Alpha. (2024)

Regie: Jan-Willem van Ewijk | 100 minuten | drama | Acteurs: Reinout Scholten van Aschat, Gijs Scholten van Aschat, Pia Amofa-Antwi, Daria Fuchs, Julien Genoud, Kaija Ledergerber, David Urankar

‘Alpha.’ vertelt over fatsoenlijke mensen die worden gedomineerd door de natuur, maar wat ‘Alpha.’ vooral laat zien is hoe fatsoenlijk acteerwerk gedomineerd wordt door een cinematografische visie. De cinematografie is er namelijk op gericht om de kijker zich steeds vrijer te laten voelen van de ongemakkelijkheid tussen de personages, naarmate deze personages steeds dieper de majestueuze en genadeloze natuur in trekken. Maar de acteurs zijn soms letterlijk onherkenbaar in beeld of onbeduidend ten opzichte van de natuur. Schrijver en regisseur Jan-Willem van Ewijk werkte de cinematografie tot in het kleinste detail uit met cinematograaf Douwe Hennink. De lijnen en hoeken in het shot maken de setting vaak ondefinieerbaar en de acteurs zitten ongemakkelijk hoog of laag in het shot. De gestaag voortgaande personages worden nietig ten opzichte van de donkergrijze met sneeuw bedekte bergpieken. En deze vrijheid maakt meteen plaats voor het gevaar wanneer het beeld onder de sneeuw langzaam zwart wordt. Het resultaat van de visie van Van Ewijk en Hennink is wonderschoon. Alleen lijkt echter ook alles te moeten wijken voor die ongemakkelijkheid, de vrijheid en het gevaar. Zo is er bijvoorbeeld geen gesprek te vinden in deze film waar de camera zo is gepositioneerd dat het lijkt alsof je als kijker deel mag uitmaken van het gesprek.

In ‘Alpha.’ vertrekt muzikant Rein (Reinout Scholten van Aschat) naar de winterse Alpen om snowboardles te geven. Zijn thuis is hij na het overlijden van zijn moeder ontvlucht en het kleine wintersportoord is voor Rein de ideale combinatie aan rust en adrenaline. Maar de nieuwe balans in zijn leven wordt flink verstoord wanneer zijn extraverte vader Gijs (Gijs Scholten van Aschat) op bezoek komt, ogenschijnlijk vanuit het niets. Gijs, acteur van beroep, palmt al bij de eerste ontmoeting de vrienden van Rein in en nestelt zich zo in het sociale leven van zijn zoon. Door de frustraties van thuis en het gedrag van zijn vader bouwt de irritatie in Rein zich verder op. Alleen als de twee de dag erna off piste gaan gaat het mis. Ze raken overgeleverd aan de grillen van de natuur. En dan is er even geen tijd voor hun persoonlijke issues.

De setting van deze film leent zich mogelijk niet helemaal voor wat er cinematografisch verteld moet worden. Het avontuur van Gijs en Rein begint in het skioord en dit skioord zou net zo druk en rommelig moeten zijn als de (korte) voorgeschiedenis van vader en zoon. Echter, de creatieve hoeken en lijnen daargelaten, is er weinig dat de kijker laat zien dat het skioord ook daadwerkelijk een drukke en rommelige omgeving is. De pistes, de skiliften en de parkeerplaatsen zijn bijvoorbeeld nagenoeg leeg. De appartementen en restaurants zijn goed verzorgd en de skipakken hagelnieuw. Bovendien is er ’s avonds niemand op straat en kan er in het restaurant op normaal volume met elkaar gesproken worden. In plaats van drukte is het rust en stilte. Stilte die eigenlijk pas voelbaar moest zijn in de natuur. Maar dat het rommelt tussen Gijs en Rein is daarentegen vanaf de eerste ontmoeting overduidelijk voelbaar.

Gijs en Reinout Scholten van Aschat weten in ‘Alpha.’ zo goed onder elkaars huid te kruipen dat de camera best wel wat langer bij ze mag blijven. Soms zijn de speldenprikjes en irritaties van Gijs en Rein zo herkenbaar als een vader-en-zoondynamiek dat de kijker bijna vergeet dat Gijs en Reinout acteren. Het is alleen jammer dat op zulke dramatische momenten wordt weggesneden. Weliswaar voor een nieuw prachtig shot, maar het gevoel van het spel valt weg. Zo wordt er bijvoorbeeld naar de silhouetten in de skilift gesneden wanneer Rein uit pure frustratie z’n tas uit de lift gooit, omdat Gijs Reins vriendin liefkozend zíjn “guardian angel” noemt. En op een vergelijkbare manier verdwijnen Gijs en Rein in een totaalshot van de wilde en ongenadige natuur juist op het moment dat Gijs het uitschreeuwt van de pijn om zijn verzwikte enkel.

‘Alpha.’ is zo duidelijk met een gevoel voor omgeving en natuur in beeld gebracht dat je bijna vergeet dat het verhaal over mensen gaat.

Jannick Engel

Waardering: 3

Speciale vertoning: IFFR 2025
Bioscooprelease: 13 februari 2025