Black Mass (2015)

Regie: Scott Cooper | 122 minuten | biografie, drama, misdaad | Acteurs: Johnny Depp, Benedict Cumberbatch, Kevin Bacon, Dakota Johnson, Joel Edgerton, Peter Sarsgaard, Jesse Plemons, Rory Cochrane, David Harbour, Adam Scott, Corey Stoll, Julianne Nicholson, W. Earl Brown, Bill Camp, Juno Temple

De acteercarrière van Johnny Depp kent grote pieken en diepe dalen. De talrijke flops en commercieel lege stervehikels die hij de laatste jaren aaneenrijgt, getuigen dat het dal momenteel nader is dan de piek. Dat komt mede door zijn theatrale manier van acteren, die in de loop der jaren steeds meer in zijn werk is geslopen. Dat is jammer, want Depp heeft eerder bewezen dat er een prima acteur in hem schuilt. Omdat in kritische zin het succes van de films waarin hij speelt, evenredig oploopt met de acteerprestaties van Depp, valt het voor het waargebeurde ‘Black Mass’ te hopen dat het hem lukt zijn status weer eens waar te maken.

Op het eerste gezicht lijkt Depp daar in te slagen. Hij speelt Jimmie ‘Whitey’ Bulger, een kleine crimineel in de zuidelijke wijken van Boston. Wanneer hij in de jaren zeventig de mogelijkheid krijgt om met de FBI samen te werken, ziet Bulger kans zijn territorium te vergroten. Ook voor de federale geheime dienst is het een winstsituatie. FBI-agent John Connolly (Joel Edgerton), een jeugdvriend van Bulger, hoopt er hun gemeenschappelijke vijand mee uit te schakelen. Met de Italiaanse maffia uit de weg, kan hij door zijn collega’s eindelijk serieus worden genomen. Het op de werkelijkheid gebaseerde verhaal ontvouwt zich in mooi grofkorrelige en donkere shots richting de afgrond. Een goede afloop laat onvermijdelijk op zich wachten.

Dat geldt echter voor zowel de acteurs als voor de hoofdpersonages die ze vertolken. Eerst die personages. Het probleem ligt het daar in de betrokkenheid. Beide protagonisten zijn in essentie bad guys. Jimmie Bulger toont zeer weinig menselijkheid in zijn psychopathische zoektocht naar macht. Zelfs zijn brute handlangers beginnen na verloop van tijd te twijfelen aan zijn meedogenloze methodes. Wat daarbij knaagt is dat die hardvochtigheid onvoldoende gemotiveerd wordt. Er is wat persoonlijk drama met twee sterfgevallen in de familie, maar over het geheel gezien wordt zijn bloedzucht niet verklaart.

De eendimensionale zucht naar roem van Connolly is evenmin diepgaand. De trouw aan zijn jeugd is benijdenswaardig, maar berouw tonen voor zijn daden doet hij evenwel niet. Wanneer Bulger, bij wijze van een test, iemand laat vermoorden in bijzijn van Connolly, is zijn reactie op het gehele gebeuren nergens te zien. Ogen dicht en laat dat bonafide geld maar binnenstromen. Het komt allemaal erg makkelijk over. Als toeschouwer zie je het allemaal gelaten aan. Hun problemen zijn van een andere, oppervlakkige wereld. Een betere vertelwijze had ‘Black Mass’ goed gedaan.

Terug naar Johnny Depp. In ‘Black Mass’ laat hij zich aanvankelijk van een meer serieuze kant zien. Die ingetogenheid bevalt, omdat hij nu eens niet alle aandacht naar zich toetrekt. Zijn fysieke verschijning staat zelfs zo ver de idool Depp vandaan, dat de acteur zich in complete zin voor de film lijkt weg te cijferen. Het halfkale hoofd, de resterende haren zijn strak achterover gekamd, en het gebit met grote sporen van tandrot geven Depp het uiterlijk dat past bij zijn rol. Toch ligt het typetje altijd op de loer. Het lijntje onder zijn ogen doet tegenwoordig onuitwisbaar aan. Naarmate ‘Black Mass’ vordert, en zijn personage meer ruimte krijgt om zijn psychopathische uitspattingen te botvieren, komen ook andere maniertjes aan het oppervlak terugborrelen. Zo doen zijn mimiek en krakerige stem de oorspronkelijke ernst van de film gestaag teniet. ‘Black Mass’ voelt in alles als een gemiste kans.

Wouter Los

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 15 oktober 2015
VOD-release: 30 maart 2016
DVD- en blu-ray-release: 30 maart 2016