Ararat (2002)

Regie: Atom Egoyan | 110 minuten | drama, oorlog | Acteurs: David Alpay, Charles Aznavour, Eric Bogosian, Brent Carver, Marie-Josée Croze, Bruce Greenwood, Arsinée Khanjian, Elias Koteas, Christopher Plummer, Simon Abkarian, Raoul Bhaneja, Lousnak Abdalian

In Turkije was men absoluut niet te spreken over het verschijnen van ‘Ararat’. De film werd daar gezien als goedkope propaganda waarin ervan uitgegaan wordt dat Turkije schuldig is aan de vele Armeense sterfgevallen door de genocide in 1915. Even was er toch sprake van een release in Turkije, nadat de minister goedkeuring gaf, maar omdat men bang was voor rellen bij de filmzalen is hier op het laatste moment toch van af gezien. Om dezelfde reden is deze film ook slechts beperkt in de Nederlandse bioscopen en filmtheaters te zien geweest, wat natuurlijk eigenlijk heel raar is.

‘Ararat’ vertelt namelijk het verhaal van de genocide in Turkije en het gevolg hiervan op het leven van onschuldige mensen. Om het verhaal nog enigzins interessant te maken en niet al te documentaire-achtig zijn verschillende personages en verhaallijnen bedacht die het verhaal moeten vertellen. Een van deze personen is Raffi, een achttienjarige jongen die betrokken is bij het maken van een film over de genocide. Als hij bij de douane de filmblikken wil in checken, is een ondervraging door een nieuwsgierige douanebeamte (Christopher Plummer) het gevolg. De antwoorden zien we terug in flashbacks en op deze manier wordt stukje bij beetje het verhaal verteld. Zo zijn er nog een aantal verhaallijnen die allen tezamen het hele verhaal vertellen, maar door de grote wisseling van verhaalijnen, tijden en scènes is het af en toe wel wat verwarrend.

Vooral de jonge David Alplay in de rol van Raffi weet te verrassen. Qua uiterlijk doet hij wel een beetje denken aan Frodo (Elijah Wood) uit ‘The Lord of the Rings’, met de grote bos zwarte krullen en de onschuldige maar vastberaden blik. Alplay speelt zijn rol zo overtuigend dat het vreemd is dat deze Canadees het tot nu toe niet echt ver geschopt heeft.

Regisseur Egoyan is Canadees, maar van Armeense afkomst, Het maken van ‘Ararat’ ging hem dus persoonlijk aan het hart. Hiermee was hij de eerste die het thema van de Armeense genocide in een grote film behandelde. Bijzonder aan ‘Ararat’ is dat een deel van de film gaat over het maken van de film, een zogenoemde ‘film-in-film’. Door het vele schakelen van heden naar verleden en van echte film tot het verhaal van het maken van een zelfde soort film wordt er wel veel van de kijker gevraagd. ‘Ararat’ is echt een film met een boodschap, waar je geconcentreerd naar moet kijken.

Op diverse filmfestivals is deze film in de prijzen gevallen. Dit leverde twaalf awards op en nog eens negen nominaties. Ook maakte de film deel uit van het officiële programma van het prestigeuze Cannes filmfestival in 2002. Reden genoeg dus om de film eens te bekijken, maar neem er wel de tijd voor.

Redactie Cinemagazine

Waardering: 3