Ajami (2009)

Regie: Scandar Copti, Yaron Shani | 120 minuten | drama | Acteurs: Fouad Habash, Nisrine Rihan, Elias Saba, Youssef Sahwani, Abu George Shibli, Ibrahim Frege,  Scandar Copti, Shahir Kabaha, Hilal Kabob, Ranin Karim, Eran Naim, Sigal Harel, Tamar Yerushalmi, Moshe Yerushalmi

‘Ajami’ gaat over een aantal mensen dat elkaar min of meer bij toeval ontmoet, maar wiens levenspad zich dan dramatisch kruist. De wijk Ajami is een smeltkroes waar eeuwenlange vijanden door de omstandigheden gedwongen als buren moeten leven. In dit verhaal staan de sociaal-politieke verhoudingen tussen Joden, Christenen en Arabieren centraal. Zij leven daar door elkaar, maar vooral langs elkaar. Omar (Shahir Kabaha) is de oudste overgebleven man in zijn familie en zal het volgende slachtoffer gaan worden in de reeks van ‘verplichte’ traditionele wraaknemingen. Om daaraan te ontsnappen wordt de hulp van een Christelijke Arabier Abu-Elias (Youssef Sahwani) ingeroepen. Wraak hoort bij de traditie maar kan volgens die tradities ook voor veel geld worden afgekocht. Dit schept voor Omar een nieuw en groter probleem. Omar is bereid alles te doen om aan geld te komen, maar komt nog meer in de problemen.

De verhaallijn kruist het pad van Malek (Ibrahim Frege), die als illegale immigrant uit Nabloes ook voor Abu-Elias werkt om een operatie voor zijn moeder te betalen. Omar en Malek zoeken  een uitweg om snel aan geld te komen. Hierlangs loopt een zijlijn naar Dando (Eran Naim), een Israëlische politieagent. Zijn broer wordt vermist en is waarschijnlijk ontvoerd door Palestijnen. Dando ziet elke Arabier als een vijand en een potentiële terrorist. Omar en Malek komen in contact met Binj (Scandar Copti) die, zelf Arabier zijnde, een Joodse vriendin heeft. Hij droomt van een huwelijk, maar de spanningen met zijn familie en vrienden lopen hoog op.

Het scenario ontvouwt ingenieus een in tijd heen en weer springende verhaallijn en geeft een magnifieke schets van de explosieve ingrediënten van de complexe Palestijns-Israëlische-Christelijke samenleving. ‘Ajami’ is een subliem politiek-sociologisch drama van een samenleving onder grote druk, waarbij situaties ontsporen met daarbij soms dramatische gevolgen. De gekozen locaties versterken het verhaal in hoge mate. Het landschap, de verwoeste wijken, de voortdurende veiligheidscontroles en een sterke cameravoering en fotografie leveren alle hun bijdrage. De acteerprestaties zijn over de gehele lijn sterk overtuigend. De film werd dan ook terecht bekroond met vijf Ophirs voor Beste Film, Beste Regisseur, Beste Scenario, Beste Montage en Beste Muziek.

‘Ajami’ zuigt je op en is vlijmscherp in zijn waarnemingen: beklemmend, pakkend en indringend, maar laat een oordeel aan de kijker. Een eerlijke en realistische voltreffer: niet alleen een stomp in je maag, maar ook een niet te missen filmervaring!

Rob Veerman

Waardering: 4

Bioscooprelease: 27 mei 2010