Blackbeard: The Real Pirate of the Caribbean – Blackbeard: Terror at Sea (2005)

Regie: Richard Dale, Tilman Remme | 100 minuten | drama | Acteurs: James Purefoy, Jimmy Akingbola, Roger Barclay, Sally Bretton, Antonia Campbell-Hughes, Jack Galloway. James Hillier, John Hug, Simon Kunz, James Marchant, Michael Müller, Mark Noble, Peter Pacey, Rupert Wickham

‘Genuanceerde geschiedenisles’

Dat de ‘Pirates of the Caribbean’ films zeer verdienstelijk zijn geweest aan de kassa’s van de bioscopen mag als algemeen bekend worden beschouwd. Dat dit soort grootschalig succes altijd leidt tot exploitatie is eveneens bekend en zodoende probeert zelfs de BBC een graantje mee te pikken van het succes van de goedbezochte Hollywoodfilms. Zij brengen ons de film ‘Blackbeard’, met de niets verhullende subtitel: ‘The Real Pirate of the Caribbean’.

De BBC heeft niet geprobeerd ‘Pirates of the Caribbean’ te kopiëren en ‘Blackbeard’ lijkt naast zijn piratenthema weinig van doen te hebben met de Johnny Depp-films. In plaats van het spektakel van de ‘Pirates’ films gaat de regie achter ‘Blackbeard’ voor een meer historische benadering, wat uiteraard een geheel andere film oplevert. Geen miljoenen verslindende special effects, maar een reconstructie van het leven van de beruchte piraat Edward Teach is wat de makers hier voor ogen hadden en zodoende is ‘Blackbeard’ bovenal een portret geworden van deze markante persoonlijkheid.

Het eindresultaat is een bijzonder genuanceerde film geworden. Richard Dale en Tilman Remme lijken erg bezorgd om het historische karakter van hun film te schaden en durven daardoor geen standpunten in te nemen rondom de geschiedenis die scenarist Andrew Bampfield voor hun heeft neergepend. Dat is jammer, want iets minder nuance had de film een heel eind vooruit kunnen helpen. Met name omdat de film van tijd tot tijd met een marxistisch thema speelt dat vraagt om een positionering van de kijker aan de kant van de onderdrukte piraten. Een deel van het karakter Blackbeard gaat verloren doordat Dale en Remme niet durven te kiezen wat ze van hem vinden. In plaats daarvan komen de heren met een rationele vertelling die tracht te laten zien dat Edward Teach een veelzijdig – en daardoor weinig excentriek – man was. Een benadering die wellicht voor ‘Der Untergang’ werkte, maar voor een stripboek karakter als Teach niet opgaat.

Een ander punt waaruit Dale & Remme’s rationele benadering blijkt is de irritante voice-over die constant opduikt en de situaties voor de kijker interpreteert. Niet alleen is het bijzonder onfilmisch om te vertellen in plaats van te tonen, het is daarnaast simpelweg storend om tijdens een spannende aktiescène uit je concentratie te worden gehaald door een stem die op droge wijze het geweld becommentariëerd. Of het vanuit onzekerheid bij de regisseurs is gedaan of vanwege de wellicht opgelegde educatieve waarde die de film diende te hebben is onbekend, maar dat de regie dit gewoon had moeten verbieden is duidelijk.

Ondanks Dale en Remme’s rationele benadering is ‘Blackbeard’ zeker geen slechte film geworden. Zo kent dit piratenepos bijvoorbeeld een overtuigend production design dat niet onderdoet voor een grote Hollywoodproductie en is het camerawerk op z’n minst degelijk te noemen. Cinematograaf Paul Jenkins had pas aan twee films meegewerkt voordat hij aan ‘Blackbeard’ begon en dit maakt zijn camerawerk des te opmerkelijker. Hij weet op de juiste momenten de rust te vinden die de meer dramatische scène’s nodig hebben en barst los in aktievol camerawerk tijdens de vele schiet-, knok en steekpartijen. Wellicht weinig origineel, maar toch zeker een goede bijdrage aan de film. Zeker in het licht van de wat stijve Britse acteertechnieken die de acteurs kenmerken en die hier en daar wel wat bijstand kunnen gebruiken.

De acteurs in ‘Blackbeard’ spelen onderkoeld en dat is hun goed recht, want er bestaat meer dan het uitbundige Amerikaans acteren dat Hollywood kenmerkt. Wel mag gezegd worden dat iets meer emotie de goed geschreven conflicten tussen Edward Teach en zijn vele vijanden goed had gedaan. De degelijke acteerstijl in ‘Blackbeard’ misstaat de film niet en zorgt voor een serieuze ondertoon die de historisch verantwoorde film kan gebruiken, maar af en toe had het simpelweg wat expressiever gemogen zodat de conflicten echt voelbaar waren geweest.

‘Blackbeard’ is vanwege zijn rationele kijk op het piratenverhaal bovenal een goed gemaakte geschiedenisles geworden, die dankzij een mooie production design, puik camerawerk en degelijk acteerwerk de aandacht van de kijker erbij weet te houden. Zodra echter de schoolbel gaat zal men niet aarzelen om de film in het klaslokaal achter te laten en zich te richten op wat minder historisch verantwoord materiaal.

Sander Colin