, spannend, en vooral pretentieloos. That’s entertainment.

Martijn Laman

Waardering: 3

Bioscooprelease: 11 mei 1983