Beavis and Butt-Head Do America (1996)

Regie: Mike Judge | 81 minuten | animatie, komedie, avontuur, misdaad | Originele stemmencast: Mike Judge, Bruce Willis, Demi Moore, Cloris Leachman, Robert Stack, Jacqueline Barba, Pamela Blair, Eric Bogosian, Kristofor Brown, Tony Darling, John Doman, Francis Dumaurier, Jim Flaherty, Tim Guinee, David Letterman, Toby Huss, Sam Johnson, Richard Linklater, Rosemary McNamara, Harsh Nayyar, Karen Phillips, Dale Reeves, Michael Ruschak, Gail Thomas

Vroeger, begin jaren negentig, toen men op MTV nog gewoon muziekclips liet zien in plaats van real-life soaps en rare idioten die zichzelf voor de lol pijnigen, was er een stel cartoonfiguren dat regelmatig ’s avonds commentaar kwam geven op de clipjes. Ze luisterden naar de welluidende namen Beavis en Butt-Head en met hun diepzinnige opmerkingen als ‘Cool!’ en ‘This sucks!’ kregen ze de hele wereld aan hun voeten. Niet slecht voor een stel puisterige pubers dat niets anders doet dan de hele dag tv kijken en fantaseren hoe het is om een keer te scoren bij een vrouw. Het kon niet uitblijven of deze twee schoffies moesten ook eens de wijde wereld intrekken in een heuse speelfilm. Maar hoe krijg je twee vijftienjarige jochies die vergroeid zijn met hun beeldbuis en nog te dom zijn om te kakken in vredesnaam zo ver dat ze het land intrekken? Juist: door heel simpel aan het begin van de film de tv te laten jatten!

Voor de niet-ingewijden wordt ook direct duidelijk wat het IQ van de twee nozems is. In een herhaalde serie shots wordt de lege plek op de kast getoond waar de tv hoort te staan, vervolgens een opengebroken raam en voetstappen die naar de openstaande voordeur leiden. Conclusie van Butt-Head nadat hij deze aanwijzingen een paar keer grondig in zich op heeft genomen: ‘This sucks!’ Dus besluiten de twee van hun luie reet te komen en op zoek te gaan naar een nieuwe tv. Hun zoektocht voert ze uiteindelijk naar een hotelkamer waar een zwaar gedrogeerde crimineel ze aanziet voor de huurlingen die zijn (ex-)vrouw moeten ombrengen. In de veronderstelling dat ze kunnen scoren bij deze rondborstige dame (‘to do’ kan naast ‘omleggen’ ook geïnterpreteerd worden als ‘neuken’), laten de twee zich meeslepen in een misdaadscenario waarbij een experimenteel biologisch wapen betrokken is en waarmee ze algauw bestempeld worden als de twee gevaarlijkste misdadigers die Amerika ooit gekend heeft.

Het is enkel te danken aan de stupiditeit van de twee schoffies dat ze niet direct worden opgepakt door de geheime dienst. Door hun volstrekt onlogische acties weten ze keer op keer hun belagers te ontlopen en en passant het halve land in puin te leggen. Dit zorgt uiteraard voor de nodige hilariteit, maar ergens knaagt toch de gedachte dat er meer te halen valt uit de film. Al met al blijft de setting voor een road-movie wel erg beperkt. Naast Las Vegas, de Hooverdam en Washington komen de heren bijna nergens. Enige leuke uitstapje is onderweg in de woestijn, waar ze stomtoevallig hun vermoedelijke biologische vaders tegenkomen. En waar Beavis nog een bizarre hallucinatiedroom krijgt na het eten van een cactus. Maar die droomsequentie voelt vooral erg geforceerd aan en valt behoorlijk uit de toon bij de rest van de film, terwijl twee andere stijlbreuken juist bijzonder goed aansluiten bij de mogelijkheden die een speelfilm biedt. Allereerst de Godzilla-achtige droomscène waar de film mee start en ten tweede de openingscredits, die een bijzonder fraai uitgevoerde ode aan de seventies-look tonen, inclusief Shaft-achtige muziek.

Maar al met al schiet de film toch te kort om tachtig minuten lang te blijven boeien. Als Beavis en Butt-Head geen commentaar kunnen geven op muziekclipjes blijken ze toch een stuk minder gevat. Terwijl de cartoonserie heeft aangetoond dat de jongens in afleveringen van tien minuten absoluut grappig kunnen zijn. De film mist de scherpte van die korte afleveringen en concentreert zich te veel op dezelfde grappen. (De stevige agente bijvoorbeeld – prototype pot – die telkens met haar latex handschoen klaarstaat om de holtes van haar subjecten grondig te onderzoeken, gaat al vrij snel vervelen. En tegen de tijd dat Beavis zijn zoveelste caffeïneaanval heeft, is het nieuwtje er ook wel af.) Beavis en Butt-head blijven een interessant fenomeen, maar het was niet erg geweest als hun tv nooit was gestolen.

Wouter de Boer

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 29 juli 1997