Beck: De man die even wilde afrekenen – Polis polis potatismos (1993)

Regie: Per Berglund | 90 minuten | misdaad | Acteurs: Gösta Ekman, Kjell Bergqvist, Rolf Lassgård, Niklas Hjulström, Ingvar Andersson, Arthur Brauss, Andrea Heuer, Lena Nilsson, Tommy Johnson, Bernt Ström, Agneta Ekmanner, Tova Magnusson-Norling, Ing-Marie Carlsson, Görel Crona, Marie Richardson, Reine Brynolfsson, Anders Ekborg, Claes Sylwander, Catherine Hansson, Birger Österberg, P.G. Hylén, Lena T. Hansson, Jonas Falk, Dan Nerenius, Max Lundqvist, Jonas Bergström, Lena Bergqvist, Pontus Gustafsson, Nicke Wagemyr, Stefan Rylander, Thomas Segerström, Curt Spångberg, Mikael Alsberg, David Ingvar, Bengt Nilsson, Anna Lena Ahlström, Stellan Skarsgård

In de derde tv-film uit de serie naar de boeken van Sjöwall en Wahlöö krijgt Martin Beck een lastige zaak op zijn bord. Met tegenzin zet hij zich, samen met zijn team, aan het werk om een moordaanslag op een bekende zakenman met dubieuze handelspraktijken op te lossen.

De zakenman, Viktor Palmgren, wordt tijdens een speech voor zijn zakenpartners in het Savoy-hotel in Malmö neergeschoten. De kogel dringt zijn schedel binnen en hij wordt zwaargewond afgevoerd naar het ziekenhuis. Aanvankelijk berust de leiding bij de rechercheurs Per Månsson (Ingvar Andersson) en Benny Skacke (Niklas Hjulström), die is overgeplaatst na een blunder in Stockholm, belicht in ‘De brandweerauto die verdween’. Maar de opvolger van de gepensioneerde commissaris Hammar, Stig-Åke Malm (Jonas Falk), eist dat Martin Beck (Gösta Ekman) het onderzoek overneemt.

Dat onderzoek gaat echter niet rooskleurig van start. Er is slechts een vaag signalement van de

dader, die twee schoten heeft gelost met een revolver. Eén kogel miste, vloog door het raam en belandde in het water. De andere kogel kwam in het hoofd van Palmgren terecht, maar zolang hij leeft, kan de kogel niet forensisch onderzocht worden. Er lijken mensen in overvloed te zijn, die belang hebben bij Palmgrens dood, van zijn vrouw Charlotte, die een verhouding heeft met directeur Mats Linder, die – net als directeur Hampus Broberg – het bedrijf wil overnemen. Dan is er nog de Duitse directeur Hoffman, die een zakelijk conflict met Palmgren had. Probleem is alleen dat zij allemaal aan tafel zaten toen het schot werd gelost. Wanneer Palmgren aan zijn verwondingen overlijdt, blijkt de kogel afkomstig uit een Arminius .22 revolver. Benny Skacke bijt zich erin vast om alle revolvers van dit type in Malmö op te sporen.

Intussen blijkt de beste kans om de dader te arresteren te zijn vervlogen. Een man die voldoet aan het signalement heeft vanuit Malmö de boot genomen naar Denemarken en onderweg een doos overboord gegooid. Als dezelfde man vanuit Denemarken naar Zweden wil vliegen, kan hij eenvoudig op het vliegveld worden opgepakt. Dat is althans het idee van Gunvald Larsson (Rolf Lassgård). Helaas voor hem zijn het surveillanceagenten Kristiansson en Kvant die de opdracht aannemen – en verprutsen. Zij menen namelijk op te moeten treden tegen vermeende beledigingen en komen te laat. Hier komt de Zweedse titel ‘Polis, polis, potatismos’ (politie, politie, aardappelpuree) vandaan. De meesterlijke scène waarin Larsson Kristiansson en Kvant de mantel uitveegt, komt letterlijk uit het boek en is genieten geblazen voor fans van de ruwe bonk. Zoals in alle films, laten de acteurs weer uitstekend spel zien en is het moeilijk om nog een andere acteur in dezelfde rol te zien.

Als het raadsel uiteindelijk is opgelost en de moordenaar gearresteerd, wordt duidelijk dat dit trieste verhaal eigenlijk alleen maar verliezers kent en de verkeerde mensen hun vrolijke leventje kunnen voortzetten. Daarmee sluipt in dit deel voor het eerst wat van de maatschappijkritiek uit de romans naar binnen. Viktor Palmgrens concern blijkt zich met onfrisse zaakjes bezig te houden en de politieleiding zich zorgen maakt over eventuele politieke connecties, omdat de regering hiervan op de hoogte zou zijn. De anti-kapitalistische en anti-autoritaire boodschap die Sjöwall en Wahlöö uitdroegen, wordt hier niet zo uitgesproken voor het voetlicht gebracht, maar is aan de oppervlakte wel aanwezig.

Hans Geurts