Arizona Dream (1993)
Regie: Emir Kusturica | 142 minuten | drama, komedie | Acteurs: Johnny Depp, Jerry Lewis, Faye Dunaway, Lily Taylor, Vincent Gallo, Paulina Porizkova, Michael J. Pollard, Candyce Mason, Alexia Rane, Polly Noonan, Ann Schulman, Emir Kusturica
Johnny Depp als kip, vissen die vrolijk voorbij vliegen, schildpadden die tafelen. ‘Arizona Dream’ is weird, maar op een leuke manier. Het verhaal is eenvoudig: Axel Blackmar, gespeeld door Depp, keert terug naar zijn geboortestad in Arizona, start bij het Cadillacbedrijf van zijn oom en wordt verliefd op een klant. Maar ‘Arizona Dream’ is meer dan een gevalletje ‘boy meets girl’. En dat blijkt eigenlijk al uit de openingsscène, die zich afspeelt aan de Beringzee in Alaska, en de steeds terugkerende droom van Axel: een Eskimo vriest bijna dood, wordt gered door een van zijn honden en komt heelhuids thuis bij zijn liefhebbende vrouw. Kort na deze scène dendert Axel in een cabrio over Broadway, scheurt hij langs de eindeloze grasvlakten van Arizona en ontmoet hij de piepjonge Poolse bruid van zijn oom, die meteen in huilen uitbarst als zij hem ziet. Amper bekomen van de schrik stuit Axel op twee andere hysterica: Elaine Stalker en haar stiefdochter Grace. Als een blok valt hij voor de eerste.
Emir Kusturica (‘Black Cat, White Cat’) brengt Alaska, New York en Arizona prachtig in beeld. De muziek op de achtergrond is opmerkelijk: Gregoriaanse liederen, accordeonklanken, honky tonk-riedeltjes en het mierzoete ‘Besame Mucho’ trekken voorbij. Maar wat de film echt bijzonder maakt, zijn de kleurrijke personages die stuk voor stuk vakkundig zijn neergezet.
Zo ontroert Depp als de dromerige, niet al te snuggere Axel. Kijk bijvoorbeeld maar naar de manier waarop hij een gesprek probeert aan te knopen met de aanstaande van zijn oom. Hij weet zich totaal geen houding te geven tegenover deze ‘blonde droom’, gespeeld door ex-topmodel Paulina Porizkova, en dat spat er aan alle kanten vanaf. Let ook op de vasthoudendheid waarmee hij aan zijn vliegmachine werkt: je gaat bijna geloven dat het echt mogelijk is om met een houten krotje richting Alaska te vliegen.
De wannabe-vliegenier heeft een zwak voor oom Leo. Dat stráált van zijn gezicht. Deze oom, type ‘ruwe bolster, blanke pit’, wordt overtuigend gespeeld door Jerry Lewis: oom Leo is bruisend, overdonderend en sympathiek. Lili Taylor (‘High Fidelity’, ‘The Haunting’) speelt de bizarre Grace. Deze labiele tante inclusief zenuwtrek rookt als een ketter, speelt de godganse dag accordeon, slaapt met schildpadden, is agressief en behoorlijk suïcidaal. Geen aaibaar type, zou je denken. Toch is zij dat wel: achter haar stoere façade schuilt kwetsbaarheid. Zijn Depp, Lewis en Taylor al goed op dreef, Vincent Gallo en Faye Dunaway zijn he-le-maal in topvorm. Gallo (‘The Brown Bunny’) speelt oom Leo’s assistent Paul Leger, die droomt van een carrière als acteur. Hij is idolaat van Al Pacino en Robert de Niro en kan ze fenomenaal naspelen. Dat doet hij dan ook waar en wanneer hij maar kan. Eigenlijk is Leger een sneu type – hij nodigt meisjes uit voor zijn audities – maar toch… Zijn charme, humor en bravoure maken hem bijna stoer. Dunaway speelt de diva Elaine, die voortdurend strooit met wetenswaardigheden over Papoea-Nieuw-Guinea. Schijnbaar moeiteloos wisselt Dunaway voortdurend van gedaante: het ene moment is ze hyper, het andere moment is ze intens triest, zo is ze een spannende minnares, zo is ze een pruilend kind. Knap!
Kusturica’s personages zijn kleurrijk, hun belevenissen zijn absurd. Geregeld vraag je je af waar hij met deze film heen wil. Wil Kusturica, die meeschreef aan het script, benadrukken dat je altijd je dromen moet najagen, je nooit moet laten leiden door angst of dat je voor niets of niemand je vrijheid moet opgeven? Ach, who cares? ‘Arizona Dream’ is vooral een prettige trip langs een rariteitenkabinet.
Patricia Jacob
Waardering: 4
Bioscooprelease: 6 mei 1993