Anzio! – Lo sbarco di Anzio (1968)

Regie: Edward Dmytryk, Duilio Coletti | 113 minuten | drama, geschiedenis | Acteurs: Robert Mitchum, Peter Falk, Robert Ryan, Earl Holliman, Mark Damon, Arthur Kennedy, Reni Santoni, Joseph Walsh, Thomas Hunter, Giancarlo Giannini, Anthony Steel, Patrick Magee, Arthur Franz, Tonio Selwart, Elsa Albani, Wayde Preston

‘Anzio’ is een middle-of-the-road oorlogsfilm ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. We volgen de geallieerden en oorlogsjournalist Dick Ennis (Robert Mitchum) tijdens de gevaarlijke en gevreesde landing bij Anzio, een Italiaans kustplaatsje zo’n vijftig kilometer ten zuiden van Rome. Daar aangekomen blijkt het plaatsje verlaten en kan het leger zonder problemen aan land komen. Hebben de Duitsers zich terug getrokken of is het een hinderlaag?

Ennis trekt de stoute schoenen aan en chartert een jeep, waarmee hij op zijn dooie gemak Rome binnen rijdt. Als hij terugkomt en vertelt dat er “geen Duitser tussen Anzio en Rome!” te vinden is, heeft generaal Jack Lesley (Arthur Kennedy) de mogelijkheid om Rome zonder slag of stoot in te nemen. Echter, de bevelvoerder wil het niet geloven; de troepen graven zich in om zich voor te bereiden op een latere aanval. Wat zij niet weten, is dat dit hun vijanden precies de tijd geeft die zij nodig hebben om te hergroeperen. Wanneer de Amerikanen dan met een bataljon landinwaarts gaan, zijn de geallieerden kansloos als ze door het Duitse leger overvallen worden. De film focust zich vervolgens op verslaggever Ennis, die met een handjevol soldaten weet te ontsnappen en moet zien te overleven. Het is een zware en lange weg terug naar veiligheid, waarbij slechts een enkeling het overleeft.

Een verfrissende invalshoek: Ennis blijkt een pacifist blijkt te zijn met een kritische kijk op de oorlog, die zich constant de vraag stelt waarom men toch oorlog blijft voeren. Voor een groot gedeelte van de film weigert hij deel te nemen aan het oorlogsgeweld, maar op een moment van leven en dood wordt hij gedwongen een tegenstander neer te schieten. Hierna beantwoord de protagonist de vraag waarom er oorlog wordt gevoerd door te stellen “dat men er nou eenmaal van houdt”. Aan het einde van de film ziet Ennis de overwinning van de geallieerden in Rome en concludeert dan dat er niets is veranderd, “alleen de uniforms.” Deze woorden staan in contrast tot de onderhoudende actiescènes en een aantal spectaculaire heldendaden. Daarmee blijft in het midden wat de film over de oorlog wil zeggen.

‘Anzio’ een typische Hollywoodproductie geworden. Van een verhaal gebaseerd op historische gebeurtenissen blijft niet meer over dan een standaard oorlogsfilm met een aantal indrukwekkende vechtscènes, cliché dialogen en een geromantiseerde (Amerikaanse) oorlogsheld. De iets verwarrende (anti-) oorlogsboodschap is een welkome afwisseling in het genre, maar doet tegelijkertijd af aan de geloofwaardigheid van de hoofdpersoon. Al met al is de film daardoor wat rommelig en nietszeggend. ‘Anzio’ is niet een van de beste oorlogsfilms ooit gemaakt, maar ook zeker niet de slechtste.

Julia van Berlo

Waardering: 2.5

DVD-release: 7 november 2018 (Retro Collection/Original Poster Collection #1)