Bad Day at Black Rock (1955)
Regie: John Sturges | 81 minuten | drama, thriller, western | Acteurs: Spencer Tracy, Robert Ryan, Anne Francis, Dean Jagger, Walter Brennan, John Ericson, Ernest Borgnine, Lee Marvin, Russell Collins, Walter Sande
Een smalle trein glijdt als een slang door een stoffig en door hitte verzengd rotslandschap. Deze streamliner stopt voor het eerst in vier jaar in het plaatsje Black Rock. De Tweede Wereldoorlog is net afgelopen en gehandicapte veteraan John J. Macreedy stapt uit. Vanaf het eerste ogenblik wekt zijn aankomst onrust en nieuwsgierigheid in het piepkleine stadje dat ver weg verwijderd is van de rest van de bewoonde wereld.
Als Macreedy kenbaar maakt dat hij op zoek is naar een Japanner die in 1941 in Black Rock is neergestreken en dat hij naar diens huis op ‘Adobe Flat’ wil rijden, verandert de gespannen houding van de dorpelingen in openlijke vijandigheid en zelfs gewelddadig gedrag. Hoe vasthoudender Macreedy probeert het mysterie rond deze man te ontrafelen des te erger wordt de terreur. Op een gegeven moment is het voor alle inwoners en hemzelf duidelijk dat hij die de gruwelen van de oorlog heeft weten te doorstaan, zijn verblijf van slechts een dag in Black Rock niet zal overleven.
Een parallel trekken tussen deze film en de gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog ligt voor de hand. In het plaatsje Black Rock hebben enkele inwoners een ernstige misdaad begaan en proberen dit ten koste van alles te verdoezelen. Andere inwoners hebben niet actief meegedaan aan het plegen van het misdrijf, maar zijn indirect schuldig, omdat ze niets hebben gedaan om de daders tegen te houden. Weer anderen weten er nog steeds het fijne niet van, maar hebben wel zeer sterke vermoedens. Uit angst voor represailles houden ze hun mond echter stijf dicht. De vergelijking met de oorlog wordt versterkt door de opzet van de film als een allegorisch toneelstuk met een beperkt aantal personages die ieder een duidelijk omschreven karakter hebben. Dat Black Rock in een weidse vlakte ligt, doet niets af aan de indruk naar een toneeldecor te kijken, ook bij de buitenopnames.
Een thriller is het zeker. Erg lang blijft onduidelijk wie Macreedy nu eigenlijk is en wat hij precies wil: is hij een politiefunctionaris of iemand die uit is op persoonlijke wraak? De inwoners en de kijker weten het niet waardoor de spanning gestaag toeneemt naarmate deze onduidelijkheid langer blijft voortbestaan. Ook verontrustend is de vraag hoe een gehandicapte die niet over een vuurwapen beschikt en gedwongen in zijn eentje opereert, zich kan verweren tegen de druk van opgejaagd wild te zijn en tegen het geweld dat zich niet alleen geestelijk maar ook lichamelijk uit. Door de verschillende manieren waarop hij wordt tegengewerkt door de inwoners, zijn het dorp en de omgeving in feite een hermetisch gesloten gevangenis waaruit ontsnappen zo goed als onmogelijk lijkt. Dit alles bij elkaar maakt deze ogenschijnlijk eenvoudige film op een doeltreffende manier angstaanjagend.
Diana Tjin-A Cheong