Beraber (2023)

Regie: Mete Gümürhan | 85 minuten | drama | Acteurs: Alihan Sahin, Hayat Van Eck, Lorin Merhart, Cenkay Ates, Emirhan Balci, Zeynep Eylül Demirpehlivan, Mina Demirtas, Onur Dikmen, Hasan Kivanc Emur, Sinan Eroglu, Bram Klappe, Nilay Yazicioglu, Elit Andaç Çam, Melek Öden, Ayfer Kizil

Nadat de moeder van de veertienjarige Zeki (Alihan Sahin) is overleden, neemt zijn vader een drastisch besluit. Ze verhuizen van Rotterdam naar een luxe buitenwijk in Istanbul. Vader meent dat het goed is voor zijn loopbaan om in het oude vaderland opnieuw te beginnen, om daar een betere toekomst voor hem en zijn zoon op te bouwen. Eenmaal in het nieuwe huis verveelt Zeki zich kapot. Tegen de verveling doet de zwijgzame maar eigengereide jongen het liefst aan streetrunning waarin hij in Rotterdam met vrienden al in uitblonk. Echter hij kan het ook goed gebruiken om zijn gedachten te verzetten over hun grote verlies, waarover hij nauwelijks met zijn vader kan praten. Dus rent Zeki uit de privaat beveiligde buitenwijk weg die sterk lijkt op een luxegevangenis voor rijkelui die niet lastig gevallen willen worden door de buitenwereld.

Tijdens streetrunning in andere delen van Istanbul ontmoet Zeki straatjongeren uit de armere wijken bij wie hij voorzichtig aansluiting vindt. Daarvoor moet hij zich wel eerst als tasjesdief bewijzen. Uit verveling en licht emotionele verwaarlozing door zijn hardwerkende vader gaat hij die uitdaging zonder veel scrupules aan. En met de streetrunning-vaardigheden krijgt hij algauw respect van de straatjongeren, die in wezen als een bende opereren. Alles is jolig en avontuurlijk totdat de ringleider, de Fagin van het stel ontdekt dat het zakkenrollen voor Zeki geen kwestie is van overleven, maar dat hij juist uit het welgestelde milieu komt waar het geld te halen valt.

Naast rouw speelt een eeuwenoude tegenstelling tussen twee verschillende werelden een grote rol in ‘Beraber’, wat “samen (zijn)” betekent in het Turks. Bovendien vermengen de makers dit gegeven met de terugkeer naar het vaderland uit de Turks(-Europese) diaspora. Zoals je vaker hoort, voelt Zeki zich als een vreemde vogel in het land van zijn grootouders. Maar hoe het was in Rotterdam, daar laat de film bijna niks over zien. Helaas zit ‘Beraber’ daarom vooral gevangen in de klassieke tegenstelling tussen arm en rijk (en speelt er bijna niks van afkomst of religie mee). Ook blijven veel van Zeki’s persoonlijke problemen aan de oppervlakte hangen. Het verhaal laat wel op intrigerende wijze zien hoe een gated community drukt op de experimenterende geest van pubers.

Toch mist ‘Beraber’ interessante onderwerpen en morele spanning niet. Het geheel wil echter gewoonweg niet van de grond komen. Misschien komt dit doordat de makers het Show, don’t tell – idee wel heel letterlijk nemen. Ook zie je de acteurs, met name de jeugdige, ongemakkelijk worstelen met hun teksten, die óf onnatuurlijk minimaal óf clichématig zijn. Daarnaast is de hele boel te netjes aangeharkt voor sociaalrealisme (tussen de bedrijven door wel mooi geschoten reclame voor Istanbul). De titel refereert dan wel naar samen zijn, de film zelf voelt vooral als los zand.

Roy van Landschoot

Waardering: 3

Speciale vertoning: Nederlands Film Festival 2023, Cinekid 2023
Bioscooprelease: 26 oktober 2023