Averroès & Rosa Parks (2024)

Regie: Nicolas Philibert | 143 minuten | documentaire

Na ‘Sur l’Adamant’ richt Nicolas Philibert (ook bekend van ‘Être et avoir’) in ‘Averroès & Rosa Parks’ opnieuw zijn camera op mensen in een psychiatrische instelling. Grotendeels dezelfde mensen als hij op de dagbesteding in ‘Sur l’Adamant’ filmde, waarbij hij hen opnieuw op een humane manier benadert met een diepe interesse in de gevoelswereld van de patiënten. Wel, is de setting anders, de omgeving van een psychiatrisch ziekenhuis zorgt logischerwijs voor een serieuzere toon. We zien vaak gesprekken tussen dokter en patiënt, soms zwaar en soms wat luchtiger, maar langzamerhand leren we beiden beter kennen.

Hoewel dit leren kennen als bioscooppubliek natuurlijk eenzijdig is, schuilt de schoonheid in het luisteren. Aandacht hebben voor de mens in plaats van voor alleen de patiënt is iets wat iedereen nodig heeft, zo blijkt wel uit de gesprekken. Een goed voorbeeld is een tirade van een patiënt over onderwerpen die raken aan complottheorieën, waarbij de artsen opmerkelijk aandachtig en serieus blijven luisteren.

Een ander sterk voorbeeld van de waarde van oprechte aandacht is hoe werkdruk het persoonlijke wegdringt. Dit is een thema wat voortdurend terugkomt en een duidelijke regiekeuze is. Het is schrijnend om mensen te zien vertellen dat ze liever een gesprek of een knuffel zouden willen dan alleen de extra pillen die ze nu krijgen. Of om te zien hoe een gesprek over trauma noodgedwongen en abrupt wordt afgebroken door een telefoontje van een collega. Des te belangrijker dat Philibert deze vaak verrassend inspirerende mensen de aandacht schenkt die ze verdienen, door hun verhalen vast te leggen in een film.

De camera registreert de gesprekken met het nodige geduld. Hierdoor kan de tweeënhalf uur durende film wat lang aanvoelen. Zeker omdat de onderwerpen soms behoorlijk zwaar zijn. Toch doet Philibert er alles aan om het dragelijk te maken door serieuze gesprekken af te wisselen met luchtige en soms zelfs grappige momenten, wat de film zeker ten goede komt.  

Na ‘Sur l’Adamant’ vormt ‘Averroès & Rosa Parks’ het tweede deel van een drieluik. Het derde deel, ‘The Typewriter and Other Headaches’, volgt enkele van dezelfde mensen ook in hun thuissituatie. Zowel ‘Averroès & Rosa Parks’ als ‘The Typewriter and Other Headaches’ zijn te zien op het Internationale Documentaire Filmfestival Amsterdam 2024.

Ian van Asch

Waardering: 4

Speciale vertoning: IDFA 2024
Bioscooprelease: TBA 2025