Apples – Mila (2020)
Regie: Christos Nikou | 91 minuten | komedie, drama | Acteurs: Aris Servetalis, Sofia Georgovassili, Anna Kalaitzidou, Argyris Bakirtzis, Kostas Laskos, Kimon Fioretos, Costas Xikominos, Konstantinos Papatheodorou, Electra Sarri, Natalie Chavez, Akis Benardis, Simos Vogiatzoglou, Thekla Gounaridou
Tijdens een pandemie krijgt de Griekse Aris last van geheugenverlies. Hij moet iets of iemand ophalen en raakt daarbij de weg naar huis kwijt. Na een complete black-out wordt hij door een ambulance lukraak van straat geplukt en bij een hoop lotgenoten gedeponeerd met hetzelfde schroefje los. Aris heeft geen identificatie bij zich en niemand van familie of vrienden komt hem claimen. Dus besluiten de instanties hem een nieuwe identiteit aan te meten met een sociaal re-integratie programma. Op een lowtech taperecorder krijgt Aris tientallen opdrachten toegespeeld, zoals ‘bezoek een horrorfilm’, en moet hij een foto maken ter herinnering. Welkom in de wereld van ‘Apples’. Deze kleine inventieve film is best een vreemde eend in de bijt, niettemin nog veilig op het droge.
Voor regisseur Christos Nikou is deze nuchtere, licht parmantige satire op de Griekse samenleving zijn debuutfilm. Voorheen werkte Nikou voornamelijk als second unit regisseur, waaronder op films van landgenoot Yorgos Lanthimos, de regisseur van absurdistische tragikomedies als ‘The Favourite’ (2018), ‘The Lobster’ (2015) en ‘Dogtooth’ (2009). Dus je kan makkelijk raden waar Nikou deels de koek vandaan haalt, aangeduid door sommige critici als de filmstroming Greek Weird Wave. Wel heeft ‘Apples’ zo niet een nog meer afgestompte toon, vooral te merken aan het ingehouden acteren, dan het werk van Lanthimos. Echter, Nikou’s debuut is wat minder giftig in zijn maatschappijkritiek.
Acteur Aris Servetalis speelt lege huls Aris voortreffelijk. In zijn handen lijkt het personage wel droog geboren, al leeggezogen door het leven voordat hij is begonnen. De opdrachten die Aris krijgt, komen verdacht veel overeen met hoe mensen hun dagelijkse Instagram- of Facebook-stories opvullen met beelden van avontuurtjes, relatiehoogtepunten, het eten op je bord, enzovoorts. Gedwee voert hij de instructiemonologen op de taperecorder uit om te bouwen aan een nieuwe identiteit, een breed gedragen ‘zelf’ in een land in crisis, maar vergeet tegelijkertijd te leven zonder handleiding.
‘Apples’ is niet gespeend van een scheut surrealisme. Op een gegeven moment moet Aris een Carnaval-achtig feestje bezoeken met de instructie te gaan flirten. Als een vis op het land spartelt Aris rond in een astronautenpak en eindigt hij weer alleen in de Ikea standaard uitgeruste studio. Daar hoor je hem ritmisch ademen zoals in de ruimteklassieker ‘2001: A Space Odyssey’ (Stanley Kubrick, 1968), afgesloten van enig leven op aarde. De vervreemding is compleet. Wie was hij toch in zijn vorige leven? De onbewogen Aris is even ver zoek in het bestaan als de heersende pandemie een niet te kraken mysterie is.
De toon en visuele stijl van ‘Apples’ kunnen haast niet meer afgemeten zijn, zie ook het 4:3 ‘vierkante’ beeld aspectratio. De film laat je dan ook vooral glimlachen, verre van schateren. Tegelijkertijd verliest het zichzelf niet in navelstaren of conservatief moralisme. Toch bijt het voor een satire slechts in de marge. De ideeën en grapjes zijn makkelijk te waarderen, maar zullen niet per se hard raken. Voor originaliteit staat de kijker bij Nikou in het krijt, minder als waarschuwing tegen iets van maatschappelijk onheil. Daarvoor loopt ‘Apples’ net te veel achter de absurde feiten aan.
Roy van Landschoot
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 17 maart 2022