Being There (1979)

Regie: Hal Ashby | 130 minuten | drama, komedie | Acteurs: Peter Sellers, Shirley MacLaine, Melvyn Douglas, Jack Warden, Richard Dysart, Richard Basehart, Ruth Attaway, David Clennon, Fran Brill, Denise DuBarry, Oteil Burbridge, Ravenell Keller III, Brian Corrigan, Alfredine P. Brown, Don Jacob

Jaren na zijn weergaloze prestatie als Inspector Clouseau in ‘The Pink Panther’ en vooral diens opvolger ‘A Shot in the Dark’, wint Peter Sellers – gezien als de grootste komiek aller tijden – zeer verdiend zijn Oscar voor zijn rol als Chance in het bijzonder fraaie ‘Being There’. Het is een zeldzame prestatie, en eentje van hoog niveau, daar de meeste komieken de dramatische kant van het acteren niet voldoende kunnen beheersen om in de prijzen te vallen; Sellers was niet voor niets de grootste.

In plaats van uit te pakken, vertolkt hij het personage uit de roman van Jerzy Kosinksi met de grootst mogelijke beheersing. De reden dat dit werkt is ook aan Sellers toe te schrijven, want tot in de kleinste gebaren en mimiek ìs hij de tuinman, zelfs de manier waarop hij met zijn ogen knippert verschilt met de komiek in zijn dagelijks leven.

Regisseur Hal Ashby geeft de Engelse komiek alle ruimte, en vooral de scènes met Shirley MacLaine zijn erg geslaagd. Van alle personages in de film hangt zij het meeste aan de lippen van de tuinman, wanneer die met zijn kleine bewoordingen uitweidt over het goed houden van de tuin; de manier waarop vele anderen – tot de president van Amerika – daarop reageren is ook zeer komisch.

De moderne satire – met fraai einde – is vanwege de geschiedenis op zijn best wanneer tijdens de aftiteling de scènes te zien zijn waar Sellers in de lach schiet. Twee jaar na dato zou de acteur op 54-jarige leeftijd overlijden, en het is jammer dat hij nooit meer dramatische rollen heeft kunnen spelen. Zijn oeuvre spreekt echter zeer tot de verbeelding, met naast de ‘Pink Panther’-films ook de Kubrick-productie ‘Dr. Strangelove’ en de James Bond spoof ‘Casino Royale’. Zo laat Sellers veel groots werk na, met ‘Being There’ als absoluut hoogtepunt. Het is een film die je zeer lang bijblijft.

Luuk Imhann

Waardering: 4.5

Bioscooprelease: 2 oktober 1980