A Moonless Night (2024)
Regie: Laurien Schreuder, Eva Schumacher, Nora Tinholt | 60 minuten | fantasie, muziek
“In het holst van de nacht vertrouwen we vaak blindelings op het maanlicht. Maar wat als de maan verdwijnt en de duisternis volledig wordt? Hoe gedragen mensen zich in een nacht zonder eind?”
Het Snowapple Collective is een multidisciplinair en internationaal kunstenaarscollectief dat waarde hecht aan nieuwe ontmoetingen, samenwerkingen en artistieke experimenten. Ze willen naar eigen zeggen gedurfde, experimentele en hedendaagse kunst maken, die desondanks een breed publiek aanspreekt; toegankelijk voor iedereen, zonder onderscheid van leeftijd, cultuur of afkomst.
Snowapple heeft op 4 oktober 2024 haar nieuwe album ‘A Moonless Night’ uitgebracht, vergezeld door een gelijknamige film. Cinemagazine mocht op 2 oktober 2024 aanwezig zijn bij de première in Koninklijk Theater Tuschinski. In een volledig aangekleed Tuschinski hebben we de film mogen bekijken. De film wordt uiteraard bijgestaan door de muziek van het album en de poëzie van Eva Schumacher.
Voorop moet worden gesteld dat de tien nummers op het album fantastisch zijn. De productie is uitstekend. De muziek voelt als wat je het best zou kunnen beschrijven als een mengelmoes van psychedelische klassieke muziek, met jazz-, soul- en popelementen, al is het moeilijk om het album in een hokje te plaatsen. Iets wat Snowapple vol trots uitdraagt.
Laurien ‘She’ Snowapple is vocaal geweldig. Ingetogen op de momenten dat de muziek daarom vraagt, maar zeer aanwezig op de momenten dat je daar als luisteraar naar verlangt. ‘You’re Mine’ steekt er wat dat betreft met kop en schouders bovenuit. Een zeer terughoudende Laurien ‘She’ Snowapple bouwt langzaam naar een crescendo, gevolgd door een adembenemend slotstuk van hoorns, gitaar en strijkers.
De poëzie van Schumacher wisselt de muziek af en vult vaak aan waar nodig. De poëzie sluit misschien nog wel het best aan op de quote van Schumacher die luidt: “In het donker accepteren we vreemde dingen veel beter.” Haar stukken ‘The Crack’ en ‘Darkness’ stellen prangende vragen over onze perceptie van de wereld in het duister, zeker als die nacht van onbepaalde duur is.
Deze twee kunstvormen zijn vervolgens in een film gegoten. ‘A Moonless Night’ speelt zich af in een schemerige bar waar verloren zielen samenkomen tijdens een schijnbaar eindeloze, maanloze nacht. Een diva, een luidruchtige opschepper, twee schaakspelers en een ober die met zijn gedachten heel ergens anders is. ‘A Moonless Night’ volgt de gasten in hun obsessies en stelt de vraag of verlossing mogelijk en zelfs wenselijk is.
‘A Moonless Night’ zou volgens Snowapple een “Lynchian feel” moeten hebben, die onder andere doet denken aan ‘Blue Velvet’. Specifiek de bar in voornoemde film. In plaats van te vertrouwen op uitgebreide achtergrondverhalen of karakterontwikkeling via dialoog, creëert Lynch sfeer en emoties die de kijker helpen begrijpen wie zijn personages zijn. Hoewel ‘A Moonless Night’ die sfeer wel creëert, helpt dat de kijker niet per se om de gasten in de bar beter te begrijpen. De kijker is aan het einde van de film niet wijzer dan hij was aan het begin, en ‘A Moonless Night’ slaagt er niet in een band te scheppen tussen de kijker en de bargasten.
De vraag is echter of die drie elementen – het album, de poëzie en de film – leiden tot een samenhangend geheel. Helaas moet die vraag negatief beantwoord worden. Zowel de muziek als de poëzie bereiken beter hun doel als ze op zichzelf beschouwd worden. De poëzie heeft ruimte nodig om te ademen. De kijker heeft niet voldoende tijd om na te denken over de vragen die Schumacher stelt. Die tijd heeft een lezer van de poëziebundel wel. Het achteraf teruglezen van de gedichten maakt dat ze veel meer impact hebben dan bij het bekijken van de film. Dit is in mindere mate ook waar voor de muziek.
Wat verder opvalt is dat Snowapple Collective naar buiten uitdraagt kunst te maken die een breed publiek aanspreekt en toegankelijk is voor iedereen. De makers van ‘A Moonless Night’ verwezen in persberichten en bij de ticketverkoop meerdere keren naar de invloeden van David Lynch. Je kunt je afvragen of “toegankelijk” en “Lynchian” met elkaar verenigbaar zijn. Gezien het uiteindelijke resultaat moet die vraag negatief beantwoord worden.
Als het idee van ‘A Moonless Night’ je aanspreekt, dan is het beluisteren van de muziek en het lezen van de poëzie zeker een aanrader. Je hoeft daarbij niet per se de film te bekijken. De film heeft een zeer interessant uitgangspunt en op papier zie je wat de makers hebben willen doen. Als geheel komt het helaas niet helemaal uit de verf. Gelukkig zijn er veel elementen waarvoor de kunstenaars wel alle lof verdienen. Je kunt in ieder geval niet zeggen dat dit project niet doordrenkt is van passie.
Jelco Leijs
Waardering: 3
Speciale vertoning: 5 oktober 2024, KINO, Rotterdam; 17 oktober 2024: FC Hyena, Amsterdam; 27 oktober 2024: Eye, Amsterdam