Batman: Mask of the Phantasm (1993)
Regie: Eric Radomski, Bruce W. Timm | 76 minuten | actie, drama, thriller, animatie, fantasie | Originele stemmencast: Kevin Conroy, Dana Delany, Hart Bochner, Stacy Keach, Abe Vigoda, Dick Miller, John P. Ryan, Efrem Zimbalist jr., Bob Hastings, Robert Constanzo, Mark Hamill, Marilu Henner
De Dark Knights alter ego, Bruce Wayne, blikt terug op zijn leven. Met name op zijn grote liefde, Andrea Beaumont. De gekwelde Wayne vindt in haar liefde eindelijk het geluk waar hij tevergeefs naar zocht. Nadat zijn ouders voor zijn ogen werden vermoord, zweerde hij niet te rusten voordat hij wraak had genomen. Verbitterd besluit Bruce Wayne om zich een alter ego aan te meten. De Batman. Als burgerwacht is de Batman vastbesloten om ‘zijn’ stad te beschermen tegen de misdaad.
Vóór het succes van de Spider-Man-films was Batman, na Superman, de enige comic-figuur die er toe deed in de bioscopen. Tim Burton maakte de eerste twee live-actionfilms over de burgerwacht in vleermuiskostuum. De films werden zowel een commercieel als artistiek succes. Met name de duistere, sombere sfeer en de vormgeving van Batman en Gotham City werden geprezen. De populariteit van de stripverfilmingen leidde tot een eigen cartoon voor de stripfiguur. ‘Batman: Mask of the Phantasm’ is de eerste tekenfilm op speelfilmlengte. Het is een modern sprookje geworden, of beter gezegd: een grimmige fabel.
Alle goede elementen uit de eerste Tim Burton-films zitten in deze cartoon. De sfeer uit de films is geheel gekopieerd naar deze animatieprent. De vormgeving van de personages uit de cartoons is erg strak. Alles oogt strak en hoekig. Het geeft deze tekenfilm een unieke look. De productie oogt modern, maar ademt tegelijkertijd ook een erg klassiek, jaren 20-sfeertje uit. Het kleurgebruik van de film is erg sober en donker. De sfeer van de tekenfilm ontleent zijn inspiratie uit de stripboeken van Batmans geestelijk vader Bob Kane. De origine van deze stripfiguur is niet vrolijk. Kane bedacht een ietwat donkere figuur, een soort tegenpool van de brave Superman.
‘Batman: Mask of the Phantasm’ is een echte aanrader voor trouwe Batman-fans. De film ademt precies de sfeer uit de beroemde strips uit. Met name de beroemde strip ‘The Dark Knight Returns’ van tekenaar Mark Miller vormde een inspiratiebron. Nadat de stripboekenreeks op een dood spoor lag, bracht Miller de serie weer uit het slop. Hij bracht Batman terug naar zijn roots. De sfeer werd donker en de daden van Batman lagen tussen het schemergebied van gerechtigheid en misdaad. De motieven van Batman zijn misschien goed, maar de methodes die hij gebruikt niet. Deze tegenstrijdigheid maakt Batman zo’n interessant personage.
De scheidslijn tussen goed en kwaad komt in deze film goed tot zijn recht. Bijna geen enkel personage in deze prent is onschuldig. Dubbele motieven, persoonlijke drijfveren en dubbele agenda’s drijven de karakters tot hun daden. De eens zo machtige gangster Valestra, is nu een oude zwakke man. Als kijker krijg je eerder medelijden met hem dan zijn personage te haten. De op het eerste gezicht zo onschuldige Andrea Beaumont heeft een dubbele agenda en zo zijn alle personages niet zo gemakkelijk in te delen in goed en kwaad. Ook het gewelddadige optreden van Batman is ook niet helemaal zuiver. ‘Batman: Mask of the Phantasm’ heeft dan ook dubbele lagen.
Voor mensen die de serie niet kennen is het een vermakelijke mix tussen een detectiveverhaal en een platte actiefilm. Voor fans is het een getrouwe weergave van alle elementen die dit personage zo interessant maken, alle karakters worden verder uitgediept. De stemacteurs zijn wederom fantastisch. Dezelfde mensen van de oude tekenfilmserie nemen de vertrouwde stemmen voor hun rekening. Met name Mark Hamill als The Joker is geweldig. Hamill, in een ver verleden bekend als Luke Skywalker uit de eerste Star Wars-trilogie, legt enorm veel emotie in zijn stem. De uitstekende voice-acting en de fantastische muziek zorgen voor een verzorgde film. De muziek ligt geheel in de stijl van componist Danny Elfman, die de eerste twee Batman-speelfilms voorzag van muziek. Helaas doet de animatie van deze tekenfilm soms wat gedateerd aan. De bewegingen zijn af en toe wat houterig en niet vloeiend. Dit kleine minpuntje doet echter niets af van de geweldige sfeer en het uitstekend uitgewerkte verhaal.
Frank v.d. Ven
Waardering: 4.5
4K UHD-release: 20 september 2023