Beyond-Svinalängorna (2010)
Regie: Pernilla August | 94 minuten | drama | Acteurs: Noomi Rapace, Ola Rapace, Outi Mäenpää, Ville Virtanen, Tehilla Blad, Junior Blad, Alpha Blad, Selma Cuba, Minna Haapkylä, Håkan Bengtsson, Julia Öhrström-Jönsson, Lotten Roos, Rasmus Troedsson, Simon J. Berger, Kerstin Andersson, Björn Johansson, Anette Lindbäck, Eva Järinge, Anders Beckman
‘Beyond’ is weer zo’n magistraal stuk Scandinavische cinema waar je als liefhebber je hart aan kunt ophalen. De film van Pernilla August is een felrealistisch familiedrama waarin alcoholisme en huishoudelijk geweld de toon zet. Daarmee is het niet direct het soort film waar je ontspannen achteroverleunend naar kijkt, maar is dat een reden om de film over te slaan? Dat is absoluut een misvatting! ‘Beyond’ is zo’n echte en waarachtige filmparel die je bij de keel grijpt en die je niet mag missen (ook al is de toonzetting wellicht naargeestig). Het verhaal heeft – naast alle dramatiek – toch ook een positieve boodschap in zich. Gaan zien dus!
Als Leena (Noomi Rapace) en Johan (Ola Rapace, ook in het echte leven haar echtgenoot) ’s ochtends door hun dochtertjes ontbijt op bed gebracht krijgen, is iedereen nog in een gelukzalige stemming. De telefoon rinkelt, Leena’s moeder overrompelt haar volledig vanuit het ziekenhuis. Zij ligt op sterven en wil dochter Leena nog een keertje zien. Echtgenoot Johan en de kinderen wisten totaal niets van het bestaan van Leena’s moeder. Leena is duidelijk geschokt en weigert haar moeder op te zoeken, maar Johan weet haar te overtuigen. Een lange reis met het hele gezin naar Leena’s stervende moeder kan beginnen. Lang weggedrongen herinneringen spoken tijdens de reis door haar hoofd. Johan is verbijsterd, hij kan zich geen enkele voorstelling maken van het verleden dat haar kennelijk zo zwaar belast.
Tijdens de reis wordt via flashbacks duidelijk welke drama’s zich in haar jeugd hebben afgespeeld. Haar Finse ouders waren naar Zweden verhuisd en zijn daar volledig mislukt. Hun aanvankelijk nog wat ‘stevige’ drankgebruik slaat om naar volledig alcoholisme. We krijgen de totale ondergang van een gezin voorgeschoteld dat niet meer in staat is zich uit het moeras te trekken. Die ondergang wordt steeds onvermijdelijker. Leena probeert als jong meisje wanhopig en met alle kracht die in haar is de rol van haar falende ouders over te nemen. Zij bestiert het huishouden en zorgt voor haar broertje en ook voor haar bijna continu laveloze ouders. Op indrukwekkende wijze is uitgebeeld hoe de ouders van Leena elkaar soms stomdronken te lijf gaan, waarbij Leena en haar broertje machteloze getuigen zijn. Toch proberen Leena’s ouders in hun betere momenten op bijna aandoenlijke wijze hun wanhopig liefde te geven.
Als Leena in het ziekenhuis is aangekomen gaat zij daar uiteindelijk de confrontatie aan met haar doodzieke moeder die ook dan nog het verleden wil vergoelijken. Als deze zegt ‘dat zij het toch ook leuk hebben gehad’, barst de bom.
Noomi Rapace werd wereldbekend door haar rol in de Millenniumserie. Ook in ‘Beyond’ vertolkt zij magistraal haar mengeling van gevoelens van gekweld en gemangeld zijn tussen verdriet, haat en schuldgevoelens. De rollen van haar vader en moeder worden eveneens hartverscheurend mooi gespeeld door Ville Virtanen and Outi Maenpaa. Een meer dan overtuigende prestatie wordt eveneens geleverd door Tehilla Blad die de rol van de jonge Leena vertolkt. Een geweldige acteerprestatie die misschien wel net zo sterk is als die van de inmiddels gelauwerde Noomi Rapace. Regisseur Pernilla August (zelf een bekend actrice) maakt haar droomdebuut als regisseur met een ijzersterke film (tevens de Zweedse inzending voor de Oscars).
‘Beyond’ is een indringende film die onder je huid kruipt en daar nog lang blijft zitten!
Rob Veerman
Waardering: 4
Bioscooprelease: 19 januari 2012