April, May en June (2019)
Regie: Will Koopman | 118 minuten | drama, komedie | Acteurs: Linda de Mol, Tjitske Reidinga, Elise Schaap, Bas Hoeflaak, Olga Zuiderhoek, Patrick Duffy, Peter Bolhuis, Gijs Scholten van Asschat, Mark Rietman, Dragan Bakema, Thomas Jansen, July Janssen, Robert Nederlof, Lilou Zoey Peetoom, Frédérique Welie, Ali Ben Horsting, Marlon Matla,
Autisme. Als je er niet zelf mee te maken hebt, dan is het lastig omschrijven wat het is om een stoornis in het autistisch spectrum te hebben. Je kunt het dan beter laten zien, vond filmmaakster Monique Nolte. Daarom maakte ze twee documentaires over Kees Momma, die boeken schrijft over zijn aandoening. In 1997 was er ‘Trainman’, waarin Momma laat zien hoe hij zich met hulp van zijn moeder staande houdt in de voor bedreigende buitenwereld. In het vervolg ‘Het beste voor Kees’ (2014) gaat het over de worsteling van zijn inmiddels bejaarde ouders om een toekomstperspectief voor hun zoon te bieden. Met name die film maakte veel los op social media. Ook Linda de Mol zag de documentaire van Nolte en liet zich door Kees’ verhaal inspireren. De veelzijdige De Mol wilde graag een film maken over zussen, omdat ze zelf met alleen een broer opgroeide, maar zocht nog naar de juiste insteek. De zussen kregen zodoende een autistische broer, voor wie een oplossing gevonden moet worden nu hun moeder op sterven ligt. Ze nam een paar oude bekenden in de arm (regisseur Will Koopman en scenarioschrijver Frank Houtappels, met wie ze onder meer samen de succesvolle tv-series ‘Gooische vrouwen’ en ‘Familie Kruys’ maakte – en acteurs met wie ze vaker werkte; Tjitske Reidinga, Elise Schaap) en de tragikomedie ‘April, May en June’ (2019) was geboren.
De drie (half)zussen April (Linda de Mol), May (Elise Schaap) en June (Tjitske Reidinga) hebben elk hun eigen drukke leven. April woont al jaren in de Verenigde Staten, waar ze een carrière opbouwde als soapster, al liggen de rollen nu ze ouder wordt niet meer echt voor het oprapen (haar personage in een ziekenhuisserie ligt al enige maanden in coma). Bovendien heeft de man met wie ze al 25 jaar samen is aangepapt met haar piepjonge ‘vitamin coach’. Middelste zus June is een pure perfectionist voor wie haar gezin boven alles gaat, al draaft ze er enorm in door. Zo is ze van mening dat haar ene zoon bijkans doodgaat als hij gluten binnenkrijgt, solliciteert de ander naar een strafblad en laat ze haar uit China geadopteerde dochtertje elke nacht tussen haar en haar man Mark (Ali Ben Horsting) in slapen, wat natuurlijk funest is voor hun seksleven. May is halverwege de dertig maar leeft nog altijd een losbandig studentenbestaan. Ze papt aan met getrouwde mannen (en laat zich in kledingkasten wegmoffelen als de echtgenote onverwacht thuiskomt…) en wil maar niet inzien dat haar modellencarrière al een tijdje achter haar ligt. De drie vrouwen worden op een dag door hun moeder Mies (Olga Zuiderhoek) uitgenodigd omdat ze hen een belangrijke mededeling moet doen: ze is ernstig ziek en omdat ze geen trek heeft in de fysieke aftakeling die haar te wachten staat, wil ze op haar eerstvolgende verjaardag euthanasie laten plegen. Alsof die mededeling nog niet heftig genoeg is, wil ze van haar dochters weten wie er voor haar autistische zoon Jan (Bas Hoeflaak) gaat zorgen. Maar April, May en June zijn zo met zichzelf bezig dat ze hun jongere broer amper hebben kunnen leren kennen, laat staan dat ze weten hoe ze voor hem moeten zorgen.
De beslommeringen in het gezin doen wat gekunsteld aan: moeder en vooral dochters krijgen wel héél veel op hun bordje. Liefdesdrama’s, gezondheidsperikelen, werktoestanden, gedoe met het gezin; het houdt maar niet op. De zussen eisen heel wat aandacht op, maar eigenlijk zijn hun belevenissen helemaal niet zo interessant. Het gaat allemaal ten koste van moeder Mies, die niet alleen door de altijd fantastische Olga Zuiderhoek gespeeld wordt, maar ook nog eens een fascinerend leven heeft geleid. Ze kreeg vier kinderen met vier verschillende mannen, woonde in de VS en Frankrijk, was samen met een man die later liever een vrouw wilde zijn én met een beroemde Amerikaanse acteur en had op haar veertigste een one-night-stand met een jongen van negentien. Naar die laatste, de vader van Jan, gaan de zussen op zoek. Omdat Mies alle mannen uit haar leven graag nog één keer bij haar wil hebben. Waarom Mies naar een tweede plan geschoven wordt ten gunste van haar dochters is een raadsel. Naast Zuiderhoek is ook Hoeflaak een lichtpuntje: wat speelt hij zijn rol overtuigend! Het dwangmatig vasthouden aan patronen, de woede-uitbarstingen als het niet loopt zoals hij gewend is, de problemen die hij ervaart bij het tonen van affectie; een rol die eenvoudig karikaturaal had kunnen worden, weet Hoeflaak knap en levensecht in te vullen. In de rollen van de vaders zien we ervaren acteurs als Peter Bolhuis, Gijs Scholten van Asschat, Mark Rietman en de Amerikaan Patrick Duffy, die we nog kennen uit ‘Dallas’ en die naar verluidt vooral tekende voor dit rolletje omdat hij een fervent voorstander is voor euthanasie en daar altijd al een film over wilde maken. Zijn bijdrage is echter marginaal, dus echt veel voegt zijn aanwezigheid voor de film niet toe.
‘April, May en June’ legt zijn focus te veel op de zussen met hun vermoeiende en soms ronduit kluchtige toestanden, dat we bijna vergeten om wie het hier écht gaat; moeder Mies en zoon Jan. Pas helemaal aan het einde keren we terug naar de kern van de zaak en het is pas vanaf dat punt dat we daadwerkelijk geraakt worden door wat we zien. Die emotionele en ontroerende scène, bijna helemaal aan het slot, onderstreept wat voor film dit óók had kunnen worden, als de zussen een stapje terug hadden gedaan en ruim baan hadden gemaakt voor hun moeder en broer. Gemiste kans!
Patricia Smagge
Waardering: 2.5
Bioscooprelease: 19 december 2019