Amarcord (1973)

Regie: Federico Fellini | 123 minuten | drama, komedie | Acteurs: Pupella Maggio, Miranda Biondi, Armando Brancia, Aurelio Biondi, Magali Noël, Ciccio Ingrassia, Nando Orfei, Luigi Rossi, Bruno Zanin, Gianfilippo Carcano, Josiane Tanzilli, Maria Antonietta, Giuseppe Ianigro, Ferruccio Brembilla, Antonino Faa Di Bruno, Mauro Misul, Ferdinando Villella 

Het oeuvre van Federico Fellini spreekt tot de verbeelding van velen, maar geen van zijn films is zo goed gelukt als ‘Amacord’, een thuisstad in het Fellinicircus met louter rare geesten, seksuele spanningen en een ode aan het oude Italië.

Waar in ander werk van de beroemde regisseur de hoofdrol vaak wordt vertolkt door Marcello Mastroianni, is er nu geen plaats voor deze charismatische acteur – sterker nog: er is voor niemand een hoofdrol weggelegd, behalve misschien voor het fictieve dorp Borgo waar ‘Amarcord’ zich afspeelt. We krijgen een rondleiding door de stad en zien het fascisme opkomen in een verder haast narratiefloos verhaal dat moeiteloos schakelt tussen bewonderaars van de architectuur die de vierde wand doorbreken, en het leven op school zoals Fellini dat zelf zou hebben meegemaakt. Vergelijkingen doen zich op met momenten uit het oeuvre van Terrence Malick of David Lynch, al is dit werk uit 1973 nog verfijnder, en vooral een stuk toegankelijker.

‘Amarcord’ – wat zoveel betekent als ‘Ik herinner me’ in een Italiaans dialect – bracht Fellini de Oscar voor Beste Buitenlandse Film en nominaties voor de regie en het scenario. Wereldwijd werd de film – terecht! – geprezen, en het was na ‘8½’ en ‘La Dolce Vita’ het absolute bewijs dat de Italiaanse filmmaker tot de beste aller tijden kan worden gerekend.

Want boven alles ademt ‘Amacord’ sfeer. De sfeer van een Italiaans stadje dat met moeite vecht tegen verandering ten tijde dat het facsisme hoogtij viert in de jaren 30, en Fellini schenkt ons een portret zoals weinig regisseurs dat zouden kunnen of hebben gedaan; moeiteloos wisselend tussen de vele personages, maar allen dragen ze een stukje ziel van Italië met zich mee, en zijn zo verenigbaar in een geheel. Met geweldige dialogen vol humor en verwijzingen naar de groten der aarde volgens Fellini, is dit een magnifiek werk van de cinema; een van de beste, zo niet de allerbeste, films die ooit gemaakt zijn. Wereldcinema in zijn meest toegankelijke vorm. ‘Amarcord’ toont ons mogelijkheden op het kleinst denkbare vlak, en wordt zo groter dan al die daaromheen gemaakt zijn.

Luuk Imhann

Waardering: 5

Bioscooprelease: 18 april 1974