Auf der anderen Seite (2007)

Regie: Fatih Akin | 122 minuten | drama | Acteurs: Nurgül Yesilçay, Baki Davrak, Tuncel Kurtiz, Hanna Schygulla, Patrycia Ziolkowska, Nursel Köse, Lars Rudolph, Andreas Thiel    

‘Auf der anderen Seite’ van regisseur Fatih Akin is een prachtig en emotioneel drama over de levens van zes mensen, vier Turkse, twee Duitse, die een grote invloed op elkaars leven hebben, al heeft een aantal van dit groepje de andere helft nooit ontmoet, laat staan dat ze van elkaars bestaan afweten. Middelste in de trilogie, die door Akin “Liefde, dood, duivel” genoemd wordt, gaat ‘Auf der anderen Seite’ dus over de Dood, waar voorloper ‘Gegen die Wand’ de Liefde als hoofdthema had. Wie er allemaal dood gaan wordt vooraf door middel van hoofdstukaanduidingen al aangekondigd.

Nejat – sleutelfiguur in de film – bezoekt zijn vader, de weduwnaar Ali. Deze traditioneel ingestelde zeventiger blijkt een onverwachte kant te hebben als duidelijk wordt dat hij prostituees bezoekt. Hij heeft een favoriet, de Turkse Yessie, wiens echte naam Yeter is. Het is aandoenlijk om te zien hoe hij met haar praat en haar behandelt. De kijker kan dan ook niet anders dan hopen dat het geluk de twee toe blijft lachen. Helaas, door de hoofdstukaanduiding van het eerste deel van de film is al evident dat dit niet het geval is, Yeter sterft. Nejat, gekweld door plaatsvervangende schuldgevoelens, verbreekt alle banden met Ali. Hij reist met het lichaam van Yeter naar Istanbul om haar te begraven bij haar familie en om Ayten, de dochter van Yeter, te zoeken. Tevergeefs. Ayten is al jaren spoorloos, de 27-jarige beeldschone studente is politiek activiste en heeft geen contact meer met haar familie. Nejat besluit in Istanbul te blijven, koopt er een Duitse boekhandel en zegt voorgoed zijn Duitse bestaan als universiteitsprofessor vaarwel.

De eerste keer dat we Ayten zien weten we nog niet dat zij het is. Dit besef komt later en veroorzaakt een kleine schok. Zo dichtbij de waarheid, het is zo wrang… Ayten slaat bij een demonstratie op de vlucht voor de politie en verstopt een wapen. Als haar kamergenootjes gearresteerd worden weet zij te ontkomen en ze besluit naar Duitsland te reizen, op zoek naar haar moeder. Yeter heeft  haar dochter al die tijd voorgehouden dat zij in een schoenenwinkel werkzaam is. De zoektocht van Ayten is daarom op een pijnlijke manier grappig. Zonder enig betaalmiddel op zak komt ze terecht bij de universiteit van Bremen, waar ze contact legt met Lotte, een blonde Duitse studente Engels en Spaans. Lotte is onmiddellijk onder de indruk van de innemende en politiek en sociaal geëngageerde Turkse schone en biedt haar eten, onderdak, kleding en al snel haar liefde aan. Ayten koestert dezelfde gevoelens voor Lotte. Lotte’s moeder Susanne ziet het met lede ogen aan. Wanneer Ayten door een domme verkeersovertreding gearresteerd wordt en uitgeleverd wordt aan haar thuisland, is Susanne dan ook niet blij met haar dochter’s besluit om haar geliefde achterna te reizen om hulp te bieden. De banden tussen moeder en dochter worden – evenals die van Ali en Nejat – verbroken.

Op een ingenieuze manier weet Akin de levens van deze zes personen te verweven. De niet-toevallige ontmoetingen doen sterk denken aan de ‘Trois Couleurs’-trilogie van Kieslowski. Ook heeft het werk raakvlakken met films als ‘Babel’ en ‘Crash’.  Akin is zeker geslaagd in zijn ambitie een heel sterk scenario op een doelmatige manier te verfilmen. ‘Auf der anderen Seite’ is geen emotionele achtbaan, maar neemt de tijd om de hoofdpersonen hun weg naar de harten van het publiek te laten vinden en dit lukt heel goed. Het moet al heel raar lopen wil de film voor de voor een Gouden Palm genomineerde Akin niet de internationale doorbraak betekenen.

Toch is de film niet helemaal feilloos. Zo is de discussie tussen Ayten en Susanne over de eventuele toetreding van Turkije tot de EU overbodig en slaat het subplotje over het verstopte wapen van Ayten ook kant noch wal, hoewel het uiteraard wel cruciaal is voor het lot van Lotte. Ook is een enkel shot in het laatste deel van de film – in de boekhandel – nogal neerbuigend naar de kijker toe, en wil Akin hier teveel nadruk op het noodlottige van de situatie leggen. Akin neemt veel hooi op zijn vork door niet alleen het thema dood te behandelen, maar een heel scala aan Belangrijke Zaken aan bod te laten komen: multiculturele samenleving, relaties van ouders met hun kinderen, lesbische liefdes, en protestbewegingen, noem maar op. Het past allemaal net. Wat wel in het voordeel spreekt is dat er meer dan voldoende ruimte voor interpretatie is wat betreft de toekomst van de nog in leven zijnde personages. En het laatste shot is er een om in te lijsten.

Monica Meijer

Waardering: 4

Bioscooprelease: 7 februari 2008