At Any Price (2012)

Regie: Ramin Bahrani | 105 minuten | drama, thriller | Acteurs: Zac Efron, Dennis Quaid, Kim Dickens, John Hoogenakker, Laura Atwood, Dan Waller, Maika Monroe, Phil Ridarelli, Clancy Brown, Ben Marten, Chelcie Ross, Matthew Peterson, Heather Graham, Red West

De rebelse Dean Whipple droomt van een carrière als professioneel autocoureur. Zijn ambities worden echter geremd door de verplichtingen die hij heeft in het boerenbedrijf van zijn familie. Zijn ambitieuze, grotendeels door het werk opgeslokte vader Henry, die jarenlang alles op het spel heeft gezet om het bedrijf groot te maken en daardoor vervreemd is geraakt van zijn familie, ziet Dean als zijn opvolger. Wanneer er een groot onderzoek wordt ingesteld, dat moet uitwijzen of Henry zich schuldig heeft gemaakt aan het verboden hergebruik van de genetisch gemodificeerde zaden (waar een patent op rust) die hij namens een groot bedrijf verkoopt, belanden vader en zoon in een onverwachte situatie die beslissend is voor de toekomst van het bedrijf en het leven van de familie.

Wat al snel duidelijk wordt tijdens het kijken naar ‘At Any Price’ is dat het beheren van een modern boerenbedrijf in de traditionele Amerikaanse landbouwstaten al lang beroofd is van het rustieke en romantische karakter waarmee het boerenleven door buitenstaanders vaak wordt geassocieerd. De schaalvergroting, komst van genetisch gemodificeerde zaden en gewassen en de intrede van de moderne techniek hebben ook in de landbouw gezorgd voor een werkbiotoop waarin het sociaaldarwinistisch motto ‘eten of gegeten worden’ niet zelden hoogtij viert. De vaak destructieve geest van het ongebreidelde roofkapitalisme spookt niet langer alleen rond in Wall Street en de directe omgeving van het Amerikaanse beursmekka, maar heeft ook de uitgestrekte akkers van Iowa bereikt, de plek waar dit boerendrama zich ontvouwt.

‘At Any Price’ lijkt op het eerste gezicht vooral een familiedrama. De complexe en problematische relatie tussen de egoïstische, helemaal met zijn werk getrouwde Henry Whipple en zijn zoon Dean staat op de voorgrond. Henry ziet Dean als de natuurlijke erfgenaam van het boerenbedrijf, maar in zijn hart voelt de rebelse tiener meer voor een roemrijke carrière als autocoureur. Maar verscholen achter het verhaal van een in veel opzichten disfunctionele vader en zijn gezin zit nog een diepere laag. ‘At Any Price’ kan ook gezien worden als de tragische parabel van een man die feitelijk zijn ziel verkoopt om zijn zoektocht naar de Amerikaanse droom gestalte te geven. Veel van de moreel laakbare handelingen waaraan Henry Whipple zich schuldig maakt komen vooral voort uit de ultieme wens om met eigen handen een agrarisch imperium op te bouwen en te voldoen aan de verwachtingen van zijn veeleisende vader. Ook het verhaal van Dean draait grotendeels om het najagen van een ultieme droom, een vurig verlangen dat uiteindelijk wordt beteugeld door de bikkelharde realiteit. De getroebleerde vader-zoonrelatie komt niet altijd optimaal uit de verf, maar de boodschap dat feitelijk iedereen onder bepaalde omstandigheden bereid is om vals te spelen als hij daarmee de concurrentie kan verslaan des te beter. De film wordt vooral gedragen door een uitstekend spelende Dennis Quaid. Met zijn karaktervolle gezicht weet hij het kruitvat vol tegenstellingen Henry Whipple uitstekend vorm te geven. Whipple is allesbehalve een bordkartonnen filmkarakter, maar een echt mens met zowel goede karaktertrekken als zwakheden en onhebbelijkheden, het type dus dat ook gewoon je buurman zou kunnen zijn. Overdreven sympathiek is hij zeker niet, maar haten doe je hem als kijker ook zelden, vooral omdat Whipple en zijn levensstijl feitelijk zijn gecorrumpeerd door de invloed van de corporate machine die de grootschalige landbouw in de Verenigde Staten in een ijzeren wurggreep houdt. De rest van de cast valt minder op dan Quaid, maar is solide genoeg om niet uit de toon te vallen.

Hoewel ‘At Any Price’ ook wel wat minder overtuigende momenten en een of twee wat vergezochte plotwendingen bevat, is het over de gehele linie toch een mooie karakterfilm die laat zien wat er kan gebeuren met traditionele familiewaarden als je besluit om jezelf, al dan niet vrijwillig, helemaal over te leveren aan de macht en grillen van het grootkapitaal.

Frank Heinen

Waardering: 3.5

DVD-release: 8 april 2014