Brick Lane (2007)
Regie: Sarah Gavron | 102 minuten | drama | Acteurs: Tannishta Chatterjee, Satish Kaushik, Christopher Simpson, Naeema Begum, Lana Rahman, Lalita Ahmed, Harvey Virdi, Zafreen, Harsh Nayyar, Abdul Nlephaz Ali, Bijal Chandaria, Mohammed Ahsan, Josh Ali, Debjani Deb, Kusumika Nagar, Dola Chakraborty
‘Brick Lane’, de verfilming van de bestseller van Monica Ali, begint meteen met hartverscheurende beelden. Direct vallen de prachtig gestileerde fotografie en de betoverende muziek op. Sociaal Brits drama à la Ken Loach, een grote thematiek in een ‘kleine film’ verpakt. De zeventienjarige Nazneen (een mooie, ingetogen vertolking van Tannishta Chatterjee) wordt uitgehuwelijkt aan een oudere man. Van een dorpje in Bangladesh verhuist ze naar de grauwsluier Oost-Londen. Hier, woonachtig in een lelijke flatbuurt (Brick Lane), valt het haar zeer moeilijk haar eigen ‘ik’ te verwerven. Gevangen als ze zich voelt in een huwelijk met een man die overloopt van aftandse ideeën, iemand die totaal niet in contact lijkt te staan met de hem omringende hedendaagse moderne maatschappij, denkt ze nog vaak met weemoed terug aan haar onbekommerde jeugd in Bangladesh (gevat in feeërieke beelden).
We zien Nazneen zestien jaar en twee dochters, Shahana en Bibi, later. Nog steeds volhardend in haar rol van onderdanige wederhelft, iets wat haar van jongs af aan ingeprent is (“We overleven allemaal op een andere manier en doorstaan de beproeving van het leven”), probeert ze de demonen van haar ontevredenheid van zich af te schudden. Als haar man Chanu een promotie misloopt, neemt hij meteen ontslag – teleurgesteld als hij is in het Britse arbeidssysteem.
Nazneen, die ooit terug wil keren naar haar moederland en haar dromen hierover levend houdt door intensief met haar jongere zus te corresponderen, neemt een baantje als thuisnaaister aan om een spaarpotje aan te kunnen maken. Ze valt voor de man die haar elke week de nieuwe voorraad naaiwerk komt brengen, de jonge Karim (Christopher Simpson) en door hem gaat Nazneen haar leven in een totaal ander perspectief zien. Via Karim maakt ze kennis met een islamitische buurtgroep die zich de Bengaalse Tijgers noemt. Het zijn moslims die zich mobiliseren, een front vormen om zich teweer te stellen in een milieu waarin de raciale spanningen hand over hand toe nemen. Shahana, de oudste dochter, verzet zich ondertussen steeds meer tegen haar wereldvreemde vader en moedigt haar moeder aan voor zichzelf op te komen (“In twintig jaar huwelijk heb je hem nooit verteld wat jij echt wil!”).
Met op de achtergrond de integratieproblematiek en de invloed van 9/11 hierop dwingt Nazneen zichzelf haar leven in eigen hand te nemen. Wil ze wel echt terug naar ‘droomland’ Bangladesh? Haar man, die gefaald heeft en zich ontheemd voelt en de vele brieven van haar zus maken duidelijk dat ze eigenlijk meer op haar plaats is in Engeland. In haar eigen woorden: “Verscheurd tussen twee werelden, rennend op zoek naar een plek die al gevonden was.” ‘Brick Lane’ is een overtuigende film over het nijpende, hedendaagse thema integratie. Een film die met weinig woorden veel weet te zeggen en ons trakteert op prachtige beelden, vooral de flashbacks naar het geboorteland Bangladesh zijn oogstrelend, en betoverende muziek. Een film – bekroond met diverse prijzen- die je recht in je hart raakt, sfeervol, sensueel en meeslepend. Hou mevrouw Gavron in de gaten, die gaat meneer Loach danig naar de kroon steken…
Ruud Stift