An Education (2009)

Regie: Lone Scherfig | 120 minuten | drama | Acteurs: Carey Mulligan, Olivia Williams, Alfred Molina, Cara Seymour, William Melling, Connor Catchpole, Matthew Beard, Peter Sarsgaard, Amanda Fairbank-Hynes, Ellie Kendrick, Dominic Cooper, Rosamund Pike, Nick Sampson, Kate Duchêne, Bel Parker, Emma Thompson, Luis Soto, Olenka Wrzesniewski, Bryony Wadsworth, Ashley Taylor-Rhys, Sally Hawkins, James Norton, Ben Castle, Beth Rowley, Mark Edwards, Tom Rees-Roberts, Arne Somogyi, Paul Wilkinson, Phil Wilkinson

Parijs, de stad van romantiek en schone kunsten. Mondain, rijk aan cultuur; ideaal voor iedereen die van het goede leven houdt. Op jonge mensen heeft de stad altijd een onmiskenbare aantrekkingskracht gehad. Neem nu Lynn Barber, tegenwoordig een gevierd journalist, maar begin jaren zestig een dromerig, intelligent meisje van zestien dat graag wat van de wereld wilde zien, proeven, ruiken en voelen, voor ze de stap maakte om aan de universiteit van Oxford te gaan studeren. In 1961 maakte ze kennis met een bijna twintig jaar oudere man die haar liet kennismaken met de verleidingen des levens. Twee jaar had ze een relatie met hem. En hoewel hij niet bleek te zijn wie ze dacht dat hij was, heeft ze nooit spijt gehad van deze periode in haar leven. Hij leerde haar namelijk belangrijke levenslessen waar ze later veel profijt van heeft gehad. De speelfilm ‘An Education’ (2009) van Lone Scherfig is gebaseerd op de memoires van Lynn Barber. Dit hoogstaande Britse drama blinkt uit in uitstekend acteerwerk en een ijzersterk script. Grootste troef is echter hoofdrolspeelster Carey Mulligan, die met gemak nu al dé ontdekking van het jaar genoemd mag worden.

We schrijven Twickenham, een voorstadje van Londen, in 1961. De wilde jaren zestig zijn nog ver weg. De middenklasse omgeving waarin Jenny (Carey Mulligan) opgroeit is verre van liberaal. Haar ouders Jack (Alfred Molina) en Marjorie (Cara Seymour) zijn hardwerkende mensen die uitsluitend het beste willen voor hun enige dochter. Ze sturen haar daarom naar een meisjesschool met een uitstekende reputatie. Jenny heeft het namelijk in zich om het ver te gaan schoppen: ze haalt goede cijfers op school, speelt cello en heeft een brede culturele interesse. Dit is een meisje met mogelijkheden. Jenny droomt ervan om naar Parijs te gaan, in luxe restaurants te dineren, naar klassieke concerten te gaan en Franse films te kijken. Dan duikt er ineens iemand op in haar leven die haar dromen kan vervullen. Tijdens een regenachtige middag biedt David (Peter Sarsgaard) Jenny een lift naar huis aan in zijn opvallende sportwagen. Hij is duidelijk een stuk ouder dan haar, maar zo charmant dat ze niet kan weigeren. Na die eerste ontmoeting duikt hij vaker ’toevallig’ op in haar omgeving en de twee raken bevriend. David neemt haar mee naar concerten en stelt haar voor aan zijn vrienden, de mysterieuze Danny (Dominic Cooper) en het domme blondje Helen (Rosamund Pike).

Natuurlijk blijkt David niet zo’n ideale schoonzoon te zijn. Zo komt hij op een bijzonder dubieuze manier aan zijn geld en houdt hij cruciale informatie achter voor zijn piepjonge vriendinnetje. Maar met zijn charme pakt hij iedereen in, ook Jenny’s stugge vader. Als kijker weet je dat hij er vooral op uit in om het meisje in bed te krijgen, maar zelfs met die wetenschap in het achterhoofd blijft David een geschikte kerel. Dat heeft uiteraard alles te maken met het acteerwerk van Sarsgaard, die een man die gemakkelijk als eendimensionale rotzak afgeschilderd had kunnen worden, een geweten en een ziel meegeeft. Hij geeft echt om Jenny en dat siert hem. Over de hele breedte wordt er uitstekend geacteerd. Alfred Molina fascineert zoals altijd in de rol van de vader die het beste met zijn dochter voor heeft en aan de oppervlakte vrij streng lijkt, maar zich bijzonder gemakkelijk laat inpalmen door charmeur David. Mooie bijrollen zijn er onder anderen voor Emma Thompson als Jenny’s schoolhoofd, Olivia Williams als haar lerares en Matthew Beard als de zeventienjarig jongen die zelf een oogje heeft op de mooie Jenny maar door hem compleet genegeerd wordt (zeker zodra David in the picture is).

‘An Education’ is echter vooral de film van Carey Mulligan, die een uitstraling heeft om u tegen te zeggen en volkomen geloofwaardig voor de dag komt als zestienjarige (ook al is de actrice zelf zes jaar ouder). Mulligan sprankelt en straalt als ze een kijkje mag nemen in de wereld waar ze eigenlijk nog iets te jong voor is. Ze is als een bloemknop die langzaam ontluikt en uiteindelijk – na de nodige levenslessen te hebben geleerd – opbloeit tot een prachtige roos. De film kan bovendien leunen op de toegewijde regie van Lone Scherfig, die haar karakters de ruimte geeft om op te bloeien, en het uitstekende script van Nick Hornby, die het coming-of-age-thema op zorgvuldige wijze verwerkt heeft. De productie ziet er verzorgd uit; de sfeer van begin jaren zestig is mooi gedetailleerd nagebootst en ook de muziek draagt bij aan de totale beleving. Het belangrijkste minpunt aan deze film is dat hij aan de korte kant is, waardoor hij tegen het einde toe wat al te gemakkelijk wordt afgerond.

‘An Education’ verdiende drie Oscarnominaties (beste actrice, beste bewerkte scenario, beste film) en is ook op diverse filmfestivals in de prijzen gevallen. Al die waardering is zeker terecht, want dit drama over volwassen worden is prachtig gemaakt. Hoewel de film nauwelijks pieken of dalen kent en de echt dramatische gebeurtenissen uitblijven, blijf je toch geboeid kijken. ‘An Education’ is namelijk een ode aan de intellectuele nieuwsgierigheid en het persoonlijk avontuur, herkenbaar vormgegeven in het portret van een zestienjarig meisje dat voor een ‘foute’ oudere man valt. Het verhaal mag dan an sich nauwelijks memorabel zijn, dankzij zijn centrale personage wordt ‘An Education’ dat wel. Carey Mulligan, die in de scènes in Parijs opmerkelijke gelijkenissen vertoont met niemand minder dan Audrey Hepburn, is innemend, charmant en talentvol en tilt met haar aanwezigheid in vrijwel elke scène de film naar een hoger plan. Van haar gaan we zeker meer horen de komende jaren!

Patricia Smagge

Waardering: 4

Bioscooprelease: 11 februari 2010