9 (2009)

Regie: Shane Acker | 80 minuten | animatie, oorlog, avontuur, fantasie, science fiction | Originele stemmencast: Elijah Wood, John C. Reilly, Jennifer Connelly, Crispin Glover, Martin Landau, Christopher Plummer, Fred Tatasciore, Helen Wilson

‘9′ bestaat uit bijna 90% actie. De rest is de periode vóór, na en tussen de actiemomenten door. Bereid je voor op het in je stoel schudden van de ontploffingen, want het gaat hard op hard in ‘9′. Ja, het heeft een vleugje science-fiction want wat is een mogelijke toekomst op aarde als de mensheid is uitgestorven door de door henzelf gecreëerde machines? Verwacht hier geen duidelijk antwoord op te krijgen, leun achterover en laat je fantasie op de loop. Neem aan dat de aarde bijna volledig verwoest is en dat er naast de kwaadaardige machines alleen nog een paar poppen over zijn. En dat deze poppen ‘leven’. Later in de film, redelijk laat zelfs, zal kort worden uitgelegd dat de ziel van de maker/uitvinder in al deze negen poppen verscholen zit. Het is dezelfde maker die de machines heeft uitgevonden die allereerst de mensen ondersteunen en zich later tegen hen keerden. Deze man heeft negen aspecten van zichzelf verwerkt in negen verschillende poppetjes.

Zo is daar Nr. 9 (Elijah Wood), de pop die dóórdenkt en niet zomaar alles accepteert. Met hem begint en eindigt de film, je wordt samen met hem wakker en gaat de omgeving verkennen. Daarbij loopt hij al snel de sympathieke Nr. 2 (Martin Landau) tegen het lijf, die hem verder wil helpen. Helaas wordt Nr. 2 meegenomen door een soort pitbulldinosaurusrobot die hem zijn hol in mee sleurt: een mijngebied waar al de slechte machines zich ophouden. Nr. 9 wil niets liever dan Nr. 2 uit de klauwen van dit monster redden en gaat tegen de wil van Nr. 1 (Christopher Plummer) in richting verboden gebied. Gelukkig is daar de heldin en ninja Nr. 7 (Jennifer Connelly) die hem te hulp schiet. Net als alles goed lijkt te gaan kan Nr. 9 zijn nieuwsgierigheid niet onderdrukken en creëert hij zo ongewild een verschrikkelijk allesvernietigend monster: De Machine. Het einde lijkt nabij voor alle poppen, maar Nr. 9 is hier nog niet zo van overtuigd. Mede door zijn verantwoordelijkheidsgevoel ten opzichte van de andere poppen doet hij er alles aan om iedereen te redden.

Elijah Wood is leuk gecast als de wat naïeve Nr. 9, Christopher Plummer als de wat gemene Nr. 1 ook. Leuk bedacht – met name voor de variatie- is om Nr. 7 een vrouwelijke pop te laten zijn. Zij is nog wel de stoerste pop van allemaal. Jennifer Connelly is hierin een onverwachte maar aangename keuze.

Dat ‘9′ voor een groot deel uit actie bestaat is niet zo vreemd als je bedankt dat de producers Jim Lemley en Timur Bekmambetov (beide‘Wanted’) zijn. De invloed van de andere producent, Tim Burton (‘Corpse Bride’, ‘Sweeney Todd’), is iets minder duidelijk aanwezig. Fans van Tim Burton zullen niet direct vallen voor ‘9′, daar is het teveel een actiefilm voor. Je kan hem wel in de film terugvinden in de kleine bijfiguurtjes in de film. De eerste verkenner van De Machine is bijvoorbeeld een grote spitse vleermuis. Een andere verkenner is een slang met daarin een poppengezicht verstopt die ook sterk iets wegheeft van een doodshoofd. De mini bodyguards van De Machine lijken allemaal kleine spinnetjes en de rondzwevende misvormde luchtballonnen hebben wat magisch. Bij de poppen zelf krijg je niet meteen een associatie met Burton, behalve bij Nr. 8 (Fred Tatasciore), de bodyguard pop van Nr. 1. Hij heeft wat weg van de Boogieman uit ‘A Nightmare Before Christmas’.

De film ‘9′ is gebaseerd op de 11 minuten durende korte film van Shane Acker welke debuteerde in 2005 op het Sundance filmfestival. Als animator en 3D specialist leverde hij hiermee al een prachtig gedetailleerde film mee af. In de lange versie werkt hij alles nog net iets verder uit. De poppetjes zijn zo verfijnd ontworpen alsof hij ze eerst zelf met de hand in elkaar heeft gezet en daarna pas in de computer. Alsof je de ruwe stof bijna kan voelen en ruiken. Je ziet ook de ontwikkeling van de poppetjes naar mate het nummer oploopt. Er wordt voor een andere stof gekozen en in plaats van knopen komt er een rits. Niet dat Nr. 9 beter is dan Nr. 1, het past visueel wel bij de verschillende personages. En het is geen toeval dat Nr. 1 de oudste is en ook het meest bang voor verandering.

Shane Acker heeft een aparte stijl en heeft met ‘9′ opvallende karakters gecreëerd die hiervoor nog niet bestonden. Heb je bij andere films vaak het idee dat er weer eenzelfde blik aan typetjes opengetrokken is of is het duidelijk een samenraapsel van al bestaande figuurtjes, bij ‘9′ druipt de originaliteit eraf. De poppetjes zijn aandoenlijk en zien er naïef uit met hun eivormige hoofdjes en grote ronde ogen. Mooi dat net zij de wereld moeten redden.

Om van een korte film een succesvolle lange film te maken is wel meer nodig dan alleen mooie beelden in een verassende fantasiewereld. En daar schiet ‘9′ in tekort. Er is zoveel actie dat het verhaal ondergesneeuwd raakt en dat laat uiteindelijk klein beetje een onbevredigd gevoel achter. ‘9′ overdondert vooral.

Barbara Plasmans

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 9 september 2009