Above Us All (2014)
Regie: Eugenie Jansen | 93 minuten | drama | Acteurs: Shayleah Sands, Kaleb Sands, Maarten Baes, Pearl Davern, Greg Griffiths
Het driedimensionaal effect in film wordt normaliter gebruikt als een puur visueel effect. 3D kan actie aanscherpen, schrikeffecten creëren of de realiteit zoals die wordt waargenomen benaderen. Dat de techniek ook van toegevoegde waarde kan zijn voor het meer inhoudelijke, dramatische gedeelte van film bewijst ‘Above Us All’.
Wanneer de moeder van de elfjarige Shay komt te overlijden, staat haar veilige wereld op de kop. Haar thuisland Australië wordt ingeruild voor het Belgische Ieper. Op de plek waar de roots van haar vader liggen, probeert het meisje enig besef van leven en dood te krijgen. De velden van eer uit de Eerste Wereldoorlog spelen een zwijgzame, maar immer aanwezige rol op de achtergrond. Zo ontstaat een geraffineerd verhaal over de vergankelijke positie van de mens in ruimte en tijd.
Dat verhaal komt op een experimentele manier tot leven. Elke scene in ‘Above Us All’ bestaat uit dezelfde beweging, waarin de camera steeds met hetzelfde rustige tempo in dezelfde richting draait. De panorama’s die hieruit ontstaan geven verdieping aan de positie van de personages in die omgevingen. Door deze bewegingen wordt het verhaal blootgelegd. Personages verschijnen uit het niets in beeld en verdwijnen net zo snel. De ene keer door gewoon op één positie te blijven staan, de andere door zelf in en uit het beeld te bewegen. De personages maken nadrukkelijk deel uit van een grotere belevingswereld dan dat het geval is bij het filmen binnen een stilstaand frame.
Doordat er veel verschillende ruimtes ontstaan, is er niet alleen veel plek voor detail maar geeft het de film ook meerdere dimensies van waaruit het verhaal verteld kan worden. In de brij van achtergronden, staat de gecompliceerde rouwverwerking van de jonge Shay centraal. Het is haar positie ten opzichte van de omgevingen die zorgen voor het (subjectieve) perspectief van de film. Het 3D-effect doet daar nog een schepje bovenop. Losgerukt van achtergrond en context, maakt dat het verhaal een universeel karakter krijgt. Het omgaan met leven en dood lijkt nietig, gezien de omvangrijkheid van het heelal. Maar net als het bloedvergieten van de Eerste Wereldoorlog kan ook zo’n klein geval tot groot verdriet leiden. Het 3D-effect en de manier van filmen zorgen dus voor een puur dramatisch effect dat hier goed tot zijn recht komt. Er ontstaat een goedwerkende synergie tussen het visuele en het verhalende. Het is zoals film hoort te zijn.
Het robuuste Australische landschap en de Belgische loopgraven lenen zich goed voor het verhaal. Het zijn bijkans alledaagse observaties van het leven aldaar. Maar door de abstractie van het beeld, wordt ‘Above Us All’ nooit heel persoonlijk. Het lijkt uiteindelijk meer om het filosofisch idee te gaan, dan dat er een diepzinnige, emotionele karakterstudie wordt gemaakt. Bovendien gaat de uniformiteit van de camerabeweging wat vervelen. Desondanks is ‘Above Us All’ een interessante en bewonderenswaardige film.
Wouter Los
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 11 september 2014