Alias María (2015)

Regie: José Luis Rugeles | 91 minuten | drama, oorlog | Acteurs: Carlos Clavijo, Anderson Gomez, Carmenza González, Lola Lagos, Erik Ruiz, Karen Torres, Fabio Velazco

In de openingsscène van ‘Alias Maria’ is te zien hoe de dertienjarige naamgever van de film getuige is van een bevalling. Ze aanschouwt de geboorte door een gat in de muur van een afgeleefde woning. Het beeld schakelt heen en weer tussen haar glurende oog en het point-of-view dat erbij hoort. Niet alleen is de barende vrouw te zien, ook lopen er gewapende mannen rond. De toeschouwer weet acuut dat het verhaal vanuit Maria’s perspectief verteld wordt. Bovendien blijkt uit de aard van dat perspectief dat die wapens bijzaak zijn. Het meisje heeft alleen oog voor haar zwoegende geslachtsgenoot.

In de scène die erop volgt blijkt waarom de gewapende mannen geen opzien baren. Maria maakt deel uit van de Colombiaanse Farc, de guerrillabeweging die al decennia in oorlog is met de machtshebbers in het land. Vuurwapens zijn aan de orde van de dag. Wanneer er hout moet worden gesprokkeld, neemt Maria bij wijze van verdediging zelf ook de wapens ter hand. Het is voor de jonge vrouw de normaalste zaak van de wereld.

Het ongewone perspectief van ‘Alias Maria’ is interessant, omdat het niet ten doel heeft om te moraliseren of kant te kiezen in de decenniadurende bloedige tweestrijd tussen Farc en regering. Daardoor is er geen sprake van eendimensionaal wij- en zij-denken, maar toont de film juist de mens achter de strijder. Een mens dat leven moet in de immer gevaarlijke jungle. Een leven waarin iedereen elkaar, jong en oud, kameraad noemt, maar waar vrouwen toch nooit helemaal gelijk lijken te zijn. De strenge, emotieloze hiërarchie bepaalt wie wel en wie geen kinderen mag krijgen.

Die ongelijkheid vormt een gevaar voor het geheim dat Maria bij zich draagt. Ze is zelf ook in verwachting van een kindje, verwekt bij een meerderjarige ondercommandant. Door de strenge regels is haar perspectief echter donker. Wanneer ze de opdracht krijgt om met drie anderen de pasgeboren baby uit de openingsscène, kind van een kampcommandant, naar een veiligere plek te begeleiden, ziet ze kans schoon om haar toekomst en dat van haar ongeboren kind veilig te stellen.

De strijd tussen de pragmatische Farc en het Colombiaanse leger gaat ondertussen onverminderd door. Een strijd die uiteindelijk alleen maar slachtoffers kent. Daar waar menselijkheid zijn waarde verliest, is het leven onmogelijk. De dromerige tiener Maria, kinderlijk draagt ze een ketting met haar eigen naam, probeert zich moedig staande te houden in deze, ook visueel gezien, vreugdeloze wereld. Het contrast tussen haar leeftijd en die volwassen buitenwereld versterkt de indringendheid van het mooi ingetogen ‘Alias Maria’. Ontsnappen aan dit ideologische gevangenschap lijkt onmogelijk, maar Maria stelt alles in staat om haar kind een vredevolle toekomst te geven.

Wouter Los

Waardering: 4

Bioscooprelease: 3 maart 2016