Beyond Words (2017)

Regie: Urszula Antoniak | 87 minuten | drama | Acteurs: Jakub Gierszal, Andrzej Chyra, Christian Löber, Justyna Wasilewska, Andreas Paolo Perger, Malgorzata Krukowska

Immigratie is een veelgebruikt thema in films, al ongeveer sinds het begin van de filmgeschiedenis (denk aan ‘The Immigrant’ van Charlie Chaplin). Aangewakkerd door de vluchtelingenproblematiek worden we de laatste jaren echter overspoeld met drama’s en documentaires die dit onderwerp aankaarten. Filmmaker Urszula Antoniak, zelf al meer dan twintig jaar geleden vanuit Polen naar Nederland getrokken, vond echter voor ‘Beyond Words’ een nieuwe invalshoek. Hoe wordt een perfect geïntegreerde immigrant door de buitenwereld gezien?

Michael is een aantrekkelijke twintiger met een goed stel hersens en een baan met toekomstperspectieven. Zijn baas is zijn beste vriend. De jongeman – denk type Wall Street-handelaar of snelle reclamejongen – woont in een appartement in Berlijn en niets wijst er op dat hij hier niet geboren en getogen is. Pas wanneer we hem thuis zien oefenen met een Duitse spraakcursus, gaat er een belletje rinkelen.

Op zijn werk – Michael is advocaat – zien we hem bezig met de voorbereidingen voor een pro deo-zaak. Zijn klant, een Afrikaanse vluchteling, confronteert hem – al dan niet bedoeld – in de openingsscène met hun overeenkomsten, waarop Michael de zaak weigert. De Poolse serveerster met wie het wel wat zou kunnen worden vertelt hij niet dat hij oorspronkelijk ook uit Polen komt.

De komst van zijn doodgewaande vader zet alles op zijn kop. Als Stanislaw ineens voor zijn deur staat, kan Michael zijn ogen niet meer sluiten voor zijn verleden en de wortels van zijn bestaan. In het weekend dat daarop volgt, leren ze elkaar voorzichtig beter kennen, maar wat écht van belang is wordt niet uitgesproken. En in een scène, die grappig en triest tegelijk is, zien we Michael tolken tussen zijn baas Franz en zijn vader, waarbij hij sommige harde opmerkingen wel heel vrij vertaalt.

‘Beyond Words’ is prachtig gefilmd. In stemmig zwart-wit komt het toch al fotogenieke Berlijn natuurlijk goed uit, maar ook de personages profiteren van de afwezigheid van kleur. Michael heeft een ietwat kille houding, wat verzacht wordt door het zwart-wit beeld en zijn vagebond-achtige vader komt minder flamboyant over dan hij in werkelijkheid is, zodat de twee automatisch meer naar elkaar toegroeien op het scherm. Wat eveneens helpt is het uitstekende acteerwerk van zowel Jakub Gierszal als Andrzej Chyra.

Toch voelt ‘Beyond Words’ niet helemaal als een geslaagd project. De afstand tussen de kijker en de personages wordt niet altijd overbrugd. Motivaties en daarop gebaseerde acties blijven onduidelijk, we hebben niet het gevoel naar échte mensen te kijken. Dat Michael in een identiteitscrisis terechtkomt is te begrijpen, maar de slotakte werpt alleen maar vragen op.

Monica Meijer

Waardering: 3

Bioscooprelease: 11 januari 2018
DVD-release: 23 mei 2018