Bad Lieutenant (1992)
Regie: Abel Ferrara | 96 minuten | drama, misdaad | Acteurs: Harvey Keitel, Brian McElroy, Frankie Acciarito, Frankie Thorn, Zoe Lund, Victor Argo, Paul Calderon, Leonard L. Thomas, Robin Burrows
Cultcineast Abel Ferrara bood Harvey Keitel in 1992 een uniek podium om al zijn acteertalenten te laten zien. ‘Bad Lieutenant’ is een voor Keitel op maat gemaakte film, waarin de acteur in een ware ’tour de force’ een immorele politieman neerzet.
‘Bad Lieutenant’ schetst een ontluisterend beeld van een politieagent die net zo immoreel is als het tuig dat hij achter de tralies heeft gezet. De naamloze agent gebruikt zijn badge om persoonlijke geneugten te vervullen, zoals zijn drugsverslaving. De man opereert compleet buiten de wet en doet alles wat God verboden heeft. Zijn gedrag verandert als hij ontdekt dat een jonge non op brute wijze verkracht is. De vrouw weet wie de daders zijn, maar uit haar geloofsovertuiging besluit ze de namen van de jongens niet kwijt te geven. De nobele inborst van de non, raakt een gevoelige snaar bij de politieman.
‘Bad Lieutenant’ is een moeilijke film. Ferrara en Keitel tonen een keihard, rauw maar vlijmscherp portret van een man die moreel in verval is geraakt. Het hoofdpersonage is een zelfzuchtige man die enkel leeft voor zijn eigen bevrediging en egoïsme tot een kunstvorm heeft verheven. Keitel acteert fantastisch. De Amerikaan toont een heel scala aan emoties: waanzin, woede en berouw, de emotionele crisis waarin zijn karakter verkeert, wordt zeer intens vertolkt door Keitel.
De camera volgt in grofkorrelige beelden de slechte agent. Op een losse manier volgt de kijker de belevenissen van de politieman. Zo is de man te zien in een drugsroes, in contact met zijn jonge kinderen en masturberend bij twee meisjes die hij heeft aangehouden. De drijfveren van deze man zijn puur gericht op zelfbevrediging, alles draait om hem.
De documentaire-achtige stijl van de film versterkt het drama. De kijker ziet een man die alles is wat slecht is in de mensheid: Immoreel, wreed en achterbaks. Als de bad lieutenant beseft dat hij een slecht leven heeft geleid, toont hij berouw en smeekt hij om vergiffenis. In een erg aangrijpende scène is Keitel in een kerk te zien, waarin hij jankend, op zijn knieën bidt om vergeving. Het gehuil van de man gaat door merg en been en ten slotte verschijnt er een visioen van Jesus. Zelden is er zo’n intens, geacteerde scène als deze geweest.
Zoals gezegd is ‘Bad Lieutenant’ een moeilijke film. Moeilijk in de zin van identificatie. De film is ongelooflijk zwartgallig en deprimerend. Tel daarbij op dat er amper sympathieke personages in rond lopen en je begrijpt dat deze film niet erg toegankelijk is. Het is geen alledaagse kost die je te zien krijgt. En geen enkele kijker zal zich (willen) herkennen in een volslagen immoreel persoon als de bad lieutenant.
Deze prent van Ferrara is een ruwe, intrigerende film die alleen al vanwege het spel van Keitel de moeite waard is. De toon en sfeer van de film zorgen er echter wel voor dat deze prent geen groot publiek zal aanspreken. Voor liefhebbers van cultcinema valt er echter veel te genieten van deze prent.
Frank v.d. Ven