Betty (1992)
Regie: Claude Chabrol | 103 minuten | drama | Acteurs: Marie Trintignant, Stéphane Audran, Jean-François Garreaud, Yves Lambrecht, Christiane Minazzoli, Pierre Vernier, Nathalie Kousnetzoff, Pierre Martot, Thomas Chabrol, Yves Verhoeven, Henri Attal, Coco Bakonyi, Emmanuelle Bataille, Antoine Blanquefort, Mélanie Blatt, Geoffroy Boutan, Jacques Brunet, Patrick Burgel, Brigitte Chamarande, Colette Charbonneau, Maxime Creoff, Nicolas Creoff, Raoul Curet, Catherine Deville, Bernard Dumaine, Pierre-François Dumeniaud, Michel Dupuy, Céline Faucher, Sylvie Flepp, Barbara Floro, Sylvie Genty, Garance Giachino, Philippe Kartel, Nita Klein, Jean Le Mouël, Julie Marboeuf, Gilbert Melki, Patrick Moreau, Jean-Michel Noirey, Cécile Reigher, Dominique Reymond, Marine Ripoll, François Robert, Jean-Marc Roulot, Sonia Salem, Michel Scourneau, Josselin Siassia
Gebaseerd op een roman van schrijver George Simenon (vooral bekend van zijn Maigret-boeken) over een mysterieuze vrouw, die van kroeg naar kroeg en van man naar man wankelt en dan in het café “Le Trou” (het hol) terechtkomt. Daar hangt Betty Etamble stomdronken aan een tafel, als ze de oudere vrouw Laure (Stéphane Audran, de ex-vrouw van de regisseur) tegenkomt. De vrouwen raken met elkaar aan de praat (niet geheel toevallig van Laure’s kant, zo zal blijken) en Betty wordt in een hotel door Laure verzorgd, die een relatie heeft met Mario (Jean-François Garreaud), de eigenaar van “Le Trou”.
In korte en lange flashbacks wordt visueel getoond wat Betty in fragmenten over haar leven aan Laure vertelt. De flashbacks op hun beurt zijn dan weer niet chronologisch en sommige momenten komen meerdere keren terug. Deze ongebruikelijke structuur is bijzonder, maar zorgt ook voor verwarring en maakt het verhaal er eigenlijk niet interessanter op. De afstandelijke benadering van de personages, een vaak terugkerend thema in Chabrols films, werkt hier ook minder goed, omdat er van de kijker veel gevraagd wordt om zich in te leven in Betty’s situatie. De reden van haar drankzucht en losbandige gedrag met mannen wordt slechts oppervlakkig verklaard, waardoor er altijd de vraag achterblijft: is dit de echte reden voor haar gedrag? In elk geval wordt haar gedrag onvoldoende gemotiveerd, want er wordt te veel betrokkenheid en inlevingsvermogen van de kijker gevraagd. De uitgelichte momenten uit haar leven, waar vooral lichamelijk contact een grote rol speelt, zijn niet boeiend genoeg om de aandacht vast te blijven houden.
De plot is soms ook wel een tikje aan de melodramatische kant: dat ze als babymachine wordt gebruikt door haar schoonouders en ze een liefdeloos huwelijk heeft, lijkt zo wegelopen uit een driestuiverromannetje. Zulke ontwikkelingen dragen niet bij aan een realistisch portret van een wanhopige vrouw die vergetelheid zoekt in drank en anonieme seks. Chabrol lijkt zich hier een beetje in de details te verliezen en het overzicht in zijn regie kwijt te raken.
Tegenover het soms onlogische plot en structuur, staan de twee centrale acteerprestaties als een huis. Zowel Trintignant als Audran zetten overtuigende personages neer, al zijn hun handelingen niet altijd even goed te begrijpen. Trintignant weet uitstekend een wezenloze alcoholiste neer te zetten, verlopen ondanks haar dure kleren, met grote en holle ogen. Ze lijkt niets meer te hebben om voor te leven en haar onverschilligheid over wat er met haar gebeurt en bij welke man ze in de auto stapt, wordt door Trintignant goed neergezet. De flashbacks waarin haar eerdere leven wordt getoond, werken minder goed, omdat ze er nooit echt jonger uitziet, ondanks de verschillende kapsels die ze in deze scènes draagt. Audran, wiens motieven toch een beetje schimmig blijven, biedt sterk tegenwicht als Laure, die de drankzucht van Betty maar al te goed herkent. Op deze twee vertolkingen van de hoofdpersonages blijft ‘Betty’ drijven.
In een trieste noot: actrice Marie Trintignant kwam uit een bekend Frans filmgeslacht: vader Jean-Louis (acteur) en moeder Nadine (regisseuse-scenarioschrijfster) leerden haar de kneepjes van het vak. Helaas deelde ze met haar personage in ‘Betty’ dat ze ongelukkig was in de liefde. Ze kreeg vier zoons uit vier verschillende relaties en gedurende haar laatste huwelijk had ze een minnaar, de Franse rockzanger Bertrand Cantat. Tijdens opnamen voor een film in Litouwen, die door haar moeder werd geregisseerd, kreeg ze van Cantat tijdens een ruzie klappen op haar hoofd. Die werden haar na een paar dagen in coma te hebben gelegen, fataal. Cantat kreeg acht jaar cel, maar kwam na de helft van de straf te hebben uitgezeten, in 2007 vrij.
Hans Geurts
Waardering: 3