Ballon (2018)

Regie: Michael Herbig | 125 minuten | drama, avontuur, thriller | Acteurs: Friedrich Mücke, Karoline Schuch, David Kross, Alicia von Rittberg, Thomas Kretschmann, Jonas Holdenrieder, Tilman Döbler, Christian Näthe, Till Patz, Ben Teichmann, Ronald Kukulies, Emily Kusche, Sebastian Hülk, Gernot Kunert, Ulrich Brandhoff, Peter Trabner, Bernd Michael Lade, Kai Ivo Baulitz, Bernd Stegemann, Antje Traue

‘Ballon’ gaat over twee bevriende families, Strelzyk en Wetzel, die eind jaren zeventig in de vorige eeuw willen vluchten van Oost-Duitsland naar het vrije westen. Hun kinderen een goede toekomst bieden staat voorop, maar ook zelf zijn ze nog te jong om te berusten in het politieke klimaat van hun thuisland. Dat ze daarbij grote risico’s nemen, weten ze, maar ook de kijker krijgt dit bij aanvang van dit nagelbijtend spannende avontuur voor ogen: in de periode dat het IJzeren Gordijn bestond deden maar liefst 75.000 Oost-Duitsers tevergeefs een poging om te vluchten – zij werden gearresteerd en haalden het Westen dus niet. Achthonderd mensen stierven bij hun poging…

De film is nog geen twintig minuten bezig als de familie Strelzyk voor het eerst in de door Günter Wetzel gemaakte luchtballon stapt. De ballon blijkt te klein om twee gezinnen te dragen, dus besluiten de Strelzykjes alleen te gaan. De jongste zoon, Fitscher, is voorgehouden dat ze een nachtelijk kampeeravontuur gaan ondernemen, de oudste zoon, Frank, is minstens zo fanatiek in de vluchtplannen als vader Peter. De poging mislukt op een haar na. Door de wolken wordt de stof van de ballon nat en dus zwaar en dalen ze te snel. Net 200 meter voor de grens staakt de vlucht. Het gezin moet halsoverkop terug naar huis, ondertussen hun sporen uitwissend.

Wat doe je in zo’n geval? Als je een tijdlang al je hoop hebt gevestigd op die ene mogelijkheid op een betere toekomst en aan den lijve hebt ervaren hoeveel gevaar jij en je kinderen liepen? Juist, je schikt je in je lot omdat je niet wil dat je je kinderen verliest als je zelf achter de tralies moet. Maar ‘Ballon’ duurt dan nog dik een uur, dus kun je als kijker op je klompen aanvoelen dat de familie het hier niet bij laat zitten.

Of je nu wel of niet op de hoogte bent van de uitkomst van dit feit uit de Duitse geschiedenis, ‘Ballon’ is vrijwel continu spannend. De aanhoudende dreiging om ontdekt te worden, de aanwezigheid van kinderen die in hun onschuld iets te openhartig kunnen zijn tegen de verkeerde mensen, Franks verliefdheid op het overbuurmeisje, dochter van een Stasi-medewerker… het zijn allemaal elementen in het verhaal die de kijker aan de gebeurtenissen op het witte doek gekluisterd houden. Daarbij komt nog dat we regelmatig zien hoe dicht de Stasi (voornamelijk vertegenwoordigd door Thomas Kretschmann in een geweldige rol) deze families daadwerkelijk op de huid zitten.

Filmmaker Michael Herbig is in zijn thuisland vooral bekend als komiek en is daarom niet direct de eerste persoon aan wie je denkt om deze gedurfde ontsnappingspoging op respectvolle wijze te verfilmen. Desondanks verrast hij vriend en vijand met deze meeslepende thriller. De film ziet er uit om door een ringetje te halen en het tempo is voortdurend hoog. Het moet raar lopen wil dit niet de Duitse publiekslieveling van het jaar worden.

Monica Meijer

Waardering: 4

Bioscooprelease: 18 juli 2019
DVD-release: 15 november 2019