Armadillo (2010)
Regie: Janus Metz | 100 minuten | documentaire
Wat maakt een soldaat nou echt mee aan het front? Het is een vraag die vele bekende fictiefilms zoals ‘Saving Private Ryan’ en ‘Platoon’ hebben getracht beantwoorden voor hun kijkers. Janus Metz gaat met ‘Armadillo’ nog een stap verder, en brengt met deze documentaire de oorlog in Afghanistan in al zijn hardheid in beeld. Als kijker krijg je unieke beelden voorgeschoteld van het dagelijkse leven van jonge Deense soldaten aan het front. Janus Metz is er, samen met zijn cameraman Lars Skree, in geslaagd ongelofelijk dicht bij de actie te komen door de soldaten op hun vele patrouilles te vergezellen. Hiermee zet ‘Armadillo’ een tot nu toe ongezien beeld neer van de problemen waarmee de soldaten in Afghanistan te kampen hebben.
De film is opgenomen in 2009 en volgt een groep Deense soldaten vanaf hun training tot het einde van hun missie in Afghanistan. Centraal in de film staat de jonge Mads. We zien hem aan het begin van de film afscheid nemen van zijn familie, en we volgen hem tijdens zijn eerste vuurgevecht. Daarnaast wordt er kennis gemaakt met de rest van de jongens uit zijn peloton zoals de Hospik Kim en pelotonleider Rasmus. In kamp Armadillo in de Zuidelijke provincie Helmand hebben de soldaten dagelijks te maken met aanvallen van de Taliban, die op nog geen kilometer van het kamp liggen verschanst. Dit zorgt voor spannende situaties waarbij slachtoffers niet vermeden kunnen worden. Ondertussen wordt duidelijk hoe de jonge mannen door de oorlog langzaam veranderen, en hoe ze omgaan met de zware situaties waarmee ze geconfronteerd worden.
Het meest verbazingwekkende aan ‘Armadillo’ is hoe “up close” en expliciet de geschoten beelden zijn. De oorlog in Afghanistan is sinds het uitbreken in 2001 nog nooit zo persoonlijk en direct in beeld gebracht. Dit zijn niet de beelden die je als kijker op het nieuws te zien krijgt; alles wordt hard en rauw in beeld gebracht. Aan het begin wordt meteen de toon gezet. De beelden van de training van de soldaten worden namelijk begeleid door snoeiharde heavy metal. Ook zijn de beelden veelal ontdaan van de meeste kleur, wat de harde benauwde sfeer nog eens extra benadrukt.
‘Armadillo’ lijkt zich voornamelijk te focussen op het persoonlijke aspect van de oorlog. Dit maakt de film erg indringend. Zo merk je bijvoorbeeld na een tijd dat de mannen verslaafd raken aan de actie en zelfs in hun vrije tijd in het kamp schietspellen spelen op de computer. Ook voelen ze zich al snel onbegrepen door het thuisfront als er kritiek wordt geuit op een van de gevoerde vuurgevechten. Daarnaast is het schrijnend om te zien hoe de lokale bevolking de dupe is van alle gevechten die plaatsvinden op hun landgoederen. De Deense soldaten proberen de Afghanen wel te helpen, door bijvoorbeeld hun verloren spullen te vergoeden, maar dit kan niet voorkomen dat er een Afghaans meisje omkomt door een verkeerd gemikte Deense mortier.
Het enige nadeel van deze focus op het persoonlijke aspect is dat er weinig ruimte is voor een politieke en historische context. Zo leer je niet veel over de aard van het conflict of de situatie in de rest van het land. Het focust zich puur op de persoonlijke ervaringen van de jonge soldaten. Dit vergroot de emotionele intensiteit, maar je krijgt daardoor weinig inzicht in de reden van de aanwezigheid van de soldaten.
Toch is ‘Armadillo’ een indrukwekkende documentaire geworden met uniek beeldmateriaal dat je haast doet vergeten dat het om een documentaire gaat, in plaats van een fictiefilm. Het is jammer dat er wat achtergrondinformatie ontbreekt, maar dit doet niets af van de emotionele impact van de film. ‘Armadillo’ is een film die je op indrukwekkende wijze laat voelen wat de soldaten in Afghanistan meemaken.
Redactie Cinemagazine
Waardering: 4
Bioscooprelease: 6 januari 2011