Animalia (2023)

Regie: Sofia Alaoui | 90 minuten | drama, science fiction | Acteurs: Oumaima Barid, Mehdi Dehbi, Fouad Oughaou, Souad Khouyi, Rajaa Essaaidi, Az Elarab Kaghat, Mohamed Lahbib, Mohamed Oughaou, Khadija Chatir, Bouchra Bouyes, Naouim Boujaber, Hsain Bellahcen, Hssain Ghinich, Rabha Zaki, Oumaïma Oughaou, Douaa Baamti, Abdeljhak Baamti

“Kinderen zijn krachtige zaden”

Sofia Alaoui komt met ‘Animalia’ met haar eerste speelfilm. In 2020 behaalde ze al succes met haar korte film ‘So What If The Goats Die’, waarmee ze de juryprijs op het Sundance Film Festival won. Het is een film die door middel van sciencefiction elementen het geloof verkent. ‘Animalia’, dat zich wederom in het Marokkaanse gedeelte van het Atlasgebergte afspeelt, voelt als een natuurlijke progressie voor Alaoui.

De film draait om Itto (Oumaïma Barid), een hoogzwangere vrouw. Itto is boven haar stand getrouwd. Ze gaat van een armere, landelijke Berber-achtergrond, naar de economisch en politiek machtige familie van haar man Amine (Mehdi Debhi). Ze houdt van Amine en geniet van de luxe van de levensstijl van haar nieuwe familie, maar merkt al snel de snobistische minachting van haar stilzwijgend afkeurende schoonmoeder op. Ze heeft moeite met de eisen van echtelijke perfectie, terwijl ze liever zou luieren op een van de rijk gestoffeerde banken, kijkend naar YouTube video’s.

Wanneer Itto een dag alleen thuis is, wordt plots de noodtoestand in Marokko uitgeroepen, vanwege een buitenaardse dreiging. Het meer dat vlak bij de woning van Amines familie ligt, wordt overspoeld door het Marokkaanse leger. Amine zorgt ervoor de buurman Itto naar Khourigba brengt, de stad waar Amine en zijn familie bij de gouverneur verblijven. De buurman blijkt niet te goeder trouw te zijn en zet Itto af in een dorp ver van Khourigba.

Mede vanwege gebrek aan bereik op haar telefoon raakt Itto volledig afgesloten, in een wereld die niet vertrouwd voelt. Ze verliest niet alleen haar familie, maar door verschillende (bovennatuurlijke) gebeurtenissen, waarin dieren een grote rol spelen, gaat ze twijfelen aan haar geloof, haar identiteit en haar socio-economische klasse.

Oumaïma Barid krijgt veruit het meeste tijd op het scherm. Daar kan ze goed mee uit de voeten. Ze redt zich uitstekend met deze emotionele en complexe rol. Haar emoties zijn geloofwaardig en met name in de scènes waarin ze bovennatuurlijke ervaringen heeft excelleert ze met een bijna engelachtige uitstraling. De overige casting is voldoende, maar heeft niet voldoende schermtijd om een blijvende indruk achter te laten.

Alaoui en cinematograaf Noé Bach hebben bij het opnemen van de film gekozen voor een bijna steriele symmetrie. Tenminste: dat is het geval in de eerste twee bedrijven. Gezien het prachtige huis waarin het begin van de film is opgenomen past dit (voor wat betreft het eerste bedrijf) perfect. In het derde bedrijf, waarin Itto’s ervaringen en de buitenaardse dreiging tot zijn climax komen, wordt dat in zijn geheel losgelaten. Alaoui kiest in dat bedrijf voor veel close-ups, die het gevoel creëren dat je je in dezelfde menigte begeeft als Itto. Deze keuze brengt een beklemmende en claustrofobische sfeer met zich mee, die zich uitstekend leent voor deze climax.

Echter de overgang tussen deze twee vormen is dusdanig plotseling, dat het onnatuurlijk is. Dat doet afbreuk aan de film. Met name omdat in het tweede bedrijf zich perfect leent om als overgang te dienen. Het moment dat Itto zichzelf begint te verliezen, was exact het moment waarop deze transitie had moeten worden ingezet. Echter, bijna in het gehele tweede bedrijf wordt dezelfde steriele manier van filmen gebezigd, waardoor er een discrepantie bestaat tussen datgene wat zich op het scherm afspeelt en de manier waarop dat door Alaoui in beeld wordt gebracht. Dat maakt dat de emotionele impact die het tweede bedrijf tracht te hebben, niet geheel overkomt.

Uiteindelijk is ‘Animalia’ een film die de kijker wil laten nadenken over de connectie met onze natuur, omgeving en godsdienst, en de verbinding die bestaat tussen alle levende wezens. Alaoui gebruikt het buitenaardse element om een existentiële bedreiging voor de samenleving te creëren, waardoor mensen worden gedwongen hun overtuigingen over de onzichtbare wereld en zelfs andere mensen te heroverwegen. Daarbij symboliseert de zwangerschap van Itto de vraag wat wij aan onze kinderen doorgeven. Met name als je vanwege je socio-economische klasse misschien wel verder verwijderd bent geraakt van de samenleving dan je zelf door hebt.

Alaoui laat met dit debuut zien dat ze een regisseur is om rekening mee te houden. Toch mist ‘Animalia’ het fundament om de boodschap die het wil brengen, te dragen, waardoor niet alles wat Alaoui wil zeggen ook daadwerkelijk op de kijker overkomt. De in de vorige alinea genoemde onderwerpen komen voldoende naar voren, maar de film geeft het idee dat Alaoui zoveel meer met de film wil zeggen dan de film uiteindelijk doet. Wat dat betreft had ‘Animalia’ zoveel meer kunnen zijn, want aan ambitie lijkt het Alaoui in deze film niet te ontbreken.

Jelco Leijs

Waardering: 3

Bioscooprelease: 27 juni 2024