Beck: De vrouw in het Götakanaal – Roseanna (1993)
Regie: Daniel Alfredson | 90 minuten | thriller, misdaad | Acteurs: Gösta Ekman, Kjell Bergqvist, Rolf Lassgård, Niklas Hjulström, Lena Nilsson, Ingvar Andersson, Bernt Ström, Torgny Anderberg, Jacob Nordenson, Anita Ekström, Tova Magnusson-Norling, Victor Ginner, Anna Helena Bergendal, Donald Högberg, Agneta Ekmanner, Birger Österberg, P.G. Hylén, Tom Younger, Hans Ullberg, Barbro Hiort af Ornäs, Karin Sjöberg, Wallis Grahn, Inga Sarri, Tove Edfeldt, Barbro Christenson, Lasse Petterson, Chris Torch, Maj Sjöwall
‘De vrouw in het Götakanaal’ is het eerste deel van een serie van zes tv-films naar de boeken van Maj Sjöwall en Per Wahlöö rond Martin Beck – en het is meteen een schot in de roos. De verfilming is grotendeels trouw aan de geest van het boek en in een aantal gevallen ook aan de letter. Een groot aantal dialogen komt woord voor woord over uit de roman, wat de herkenbaarheid alleen nog maar vergroot.
Het is vooral de casting, die nagenoeg perfect is en die de hele serie, waar dit deel mee aftrapt, een grote mate van authenticiteit meegeeft. Gösta Ekman is, ondanks zijn snor, haast een verpersoonlijking van zoals Beck in de boeken wordt beschreven. Bedachtzaam, een tikje melancholiek, ongelukkig in zijn huwelijk, dol op zijn dochter en in zijn vrije tijd bezig met het bouwen van modellen van schepen. Hoewel minder zwaarlijvig, is Kjell Bergqvist ijzersterk als de trouwe rechterhand Lennart Kollberg en krijgt Rolf Lassgård alle ruimte voor zijn vaak humoristische interpretatie van de ruwe Gunvald Larsson. Aangevuld met Niklas Hjulström als de ambitieuze en onzekere Benny Skacke, is dit viertal het kloppende hart van de serie.
Het verhaal, in het oorspronkelijke Zweeds ‘Roseanna’ geheten, is verplaatst van medio jaren 60 naar begin jaren 90, maar blijft grotendeels intact. Uit een sluis wordt het ontzielde lichaam van een jonge vrouw opgedregd. Ze is naakt en blijkt gewurgd te zijn. Vermoedelijk is ze vanaf een schip overboord gegooid in het water. Maar vanaf welk schip en wanneer? Ook haar identiteit blijft lang een mysterie en het bezorgt het rechercheteam heel wat hoofdbrekers om er achter te komen wie ze was en wat er vermoedelijk gebeurd is. In een rustig tempo wordt het politiewerk uiteengezet en het vangt op uitstekende manier de sfeer uit het boek, met name hoe langzaam een onderzoek kan vorderen en hoe het soms maanden kan duren voordat er enig resultaat wordt geboekt. Het geeft de makers ook de mogelijkheid om de personages wat verder uit te diepen en de basis te leggen voor hun onderlinge verhoudingen in de komende delen. Toch wordt het nooit saai, dankzij het goede acteerwerk en de strakke regie van Alfredson en de film werkt naar een climax toe, waarin de spanning flink wordt opgevoerd. Wanneer Beck en zijn team een mogelijke dader gevonden te hebben, proberen ze hem door uitlokking, met behulp van hun vrouwelijke collega Åsa Thorell (Lena Nilsson), te ontmaskeren. Dat blijkt nog niet zo eenvoudig en als het schaduwen van de verdachte mis gaat en ze hem kwijtraken, lijkt het alsnog gruwelijk mis te gaan.
De trouwe lezers van de boeken zullen enigszins verbaasd zijn over de prominente aanwezigheid van Åsa, aangezien zij pas werd geïntroduceerd in ‘De lachende politieman’ als de verloofde van een vermoorde collega en later bij de zedenpolitie gaat werken. Maar dat boek is – helaas – niet verfilmd in deze serie en haar toevoeging is alleszins gerechtvaardigd.
Waarom overigens er maar zes en niet alle tien de boeken verfilmd zijn in deze reeks, is een raadsel. Hoe dan ook, ‘De vrouw in het Götakanaal’ is een sterke opening van deze serie en maakt zeker nieuwsgierig naar de andere delen.
Hans Geurts