A Bronx Tale (1993)

Regie: Robert De Niro | 121 minuten | drama, misdaad | Acteurs: Robert De Niro, Chazz Palminteri, Lillo Brancato, Francis Capra, Taral Hicks, Kathrine Narducci, Clem Caserta, Alfred Sauchelli jr., Frank Pietrangolare, Joe Pesci, Robert D’Andrea, Eddie Montanaro, Fred Fischer, Dave Salerno, Joe D’Onofrio

‘A Bronx Tale’ is het regiedebuut van Robert De Niro, een van de absolute grootmeesters op acteergebied. De film vertelt allereerst het verhaal van de jongen Calogero. Reeds als klein jongetje raakt hij geïntrigeerd door gangster Sonny, de “main man” in zijn buurt en iemand die altijd en door iedereen met respect en alle egards wordt behandeld. Wanneer Calogero op een dag getuige is van een schietpartij waarbij Sonny direct is betrokken en vervolgens bezoek krijgt van de politie, besluit hij om de gangsterbaas niet te verlinken. Sonny toont zich een dankbaar man en nodigt Calogero vervolgens uit om eens langs te komen in de bar waar hij en zijn kompanen meestal rondhangen. Al snel participeert de jongen in de lucratieve dobbelspelen die daar gehouden worden, brengt hij drankjes rond in ruil voor een meer dan modale vergoeding en groeit er een band tussen hem en Sonny. Lorenzo, de vader van Calogero en een rechtschapen en hardwerkende buschauffeur, is echter niet zo gelukkig met deze gang van zaken en probeert zijn zoon dan ook met de moed der wanhoop weg te houden bij Sonny en diens kornuiten. Hij weigert zelfs geld van Sonny dat hij gezien zijn financiële situatie goed zou kunnen gebruiken en ook aanbiedingen om tegen een bovengemiddelde geldelijke vergoeding “incidentele werkzaamheden” voor Sonnys organisatie te verrichten, slaat Lorenzo vastberaden af. Het gevolg is dat Calogero langzaam maar zeker verscheurd raakt door tweedracht. Aan de ene kant wil hij trouw blijven aan de principes van zijn vader en familie, maar aan de andere kant voelt hij zich ook aangetrokken tot het snelle en romantische gangsterleven dat zijn vriend Sonny leidt.

Calogero is weliswaar de hoofdpersoon uit dit verhaal, maar daarnaast draait ‘A Bronx Tale’ ook vooral om Sonny, een personage dat op een indrukwekkende en kleurrijke manier wordt vertolkt door Chazz Palminteri. Interessant is vooral dat we hier niet van doen hebben met een karakter dat louter weergegeven wordt als zwart- wit, maar eerder met iemand die een groot, grijs gebied bestrijkt en zelfs volstrekt tegengestelde karaktereigenschappen in zich lijkt te verenigen. De visie van Sonny op verschillende maatschappelijke vraagstukken (onderwijs, racisme) is genuanceerd, verstandig en atypisch voor het soort gangster dat we in de meeste films tegenkomen. Hij blijkt zelfs over te lopen van wijze adviezen en raadt Calogero dan ook steevast aan zijn school af te maken en af te zien van een carrière binnen de georganiseerde misdaad. Op andere momenten maakt de kijker echter kennis met de andere, meer duistere en agressieve kant van Sonny. Vooral de scène waarin hij en zijn kompanen een paar vernielzuchtige bikers met harde hand en de assistentie van een aantal honkbalknuppels hun café uitwerken, laat zien dat Sonny zeker geen zachtzinnig personage is. De toespeling ‘Look at me, I’m the one who did this to you’ die hij een van de murw geslagen motormuizen nog meegeeft, is wat dat betreft veelzeggend. Over het algemeen kiest De Niro er echter voor om de rauwe kanten van het gangsterbestaan duidelijk minder expliciet en gewelddadig aan het licht te brengen dan zijn grote leermeester Martin Scorsese. Sonny, als quasi- intellectuele en overwegend pragmatische gangsterbaas, is absoluut niet te vergelijken met types als Jimmy Conway en Tommy DeVito uit ‘Goodfellas’ of Nicky Santoro uit ‘Casino’. Een overdreven romantisering van de persoon Sonny en de maffia in het algemeen ligt dan ook af en toe gevaarlijk op de loer, maar De Niro slaagt er meestal in om op tijd in het verhaal in te grijpen waardoor dit uiteindelijk wel meevalt.

Het bovenstaande wekt wellicht de indruk dat ‘A Bronx Tale’ niet veel meer is dan een verkapte autobiografie van Calogero en Sonny. Niets is echter minder waar. ‘A Bronx Tale’ is namelijk ook een fraai, levendig en kleurrijk portret van de Bronx en haar bevolking. Het is niet zozeer een echte maffiafilm, maar eerder een fraai tijdsdocument waarin alle aspecten die kenmerkend waren voor het leven in deze beruchte New Yorkse wijk aan bod komen. Zo is er bijvoorbeeld een prominente plaats ingeruimd voor de raciale spanningen tussen de Amerikaans- Italiaanse bewoners van de wijk en het in de jaren zestig sterk groeiende zwarte bevolkingsdeel. De fraaie soundtrack, die onder meer bestaat uit muziek van gitaarlegende Jimi Hendrix, verhoogt de authenticiteit van deze film als oprecht en rijkgeschakeerd tijdsdocument verder.

Frank Heinen

Waardering: 4

Bioscooprelease: 3 augustus 1995