Alles is zoals het zou moeten zijn (2020)

Regie: Ruud Schuurman | 108 minuten | komedie, drama | Acteurs: Barbara Sloesen, Jan Kooijman, Sanne Langelaar, Jelle de Jong, Renée de Jong, Julia Akkermans, Tom van Landuyt, Bram van der Heijden, Patrick Stoof, Allard Geerlings, Holly Mae Brood, Victoria Koblenko, Meral Polat, Emma Deckers, Anne van der Burg, Kharim Amier

Ooit had Daphne Deckers ambities om een grote filmster te worden in Hollywood. Maar verder dan een rol in een miniserie op NBC en een marginale bijdrage (knipper niet met je ogen want dan mis je haar) in de James Bond-film ‘Tomorrow Never Dies’ (1997) kwam het voormalige topmodel niet. In eigen land was ze te zien als Claire, de love interest van dromer Hero (Antonie Kamerling) in de succesvolle tragikomedie ‘All Stars’ (1997). Deckers deed ook nog wat prestatieklussen (Holland’s Next Top Model en RTL Boulevard), maar het bleek uiteindelijk haar schrijverstalent dat haar een tweede carrière schonk. Behalve honderden columns, een reeks zeer succesvolle autobiografische boeken over zwanger zijn, het moederschap en opvoeden en enkele jeugdboeken, schrijft ze sinds 2013 ook romans. De inspiratie voor die debuutroman, ‘Alles is zoals het zou moeten zijn’, kreeg Deckers toen ze op een babybeurs boeken signeerde en een kersverse moeder haar plompverloren mededeelde dat ‘de vader van haar baby hem al gesmeerd was toen de placenta nog warm was’. “Ik was verbluft en dacht: stel nou dat de vader helemaal geen zin heeft in kinderen, tijdens de zwangerschap vreemdgaat of na de geboorte verliefd wordt op iemand anders. Dat het hele tapijt onder je voeten wordt weggetrokken, bleek dus vaker te gebeuren dan ik vermoedde. Toen dacht ik: hier zit een boek in.”

Dat boek werd een knallend succes en een verfilming laat in zo’n geval meestal niet lang op zich wachten. ‘Alles is zoals het zou moeten zijn’ (2020) liep vanwege de coronacrisis de nodige vertraging op en werd in plaats van rond de feestdagen nu hartje zomer in de bioscopen gebracht. De makers zijn allang blij dat de opnamen al in december konden worden afgerond, en dat de film in roulatie kon worden gebracht. Dat de sneeuw die aan het begin en einde van ‘AIZHZMZ’ de straten siert daardoor wat vervreemdend werkt, nemen de makers dan maar op de koop toe.

Iris van den Berg (Barbara Sloesen) heeft het allemaal goed voor elkaar: ze heeft een leuke en goedbetaalde baan als tv-producente, woont in een immense villa in Amsterdam-Zuid en krijgt met haar grote liefde – chirurg Pieter (Jelle de Jong) – haar eerste kindje. Maar als de kleine zich op kerstavond dan eindelijk aandient, blijkt dat perfecte plaatje ineens als een kaartenhuis in elkaar te storten. Iris is amper bevallen of Pieter deelt doodleuk mee dat hij zich afvraagt of hun zoontje wel van hem is, waarop Iris – die overigens zonder medeweten van haar vriend wat nonchalant is geweest met de pil en daar niet eerlijk over heeft verteld – hem terugbijt dat hij zich dat beter negen maanden eerder had kunnen afvragen. Dan blijkt dat Pieter al die tijd stiekem lag te rollebollen met zijn collega Suus en nu met haar naar Malawi wil om daar met zielige kindertjes te gaan werken. ‘En je eigen kind dan?’, vraagt de even woedende als verbouwereerde Iris zich af. Niet veel later trekt Pieter de deur achter zich dicht en zit nieuwbakken moeder Iris alleen met de kleine Milan.

