Antichrist (2009)

Regie: Lars von Trier | 104 minuten | drama, horror | Acteurs: Willem Dafoe, Charlotte Gainsbourg

Lars Von Trier is een regisseur die meerdere genres beheerst. Met ‘Breaking the Waves’ zette hij een magistraal melodrama neer en in ‘Dancer in the Dark’ een sublieme musical met een dramatische ondertoon. ‘Antichrist’ is een indringende suspense thriller en horror film, die de toeschouwer niet onberoerd zal laten. Von Trier schreef het scenario van ‘Antichrist’ na een periode van een zware depressie, hij zat diep in de put en die gevoelens klinken nog door in de film. Von Trier is niet het type regisseur dat controverses uit de weg gaat en ook deze film staat daar min of meer garant voor. ‘Antichrist’ is geen standaardwerkje voor het recept van een avondje ontspannend film kijken.

De dood van hun kind tijdens een hevige vrijpartij legt een zware schuldvraag bij de ouders. Hadden zij de noodlottige val kunnen voorkomen? De moeder (Charlotte Gainsbourg) maakt zich zware verwijten, raakt in een diepe depressie en wordt verpleegd in een instelling. Haar echtgenoot (Willem Dafoe), die zelf psychotherapeut is, is het oneens met de daar toegepaste behandeling en de zware medicijnen. Zij besluiten de behandeling zelf thuis voort te zetten. Om de angsten die zij heeft optimaal te kunnen bestrijden, besluiten zij uiteindelijk zich af te zonderen in hun hutje ‘Eden’, ver weg in de bossen. Daar maakt hij op een koel analyserende en professionele wijze haar angsten verder los, maar tegelijkertijd ook het kwaad dat in haar heerst. Onvoorspelbare en onbeheersbare krachten komen in haar los en er ontstaat een geweldige psychologische en fysieke clash tussen hen. De vrouw neemt de controle van de situatie over en de rollen zijn omgedraaid. Zij neemt wraak en hij wordt haar fysieke en psychische gevangene. Een destructieve veldslag met vergaande gevolgen ontwikkelt zich….

Het scenario eist veel van de slechts twee aanwezige acteurs: de film bevat soms expliciete beelden. Willem Dafoe en Charlotte Gainsbourg spelen beide magistraal. Hun stemmingen en gevoelens, de woede, het verdriet en het kwaad in hen is extreem sterk vertolkt. Muzikale begeleiding ontbreekt vrijwel geheel, maar is op de weinige momenten waar dit wel aanwezig is sterk ondersteunend. Alles is geconcentreerd op de beeldtaal, realistisch en soms zeer surrealistisch à la Hieronymus Bosch. De dialogen zijn messcherp. Cinematografisch is het technisch uitstekend verzorgd, sublieme veelal monochrome kleuren en fraai camerawerk versterken de beklemmende sfeer in hoge mate.

De meningen van toeschouwers over ‘Antichrist’ zullen naar mag worden verwacht sterk verdeeld zijn. ‘Antichrist’ is niet het soort film dat je als toeschouwer onverschillig laat. In het scenario is veel deels religieuze symboliek van Goed en Kwaad verwerkt, dat soms resulteert in groteske uitingen. Voor elke serieuze filmliefhebber is dit een film die niettemin gezien moet worden. Fascinerend én wellicht voor sommigen soms te shockerend, maar bovenal cinema en materie die noopt tot kijken. De discussie volgt daarna wel.

Rob Veerman

Waardering: 4

Bioscooprelease: 29 oktober 2009