Borg McEnroe (2017)

Regie: Janus Metz | 108 minuten | drama, biografie | Acteurs: Sverrir Gudnason, Shia LaBeouf, Stellan Skarsgård, Tuva Novotny, Leo Borg, Marcus Mossberg, Jackson Gann, Scott Arthur, Ian Blackman, Robert Emms, David Bamber, Mats Blomgren, Jane Perry

Wimbledon, 1980. Regerend kampioen Björn Borg (Sverrir Gudnason) wil zijn vijfde titel in de wacht slepen, iets wat nog nooit iemand eerder gepresteerd heeft. De temperamentvolle rijzende ster John McEnroe (Shia LaBeouf) wil zichzelf dolgraag bewijzen als een grootheid in de tenniswereld. Hun rivaliteit en de legendarische finale die ze dat jaar tegen elkaar spelen staan centraal in ‘Borg McEnroe’. Borg is de publiekslieveling in Londen en staat bekend als een ijskonijn. McEnroe is een arrogante en agressieve nieuwkomer die met zijn tirades tegen de umpires en het smijten met zijn rackets weinig vrienden heeft gemaakt in de tenniswereld.

De twee tennissers zijn allebei op hun eigen manier geobsedeerd door de sport. Waar Borg zich verliest in een minutieuze voorbereiding – of het nu zich laten vervoeren in dezelfde auto als voorgaande jaren is tot het controleren van de spanning van de snaren van zijn rackets – straalt McEnroe met elke beweging zijn amper onderdrukte woede uit. Het slimme scenario van Ronny Sandahl geeft door middel van flashbacks naar hun jonge jaren een kijkje in hoe de titanenstrijd tot stand is gekomen en dan blijkt dat het tweetal helemaal niet zo verschillend is. Borg had alleen het geluk (als je dat zo kunt noemen) dat zijn coach Lennart Bergelin (Stellan Skarsgård) hem leerde zijn woede te bedwingen en zijn emoties niet langer te uiten, maar te verinnerlijken. Aardig detail is hier dat Leo Borg, de zoon van Björn, zijn eigen vader speelt als beginnende tiener. Aan de overzijde van de Atlantische Oceaan wordt de jonge John door zijn ouders gekleineerd en is wangedrag op het veld voor hem een uitlaatklep. 



De hoofdrolspelers hadden niet beter gecast kunnen zijn: Sverrir Gudnason heeft een verbluffende gelijkenis met Borg en Shia LaBeouf is indrukwekkend als ‘enfant terrible’ McEnroe. Beide acteurs zijn weliswaar ouder dan de karakters die ze uitbeelden, maar hun buitengewone acteerprestatie doet je dat al snel vergeten. Het is lastig te benoemen wie van de twee de moeilijkste hoofdrol heeft. Gudnason is deels beperkt omdat hij weinig expressieve emotie in zijn spel kan leggen. Toch weet hij feilloos over te brengen dat zijn Borg een veer is die te strak is aangespannen en dat hij elk moment kan gaan ontploffen. Daarbij heeft hij wel het (thuis)voordeel dat hij twee directe tegenspelers heeft: Tuva Novotny als zijn vrouw Mariana en de altijd betrouwbare Skarsgård als coach.
LaBeouf moet zijn krachttoer op zijn eentje doen en weet behoorlijk diep te gaan in een rol die gemakkelijk in een oppervlakkige imitatie van scheldpartijen had kunnen vervallen. Het scenario laat zijn McEnroe er soms wel wat bekaaid van afkomen. De makers zijn duidelijk meer geïnteresseerd in het personage Borg – niet voor niets kwam de film in Zweden uit als ‘Borg’ in plaats van ‘Borg McEnroe’ – terwijl McEnroe wellicht een interessanter karakter is. Zeker in de manier waarop LaBeouf hem speelt en daarbij ongetwijfeld uit zijn eigen controversiële acteursleven heeft geput. 



Het is nergens te merken dat dit het eerste lange speelfilm debuut is van regisseur Janus Metz, die hiervoor vooral bekend stond op zijn documentaires en korte films. Metz kruipt dicht op de huid van zijn acteurs en de tennisscènes zijn fraai in beeld gebracht. Het behendige camerawerk van Niels Thastum laat Gudnason en LaBeouf zo veel mogelijk zelf op de baan staan – beiden kregen training van voormalige tennisprofs – en de wedstrijd naspelen zonder dat het voor de kijker overduidelijk is dat hier geen professionele topsporters de wedstrijd van hun leven staan te spelen. De finale wordt tegenwoordig door vele kenners beschouwd als de beste wedstrijd aller tijden en ‘Borg McEnroe’ weet met een goede spanningsbouw iets van die sfeer te pakken. De bijna vier uur durende match wordt slim samengevat tot enkele cruciale punten en elke seconde is boeiend, ook al is de uiteindelijke winnaar voor de kijker wellicht al bekend.

Hans Geurts

Waardering: 4

Bioscooprelease: 12 oktober 2017
DVD-release: 14 februari 2018