Angels & Demons – Het Bernini Mysterie (2009)

Regie: Ron Howard | 146 minuten | drama, thriller, misdaad | Acteurs: Tom Hanks, Ayelet Zurer, Ewan McGregor, Stellan Skarsgård, David Pasquesi, Allen Dula, Armin Mueller-Stahl, Pierfrancesco Favino, Ursula Brooks, Carmen Argenziano, Elya Baskin, Thure Lindhardt, Nikolaj Lie Kaas, Norbert Weisser, Skoti Collins, Shelby Zemanek, Endre Hules

Vaticaanstad is in rep en roer. De paus is overleden. Geheel volgens de katholieke traditie zal zijn opvolger gekozen worden tijdens een besloten bijeenkomst van kardinalen in de Sixtijnse Kapel. Pas als niet zwarte, maar witte rook de schoorsteen verlaat, heeft de rooms-katholieke kerk een nieuw wereldlijk leider. De kardinalen kunnen tijdens het conclaaf stemmen op ieder van hen, maar er zijn vier ‘preferiti’, kardinalen van wie de aanhang zo groot is dat daar vrijwel zeker een nieuwe paus bij zit. Maar uitgerekend deze vier mannen zijn ontvoerd door iemand die aankondigt dat hij om het uur steeds een van hen zal doden met ingang van acht uur ’s avonds. Om klokslag middernacht zal hij vervolgens het hele Vaticaan in een verzengend vuur ten onder laten gaan.

De ontvoerder heeft zijn misdaad goed voorbereid. Hij heeft bij de wetenschappelijke organisatie CERN in Zwitserland een buis met het uiterst explosieve antimaterie buitgemaakt door een van de uitvinders te vermoorden. Hij heeft de uitvinder ook gebrandmerkt met het ambigram van de ‘Illuminati’, ooit een machtige, anti-katholieke organisatie. Dit laatste is de reden dat de hulp van de Amerikaanse symboloog professor Robert Langdon (Tom Hanks) wordt ingeroepen. Uit de gesproken boodschap van de ontvoerder maakt Langdon op dat deze organisatie nog altijd leeft en nog steeds erg machtig is. Hoe zou de man anders in het uiterst streng bewaakte Vaticaan vier kardinalen hebben weten te ontvoeren en bovendien een bom binnen hebben gesmokkeld? Met zo’n formidabele tegenstander bestaat er slechts een minieme kans dat Langdon de aangekondigde moorden kan voorkomen, maar die kleine kans grijpt hij vastberaden, hierbij geholpen en tegengewerkt door diverse mensen.

Erg slim van Ron Howard om zich niet te vertillen aan de verfilming van een boek met een paar honderd pagina’s vol historische en wetenschappelijke details door het boek al te zeer op de voet te volgen. Wat heet, er is met goed gevolg flink gehakt en bijgeschaafd. Ook slim om er wat van zijn welbekende humor tegen aan te gooien. Mede daardoor is het geen slaafse navolging maar een eigen product geworden. Jammer alleen dat de spanning rond de Illuminati veel minder dreiging oproept dan in het boek. Daarin word je als lezer pagina na pagina net zo opgejaagd als Robert Langdon met een constant gevoel van onrust en dreiging. In plaats daarvan is gekozen voor de uitdieping van de karakters. Je moet als regisseur dan wel acteurs tot je beschikking hebben die de dreiging vanuit de personen zelf kunnen oproepen. Wat dat betreft heeft hij noch het publiek reden tot klagen.

Alleen al vanwege het acteerwerk van Ewan McGregor en Armin Mueller-Stahl is de film de moeite waard. Ieder afzonderlijk intrigeren ze door hun dubbelzinnige karakter waarbij ze nooit het achterste van hun tong laten zien. De honger naar macht en invloed laten ze heel subtiel doorschemeren en hun irritaties verbergen ze keurig onder een laagje beschaving. Hun confrontaties zijn echter huiveringwekkend, het zijn net twee roofdieren die in cirkels rondsluipen en elkaar beloeren met toegeknepen ogen in afwachting van wie het eerste zal aanvallen. Ook van Nikolaj Lie Kaas gaat als huurmoordenaar veel dreiging uit, eigenlijk veel meer dan van het personage in het boek. In het boek is hij vooral een instrument dat zich op ideologische gronden laat manipuleren, maar dit is een koel zakelijke, zelfstandige ondernemer die alleen de taal van het geld spreekt. Veel griezeliger.

De commentaren op de boeken zijn nogal zuur. En inderdaad, de personages zijn van bordkarton en de schrijfstijl is plat en houterig. Maar het zijn gewoon lekkere boeken om te lezen. Klagen over de gebreken laat zich vergelijken met het gezeur van iemand die een patatje met mayonaise en een frikadel bestelt bij de snackbar op de hoek en zich dan beklaagt dat het toch minder lekker is dan het eten in een zoveel sterren restaurant. Het is dan ook te hopen dat het publiek zich zonder schuldgevoel bezondigt aan deze uiterst smakelijke en licht verteerbare hap.

Diana Tjin-A Cheong

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 13 mei 2009