Alex (2005)

Regie: José Alcala | 100 minuten | drama, romantiek | Acteurs: Marie Raynal, Lyes Salem, Adrian Ruiz, Eric Savin, Liliane Rovère, Caroline Baehr, Gérard Meylan, Jocelyne Desverchère, Yves Michel, Eric Pasturel, William Navarro, Muriel Pascal, Jean-Marc Moutet, Violaine Gire, Jean-Yves Montigny, Didier Leton, Albert Benoít, Claude Gentils, Damien Loyal, Canaïma Montigny, Jean-Paul Pinol, Valentine Duhauvelle

‘Alex’ bevat alle ingrediënten voor een dramatische film waarin hartverscheurende beelden en woorden op de kijker afgevuurd worden. Gelukkig heeft José Alcala die verleiding weerstaan. Geen grote woorden of aanzwellende muziek. Wel beelden van een Frans dorpje in de winter, midden in de bergen van de Ardèche, waar Alex voor dag en dauw opstaat om op de markt te staan.

Het resultaat van deze keuze is een droge, haast korrelige film, waarin verhaal, beeld en acteurs op ingetogen wijze gestalte geven aan het leven van Alex. Het resultaat is bovendien wel degelijk dramatisch en, als je het zo zou willen noemen, hartverscheurend.

Alex is een vrouw van in de dertig die het liefst zwijgt en hard werkt. Ze heeft een seksueel hartstochtelijke relatie met de ‘supermarktman’ die ze graag mag omdat hij rustig is, en haar in haar waarde laat. Daarnaast rekent ze Karim (Lyes Salim), die haar wat helpt met het verbouwen van haar huisje in de Ardèche, en de bovenburen van haar huidige woning tot haar vrienden. De rest van het dorp lijkt haar niet te willen begrijpen, of zijzelf wil hen op een astand houden.
Daarnaast heeft ze een tienerzoon, Xavier, uit een eerdere relatie. Alex ziet Xavier eens in de twee weken sinds een paar jaar. Daarvoor wilde ze niets van hem weten omdat ze, zoals ze aan Xavier uitlegt, ‘niet stabiel’ was. Nu wil ze echter met hem haar droomhuis gaan bewonen. De vraag is echter of Xavier zelf wel wil.

Een andere vraag is of Alex nu eigenlijk wél stabiel is. Het wordt in de loop van de film duidelijk dat Alex de mensen uit haar omgeving niet te dichtbij kan of wil laten komen. Zodra men meer wil dan het geven van praktische hulp of passionele sex geeft ze niet thuis. Zelfs Karim, met wie ze voorzichtig een relatie opbouwt, breekt niet of nauwelijks door de muren van Alex heen.
Ondertussen is ze zelf maar begonnen om de muren van haar huisje te slopen als haar duidelijk wordt dat Xavier het niet ziet zitten om zo ver van de bewoonde wereld met haar te gaan wonen. Het leven van Alex lijkt alleen maar doellozer geworden. Totdat zich toch nog een paar wendingen voordoen in het grotendeels kabbelende verhaal.

Deze wendingen vinden plaats aan het slot van de film, en dat is maar goed ook. Juist het tot dan toe kale verhaal geeft het harde leven van Alex zeer sterk weer. Actrice Marie Raynal heeft niet veel verhaallijn nodig om van Alex een levensecht persoon te maken: iemand die je een goede wending in haar leven toewenst, maar ook iemand die voortdurend haar eigen muren afbreekt en weer opbouwt. Steeds opnieuw vernietigt ze haar leven eigenhandig en bouwt ze haar leven weer eigenhandig op.

Dat het verhaal op het laatst toch nog verrassende wendingen krijgt en nadrukkelijker op de voorgrond komt, dient ertoe om de kijker hoop te laten houden dat ze haar leven toch weer op de rails gaat krijgen. Begrijpelijk, en het maakt van ‘Alex’ niet alleen een realistische maar ook een hoopvolle film, maar eigenlijk ook jammer omdat het karakter van Alex al sterk en overtuigend genoeg was zonder het plot.
Gelukkig weet Alcala ook hier de verleiding te weerstaan om de kijker te veel aan de hand te nemen. Aan het einde van de film is het duidelijk dat Alex nieuwe, hoopvolle stappen heeft gezet in haar leven, maar dat betekent niet meteen dat alles en iedereen weer in vrede en harmonie met elkaar leeft. Zo’n einde zou ook te zoetsappig zijn voor zo’n realistische en aangrijpende film als ‘Alex’.

Daniël Brandsema