Amsterdam (2022)

Recensie Amsterdam CinemagazineRegie: David O. Russell | 134 minuten | komedie, drama | Acteurs: Christian Bale, Margot Robbie, John David Washington, Alessandro Nivola, Andrea Riseborough, Anya Taylor-Joy, Chris Rock, Matthias Schoenaerts, Michael Shannon, Mike Myers, Taylor Swift, Timothy Olyphant, Zoe Saldana, Rami Malek, Robert De Niro, Mel Fair, Vaughn Page, Bonnie Hellman, Max Perlich, Jessica Drake, Ed Begley Jr., Colleen Camp

Wat als de geschiedenis zich herhaalt? New York, het interbellum. De Amerikaanse dokter en oorlogsveteraan Burt Berendsen (Christian Bale) houdt praktijk speciaal voor mede-veteranen. Veel van deze patiënten hebben het grove geschut nodig: experimentele chirurgie en pijnstilling. Voor het laatste is de eenogige Burt zelf ook graag proefkonijn. Dan stuiten de dokter en zijn boezemvriend Harold Woodman (John David Washington), een Afro-Amerikaanse advocaat, op een naargeestig complot rond de dood van een oud-generaal. In het uitbundige en historisch onderlegde ‘Amsterdam’ is het genieten geblazen van het aanstekelijke steekspel tussen de vele steracteurs.

Het onalledaagse duo, Burt en Harold, hebben elkaar aan het front van de Grote Oorlog (The War to End All Wars) in Europa leren kennen. Daar beleven ze zij aan zij hoe buitengewoon innovatief en tegelijkertijd destructief de mensheid kan zijn. En nadat verpleegster Valerie (Margot Robbie) de twee vrienden heeft opgelapt na een mensonterende veldslag, besluiten de zwaar gehavende maar nog immer optimistische mannen en hun reddende engel samen de benen te nemen naar Amsterdam. Daar kennen de drie een gelukzalige tijd vol feesten, creatieve vrijheid en vooral wederzijds respect. Toch roept het moederland weer. Het land dat hun deels in de nesten heeft gewerkt maar ook nog altijd kansen biedt om een nederige afkomst te ontstijgen. Bovendien probeert de half Joodse, half katholieke Burt nog steeds een wit voetje te halen bij zijn elitaire schoonfamilie, de Vandenheuvels, ook al mogen ze hem niet en waren zij het die erop stonden dat hij voor eer en glorie van de familie naar het front moest. Met pijn in het hart neemt de drie-eenheid afscheid van elkaar. Het paradijselijke Amsterdam was ook te mooi om waar te zijn.

Het is een vermakelijk over en weer tussen al die filmsterren, want ze krijgen een treinvracht aan pikante en soms gepikeerde dialogen om zich in vast te bijten. En dat doen de meesten met vlag en wimpel, vooral het trio Robbie, Bale en Washington maakt er een feestje van. Maar je hebt ook nog Chris Rock, Anya Taylor-Joy, Zoe Saldaña, Mike Myers, Michael Shannon, Timothy Olyphant, Andrea Riseborough, Taylor Swift, Matthias Schoenaerts, Alessandro Nivola, Rami Malek en Robert De Niro. Een feest van herkenning. Ook visueel laat de film weinig te wensen over, sommige passages doen denken aan de beeldenfurie in ‘Birdman or (The Unexpected Virtue of Ignorance)’ (Alejandro González Iñárritu, 2014). Minus de obsessie met de one-take dan.

Het avontuurlijke ratjetoe verhaal met dikke historische knipoog komt uit de hoge hoed van David O. Russell. De regisseur en schrijver stond ook aan de wieg van de succesvolle dramakomedies ‘American Hustle’ (2013), ‘Silver Linings Playbook’ (2012) en ‘Three Kings’ (1999). Echter puur drama is O. Russell geenszins vreemd, zie het sportdrama ‘The Fighter’ (2010) (hiervoor pende hij dan weer niet het scenario). Overigens ligt ‘Amsterdam’ wel echt meer in de lijn van de dramakomedies. En hoewel het verhaal van Burt en Harold een historische basis heeft, gaat het evenals ‘Three Kings’ losjes en op eigenzinnige wijze om met de feiten.

Ook al zal het soms zeer maffe ‘Amsterdam’ met zo’n sterrencast de gunfactor van de kijker niet snel verliezen, is het iets te zeer verliefd op zichzelf en daardoor te lang en uitleggerig. Niettemin begint het lekker fris, zelfs licht verwarrend in toon en richting, alsof een manie de boel overneemt. Maar helaas dreigt de film van O. Russell onder het eigen gewicht in te kakken en voelt het steeds meer als het herkauwen van eigenaardigheden, met Bale als chirurgijn Burt voorop.

Roy van Landschoot

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 27 oktober 2022