Alsof een kind krijgen an sich nog niet heftig genoeg is, moet Iris nu in haar eentje uitvogelen ‘hoe zo’n baby werkt’, wat het inhoudt om moeder te zijn. Aan haar eigen moeder (Renée Fokker) heeft ze niks, die vlucht net als Pieter weg zodra ze de mogelijkheid ziet. Haar vriendinnen (Sanne Langelaar en Julia Akkermans) hebben zo hun eigen sores op relatievlak, al zijn ze er wel als er wat ze zuipen valt. Want Iris verdooft haar hartenpijn, onzekerheid, woede en verdriet het liefst met liters alcohol. Niet zo verantwoord als je een pasgeboren baby hebt. Tal van potentiële nieuwe liefdes passeren de revue: Pieters goede vriend, dokter Peter Paul (Bram van der Heijden) die het hart wél op de juiste plaats blijkt te hebben zitten, of toch de Vlaamse tv-kok (Tom van Landuyt) die ze via haar werk kent en haar op handen draagt. Of toch die aantrekkelijke Douwe (Jan Kooijman) van de hondenuitlaatservice, die ze steeds vaker tegen het lijf loopt. En wat gaat er schuil achter haar moeders ontwijkende gedrag?

De thematiek van het kersverse moederschap en alle onzekerheden en twijfels die daarmee gepaard gaan, zijn heel herkenbaar voor iedereen die ooit een kind op de wereld heeft mogen zetten. De moedermelkvlekken, kraamtranen, onhandigheden, het zoeken naar een beetje tijd voor jezelf; we’ve all been there. Deckers weet als geen ander het vallen en opstaan rond de geboorte van een moeder (tevens de titel van een van haar bestsellers) te schetsen. In ‘AIZHZMZ’ krijgt Iris het zwaar voor haar kiezen, met name op het relatievlak, maar ze maakt het zichzelf dan ook niet gemakkelijk. Wanhopig probeert ze te accepteren dat haar relatie ten einde is, maar lange tijd ziet ze Pieter nog als de perfecte man. Ondanks al die slippertjes, dan egocentrische gedrag (zij is overigens geen haar beter) en zijn verongelijkte houding. Wie een gezellige romkom à la ‘Alles is liefde’ (2007) verwacht, schrikt misschien wel van de keiharde woordenwisseling tussen Iris en Pieter in de eerste minuten, want die is niet mals. Bereid je voor op expliciete (seksuele) toespelingen en veel gevloek. Misschien is het als zwarte humor bedoeld, maar zo pakt het negen van de tien keer niet uit.

Echt meeleven is niet gemakkelijk met zoveel personages die kil, hard en onsympathiek overkomen. Pieter is een botte rotzak, Iris een in zelfmedelijden zwelgend wrak, maar ook veel andere figuren verdienen onze goedkeuring niet. Tegenover al dat egocentrisme staat Douwe als een soort heilige, lief voor honden, leuk met kinderen, woest aantrekkelijk én ook nog eens single. Dat is dan weer net iets té mooi om waar te zijn. De verklaring die we uiteindelijk van Iris’ moeder krijgen over haar eigen verleden komt wel érg plompverloren en de nasleep ervan lijkt er bij de haren bijgesleept als excuus voor een snoepreisje naar Spanje. Met charmantere personages en een iets subtieler idioom (en een makkelijker te onthouden titel!) had ‘AIZHZMZ’ een aansprekende film over het kersverse moederschap en de veerkracht van een gekwetste vrouw kunnen zijn. Een grove grap op zijn tijd moet best kunnen en natuurlijk is het aanstekelijk als Iris wraak neemt door Pieters zorgvuldig samengestelde en uitgestalde Star Wars-verzameling kort en klein te laten slaan (één van de leukste scènes), maar verder blijft deze romkom steken in oppervlakkigheden en een gebrek aan sympathie.

Patricia Smagge

Waardering: 2

Bioscooprelease: 6 augustus 2020
VOD-release: 3 december 2020
DVD- en blu-ray-release: 4 december 2020