Bird (2024)

Regie: Andrea Arnold | 119 minuten | drama | Acteurs: Nykiya Adams, Franz Rogowski, Barry Keoghan, Jason Buda, Jasmine Jobson, Frankie Box, James Nelson-Joyce, Sarah Beth Harber, Kirsty J. Curtis, Joanne Matthews, Calum Speed, Rhys Yates

Na een uitstapje in de televisiewereld, onder meer voor “Big Little Lies” (2019), en de documentairewereld, voor het indringende ‘Cow’, keert regisseur en scenarist Andrea Arnold terug op het oude nest, de council estates in de UK. Maar meer dan in haar vroege sociaal-realistische werken ‘Red Road’ (2006) en ‘Fish Tank’ (2009) zoekt Arnold het fantastische op aan de rafelranden van het levenslustige ‘Bird’.

Het noorden van Kent is een gebied met een ruige inborst waar werkeloosheid heerst en groepjes jeugd voor eigen rechter spelen via sociale media. Ook is het de plek waar iedere internethype voor de excentrieke local, Bug (Barry Keoghan), een kans is om te scoren en te feesten. Hiertussen houdt de twaalfjarige Bailey (Nykiya Adams), het product van Bugs tweede kort gewiekte relatie waarna nog een trits aan half broertjes en zusjes volgen, zich staande. Maar zoals het rijk getatoeëerde lijf van haar vader is het door het chronisch geld tekort niet per se kommer en kwel. Hij bedoelt het allemaal niet zo slecht en brengt op zijn chaotische manier kleur aan de grauwe omgeving. Toch vraagt Bailey zich langzaam af hoe lang ze nog op dezelfde kamer als haar oudste halfbroer, die inmiddels zijn innerlijke Romeo heeft ontdekt, moet slapen.

Bovendien wantrouwt de puberende Bailey haar aankomende stiefmoeder Kailey. Daar heeft haar vader dan weer lak aan. Het is de nieuwe vlam in zijn leven. Ze gaan trouwen en zijn oudste dochter zal links- of rechtsom de bruidsmeisje-glitter-onesie dragen. Bailey is het helemaal zat en vlucht Kent in. Niet voor de eerste keer zie je Bug met zijn wenkbrauwen fronsen.

Tijdens de omzwervingen in haar Kent, waar school een ver weg land lijkt, komt Bailey de geheimzinnige Bird (Franz Rogowski) tegen. Hij is nogal een vreemde vogel met een raar accent (hoewel het ook uitdagend is om het kleurrijke dialect dat ze in Kent spreken bij te houden) en zegt dat hij uit dezelfde buurt stamt als Bailey. Waar hij zoekt naar zijn oorsprong van gebouw tot gebouw, ontsnapt Bailey het liefst aan haar verstikkende wijdvertakte nest.

Voor Bailey betekent het potpourri gezin evengoed onstuitbare problemen als onmetelijke warmte: half verwant of niet, geheel voor elkaar als de pleuris uitbreekt volgens haar vader. Het zijn de bloedbanden, die niet kruipen waar ze gaan kunnen, en het opstandige Kent die Bailey haar unieke persoonlijkheid maken. Dit zie je terug in de liefde voor de personages en de omgeving. Met al hun nukken en zachtheden zijn de personages vol rond. Ook laat regisseur Arnold de vetbekkende straattaal en (soms erg) springerige beeldenstorm goed samenkomen.

Het soms moordende tempo van ‘Bird’ heeft genoeg film tweelingbroers en -zussen. Denk overzees aan de fascinaties van Sean Baker (‘Anora’, 2024) en de Safdie Brothers (‘Good Time’, 2017). Maar veel dichter bij huis voor Arnold zijn dat filmmakerzussen Clio Barnard (‘The Arbor’ (2010), ‘The Selfish Giant’ (2013) en ‘Ali & Ava’ (2021)), en Lynne Ramsey (‘The Ratcatcher’ (1999) en ‘Morven Callar’ (2002)). Mooi is dat alle drie de dames niet proberen te dwepen met de armoedige omstandigheden van de personages maar hun uniekheid, en de speciale biotoop daar rondom heen, door een magisch-realistische lens vieren.

De magische troefkaart van Arnold, en het meest losgezongen van de werkelijkheid, is Bird. Overigens klopt de casting van Rogowski als een bus. Hij is aards maar ook mysterieus, en dat is niet alleen vanwege zijn accent. Niettemin knaagt er iets aan de aanwezigheid van deze vreemde vogel. Had de film misschien zonder hem gekund? Sowieso is het gedurfd van Arnold.

Voor je het weet, is de vogel gevlogen. Iedereen, van de cast tot aan vaste cameraman Robbie Ryan (ook van Ken Loach en Yorgos Lanthimos) en editor Joe Bini ( heeft jarenlang met Werner Herzog gewerkt en nog steeds met Lynne Ramsey) levert strak werk af op de film. Ook verdient de vrolijke brabbelende acteur Keoghan als Bug een liederlijke ode (en dat heeft hij ook van de Ierse Band Fontaines D.C., waarvan bandleden in de LSD gedoopte feestjes van de steppende vader dippen). Toch is dit niet Arnold op haar sterkst. Ze heeft dieper gegraven. Evengoed zal je je geen moment vervelen in de weidse en fantastische wereld van Bailey, Bug en Bird.

Roy van Landschoot

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 28 november 2024