A Liar’s Autobiography: The Untrue Story of Monty Python’s Graham Chapman (2012)
Regie: Bill Jones, Jeff Simpson, Ben Timlett | 84 minuten | animatie, komedie | Originele stemmencast: Graham Chapman, Philip Bulcock, John Cleese, Carol Cleveland, Cameron Diaz, Margarta Doyle, Terry Gilliam, André Jacquemin, Terry Jones, Michael Palin, Justin McDonald
Een onconventionele biopic van een onconventionele man. ‘A Liar’s Authobiography: The Untrue Story of Monty Python’s Graham Chapman’ is de verfilming van het evenzo lang getitelde boek. Daarin beschrijft Graham Chapman (8 januari 1941 – 4 oktober 1989), van Monty Python dus, zijn roerige leven in een extravagante stijl, laat hij weinig weg en verzint hij veel bij. Dit excentrieke verhaal is ook op bijzondere wijze tot film gemaakt, namelijk door verschillende animatoren op het project te zetten. Uiteindelijk hebben veertien animatiestudio’s meegewerkt, die allen in compleet eigen stijl het leven van de legende hebben verbeeld.
De jeugd van Chapman wordt vrij vlot behandeld, en al snel zijn we bij zijn ontmoeting met John Cleese, met wie hij later een “werkvakantie” zal vieren aan de Spaanse costa’s, op kosten van de BBC. Tussendoor krijgen we nog een lesje van professor Sigmund Freud, op komische wijze ingesproken door- je raadt het nooit- Cameron Diaz. Zij, -hij wijst op het onderbewustzijn en op de menselijke seksuele driften. Een veelvuldig terugkerend thema in de film is seks. Met mannen, vrouwen, met één persoon of meerdere, soms wat discreter of meer symbolisch en soms wat vulgairder en meer shockerend, maar altijd geanimeerd. Vaak zijn die animaties in grappig en luchtig en kleurrijke comic-achtige stijl, maar sommige animatiestijlen weten juist een gevoelige en artistieke noot te raken; als Chapman moet afkicken van zijn seks- en alcoholverslaving zien we de wereld door zijn ogen, met hallucinaties en al. Op zo’n moment is de stijl erg expressief en donker, met zwarte penseelstreken op een bruine achtergrond. De stijl en het moment passen altijd goed bij elkaar, en de snelle stijlovergangen wennen daardoor vlot genoeg.
Chapmans eigen stem is gebruikt als verteller, die het geheel van hilarisch commentaar voorziet. Zijn collega’s van Monty Python komen ook voor in ‘A Liar’s Autobiography’, en af en toe zijn oude archiefbeelden gebruikt. Zo is het een kakofonie van beelden, die steeds van de hak op de tak springen, in de ene en dan weer de andere stijl, terwijl ze zich ook niet per se aan de chronologie houden. Het is een associatieve vertelstijl, die bij vlagen best moeilijk te volgen is. Door de vele – onderling zeer sterk verschillende – animatiestijlen is het een overdaad aan impressies. Dat is niet zozeer negatief, maar eerder een aanleiding om de film nog een keer te gaan zien. Om alle details en visuele grappen te ontdekken en om ten volle het werk te bevatten zijn er waarschijnlijk meerdere kijkbeurten van ‘A Liar’s Autobiography’ nodig. Het is een bijzonder kunstwerk, dat meer doet denken aan een stripverhaal dan aan een film.
Mirte Brethouwer
‘A Liar’s Autobiography: The Untrue Story of Monty Python’s Graham Chapman’ verschijnt dinsdag 23 juli 2013 op DVD en blu-ray (3D + 2D).