At Close Range (1986)

Regie: James Foley | 111 minuten | drama, misdaad | Acteurs: Sean Penn, Christopher Walken, Mary Stuart Masterson, Chris Penn, Millie Perkins, Eileen Ryan, Tracey Walter, R.D. Call, David Strathairn, J.C. Quinn, Candy Clark, Jake Dengel, Kiefer Sutherland, Stephen Geoffreys, Crispin Glover

Sean Penn is niet de makkelijkste persoon in de omgang. Sterker nog, de eerste vijftien jaar van zijn filmcarrière (die in 1981 begon met de film ‘Taps’) stond hij bekend als een lastpak, die regelmatig op de vuist ging met fotografen. Vooral ten tijde van zijn stormachtige huwelijk met Madonna (van 1985 tot 1989) zag men Penn liever gaan dan komen. Ook zijn collega’s konden er indertijd over meepraten dat Sean Penn een onberekenbaar mannetje was. Christopher Walken bijvoorbeeld, Penns tegenspeler in ‘At Close Range’ (1986), kreeg de schrik van zijn leven tijdens de opnamen van die film. Vlak voor de scène werd gedraaid riep Penn tegen iemand van de crew ‘Geef me het andere pistool’. Vervolgens liep hij met het pistool op Walken af en plaatste het pistool tegen diens hoofd. De doodsbange Walken was ervan overtuigd dat hij tegenover een agressieve vent met een daadwerkelijk geladen pistool stond. Nadat de scène was opgenomen werd Walken terecht kwaad op Penn. Die grijnsde alleen maar en toonde dat het een neppistool was. Het was een geintje van hem, alleen maar bedoeld om de spanning te vergroten.

In ‘At Close Range’ speelt Sean Penn Brad Whitewood, een tiener van eenvoudige komaf die samen met zijn moeder (Millie Perkins), grootmoeder (Eileen Ryan, in het echt de moeder van Sean en Chris) en halfbroertje Tommy (Chris Penn) in een gehucht in Pennsylvania woont. Brad verveelt zich rot en doodt zijn tijd met voor de tv hangen, blowen en kattenkwaad uithalen. Dat verandert wanneer zijn biologische vader, die hij nooit eerder heeft ontmoet, het gezin vereert met een bezoek. Deze Brad Sr. (Christopher Walken) is een charmante, aalgladde crimineel die samen met zijn bende alles steelt wat los en vast zit. Brad Jr. is gelijk onder de indruk van zijn vader; díe maakt tenminste nog wat mee in zijn leven. Wanneer hij ruzie krijgt met zijn stiefvader besluit hij vaker met Brad Sr. op te trekken en zoonlief belandt op die manier in het kleine criminele circuit. Hij verzamelt zelfs een eigen bende jeugdige delinquenten (met onder andere Kiefer Sutherland) om zich heen. Het duurt echter niet lang of Brad Jr. komt erachter dat zijn vader een keiharde zakenman is die er niet voor terug deinst iemand uit de weg te ruimen als deze niet doet wat hij zegt …

Het verhaal van ‘At Close Range’ is gebaseerd op waargebeurde feiten rond een gezinsdrama dat zich in 1978 afspeelde. Nicholas Kazan (zoon van regisseur Elia) en Elliot Lewitt verwerkten het tot een indringend script en James Foley (‘Glengarry Glen Ross’, ‘Fear’) werd ingehuurd om de film te regisseren. Foley is een man die weinig geeft om mooie plaatjes en bij wie de acteurs centraal staan. ‘At Close Range’ is dan ook een grauwe, grimmige film waarin rasacteurs Sean Penn en Christopher Walken alle ruimte krijgen om te laten zien wat ze in huis hebben. Penns personage is het meest interessant. Brad Jr, is een outcast die eigenlijk alleen maar een beetje liefde nodig heeft. Hij denkt dat bij zijn vader, tegen wie hij aanvankelijk opkijkt, te kunnen krijgen maar hij komt bedrogen uit. Walken is – getooid met indrukwekkende snor – op zijn best in maniakale, angstaanjagende rollen en dus voelt hij zich in de rol van de meedogenloze Brad Sr. als een vis in het water. ‘At Close Range’ is geen vrolijke film. De realistische sfeer in dit familiedrama is bij vlagen haast deprimerend en het middenstuk kabbelt maar voort zonder dat er echt wat gebeurt. Dit wordt echter ruimschoots goedgemaakt in het memorabele laatste kwartier, waarna je echt even moet bijkomen van het heftige slotakkoord.

Penn en Walken zijn op hun allerbest, maar ook de overige leden van de cast dragen hun steentje bij. Allemaal krijgen ze wel ‘hun’ moment in de film. Chris Penn (‘Reservoir Dogs’), die begin 2006 helaas op slechts veertigjarige leeftijd overleed, is altijd al een onderschat acteur geweest. Als Tommy is hij het tragische jongere broertje dat er alles aan doet om maar geaccepteerd te worden. Mary Stuart Masterson (‘Benny & Joon’) is verrassend effectief als het al even rebelse vriendinnetje van Brad Jr. Verder is het altijd leuk om bekende gezichten in hun jonge jaren in actie te zien. In deze film zijn onder andere Kiefer Sutherland (’24’), de altijd maffe Crispin Glover (‘Back to the Future’) en David Straithairn (‘Good Night, and Good Luck’) te ontdekken in bijrolletjes. Een interessante rol is tevens weggelegd voor de muziek. Madonna, Penns toenmalige vrouw, verbond zich aan de film door de prachtige ballad ‘Live to Tell’ – een van haar allerbeste nummers – in te zingen. Het is het themalied van de film geworden.

‘At Close Range’ is geen film waar je vrolijk van wordt. De meeslepende performances van de geweldige Sean Penn en Christopher Walken sleuren je echter mee in deze familietragedie. Vooral Penn laat zien dat hij – ondanks zijn weerbarstige karakter – een briljant acteur is met vele, vele mogelijkheden. Eigenlijk had zijn rol als Brad Jr. hem zijn eerste Oscar moeten opleveren. Daar moest hij echter nog zeventien jaar op wachten (hij won hem pas voor ‘Mystic River’ uit 2003, na viermaal eerder genomineerd te zijn geweest). Beter laat dan nooit zullen we maar zeggen. ‘At Close Range’ is een boeiend emotioneel schouwspel tussen vader en zoon. De emotie spat van het scherm. Absoluut een aanrader – mits je zelf niet in een al te depressieve bui bent!

Patricia Smagge