Balloon – Qi qiu (2019)

Regie: Pema Tseden | 102 minuten | drama | Acteurs: Sonam Wangmo, Jinpa, Yangshik Tso, Yangchuk Tso

Het zijn de jaren tachtig. China heeft zojuist de eenkindpolitiek ingevoerd, waardoor het krijgen van een tweede kind strafbaar is. We beleven de tijdsperiode vanuit het perspectief van een Tibetaanse familie, vertegenwoordigd door vader Dargye (Jinpa), moeder Drolkar (Sonam Wangmo), hun drie zonen en een grootvader. De familie leidt een rustig, tevreden bestaan in de Tibetaanse bergen, waar ze schapen hoeden om aan de kost te komen. De harmonie van het gezin komt echter onder druk te staan door de vondst van een condoom. Terwijl de gemoederen hoog oplopen en lang weggestopte zaken aan het licht komen, komt de familie voor een pijnlijke en onuitwisbare keuze te staan.

‘Balloon’ is de nieuwste film van de Tibetaanse filmmaker Pema Tseden. De regisseur heeft een uiterst kalme en beheerste film gemaakt, wat telkens in fel contrast staat met het explosieve uitgangspunt van het verhaal. Tseden laat al vroeg blijken dat hij niet geïnteresseerd is in opsmuk en banaliteiten. Hij heeft een doel voor ogen en een boodschap om uit te dragen, wat hij uiteindelijk bereikt op een onconventionele wijze. ‘Balloon’ heeft duidelijke mankementen, maar Tsedens lef om zijn eigen pad in te slaan is zonder twijfel prijzenswaardig.

Een groot deel van ‘Balloon’ is gewijd aan thema’s als reïncarnatie, erediensten en religieuze processies. We zijn getuige van een geheel authentieke, Tibetaanse levenswijze. Door zich strikt te concentreren op deze levenswijze, elimineert Tseden de dialoog en komen aspecten als beeld en geluid op de voorgrond van zijn film te staan. De Tibetaanse regisseur creëert zo een universeel werk, dat haast geen taalbarrières kent. Dat voelt authentiek aan, wat ook wordt ondersteund door de acteurs. Jinpa (Dargye) en Sonam Wangmo (Drolkar) zijn namelijk tamelijk onbekende namen in de filmwereld. De casting van deze acteurs maakt het geheel van de film net iets geloofwaardiger. Dit zijn de gezichten van echte, authentieke mensen. Als een gevolg daarvan heb je soms het idee dat je niet naar een film, maar naar het echte leven kijkt.

Door zijn aanpak slaagt Tseden op een visueel en gevoelsmatig vlak met verve. Emotionaliteit en spanning ontbreken echter regelmatig. We nemen het leven van de karakters waar, maar we kruipen nooit in hun hoofd. We weten wat de eenkindpolitiek is, maar we gaan nooit dieper in op de materie van het bevolkingsbeheersingbeleid. We kunnen raden naar de onderlinge verhoudingen tussen de gemeenschapsleden, maar daadwerkelijke antwoorden hierover krijgen we niet. Het is fijn dat ‘Balloon’ de kijker niet alles voorkauwt. Toch had er een hoger niveau kunnen worden bereikt, vooral op een emotioneel vlak, als er iets meer aandacht aan de dramatische plotlijn en de achtergrond van de gemeenschap was besteed.

Als toeschouwer komt het er uiteindelijk vooral op neer wat je van een film verlangt. Mocht je grote waarde hechten aan structuur en karakterontwikkeling, dan raakt de film je misschien minder. Mocht de visie van Tseden je aanspreken, dan wacht er hoogst waarschijnlijk een aangename kijkervaring op je te wachten.

Len Karstens

Waardering: 3

VOD-release: 21 april 2021 (Picl)