All Quiet on the Western Front (1979)

Regie: Delbert Mann | 150 minuten | drama, oorlog | Acteurs: Richard Thomas, Ernest Borgnine, Donald Pleasence, Ian Holm, Patricia Neal, Paul Mark Elliot, David Bradley, Mathew Evans, George Winter, Dominic Jephcott, Mark Drewry, Colin Mayes, Ewan Stewart, Michael Sheard, Katerina Lirova

De Eerste Wereldoorlog, een oorlog die in Nederland nagenoeg in de vergetelheid is geraakt. Ook buiten onze grenzen wordt tegenwoordig nog weinig aandacht geschonken aan deze bittere vier jaren aan het begin van de twintigste eeuw. Delbert Mann heeft echter met ‘All Quiet on the Western Front’ op fenomenale wijze de gruwelijkheden op de slagvelden van toen weergegeven. Het leven in de loopgraven, gasaanvallen, de zinloosheid om te sterven voor een paar meter terreinwinst. Niet voor niets zijn er zowel een Golden Globe alsmede een Emmy toegekend aan deze klassieker.

Gebaseerd op het autobiografische boek van Erich Maria Remarque, ‘Im Westen nichts neues’ komt de Eerste Wereldoorlog op het witte doek tot leven met als duidelijke ondertoon een pleidooi tegen de oorlog. In 1933 verboden de oorlogsbeluste nazi’s deze roman waarbij het boek uiteindelijk op de brandstapel belandde. De auteur was echter zo verstandig om met een vooruitziende blik al in 1931 uit te wijken naar het neutrale Zwitserland.

Ook historisch gezien zit de film sterk in elkaar met daarbij een duidelijke aandacht voor details. De diversiteit aan uniformen van het Duitse leger is daar een uitstekend voorbeeld van. In het begin van de oorlog droegen de Duitse soldaten de zogenoemde ‘punthelmen’ die later werden vervangen door de beroemde ‘stahlhelme’. Ook de kleur van het uniform werd vervangen door grijsgrauw. Zo ontstond een wirwar van kledingstukken die duidelijk zichtbaar is in de film.

Ernest Borgnine speelt als Stanislaus Katcszinsky, ‘Kat’, een van zijn betere rollen en zet daarbij een knappe prestatie neer. Zo ook een dikke pluim voor ‘waltonboy’ Richard Thomas die de rol van Paul Baumer speelt. Als argeloze, onschuldige schooljongen verandert Paul langzaam in een geharde veteraan die walgt van de slachtpartijen. Op een sobere manier gefilmd krijgt de kijker zicht op hoe het thuisfront zich onwetend waande en hield ten opzichte van de oorlog. Daarnaast wordt benadrukt hoe de soldaten meer en meer vervreemden van het gewone leven. ‘All Quiet on the Western Front’ kan zich meten met vele andere films in dit genre ongeacht haar leeftijd.

“Met grote leuzen dreven onze opvoeders de jeugd naar de oorlog; als kanonnenvoer werden wij behandeld. Weg grote idealen.” (Erich Maria Remarque)

Redactie Cinemagazine

Waardering: 4