Brief Encounter (1945)

Regie: David Lean | 83 minuten | drama, romantiek | Acteurs: Celia Johnson, Trevor Howard, Stanley Holloway, Joyce Carey, Cyril Raymond, Everley Gregg, Marjorie Mars, Margaret Barton

Op z’n tijd is een onvervalste ‘jankfilm’ best lekker. Het Britse ‘Brief Encounter’ is zo’n schaamteloze tearjerker die mikt op drijfnatte tissues en uitgelopen mascara. Ga rustig zitten, sluit je even 83 minuten van de wereld af en ga mee in de ramp die regisseur David Lean je voorschotelt. De ramp die ‘verliefdheid’ heet.

In ‘Brief Encounter’ leer je Laura (Johnson) kennen. De vrouw is al tig jaar getrouwd en moeder van twee jonge kindertjes. Iedere donderdag gaat ze naar de stad om boodschappen te doen en een filmpje te pakken. Als ze op een druilerige dag wat thee zit te leuten in de stationshal, ontmoet ze de innemende arts Alec (Howard). Nadat de twee elkaar een paar keer tegen het lijf zijn gelopen, krijgen Alec en Laura gevoelens voor elkaar. Een onmogelijke situatie, want ze zijn beide getrouwd. En in het Londen van de jaren 40 is een scheiding ‘not done’. Hun liefde brengt ze bij elkaar, maar rijt ze tegelijkertijd ook uiteen.

Deze alweer 51 jaar oude Britse film is in feite de blauwdruk voor het melodrama-genre. Een bekend probleem of dilemma wordt opgeblazen tot epische proporties en verandert even in het middelpunt van het aardse bestaan. Lean beheerst het genre tot in de perfectie en al snel zul je, of je nu wilt of niet, meegaan in de ellende van een tragisch verlopen liefdesaffaire. ‘Brief Encounter’ is uit op je tranen, maar niet op een goedkope manier. Lean schotelt kunst voor. Het acteerwerk, de setting en de melancholische muziek vormen samen een onweerstaanbaar geheel en tillen de film naar een hoog niveau.

De chemie tussen Johnson en Howard is meeslepend. Je gelooft meteen dat deze intelligente, mensen voor elkaar vallen. De ietwat verlegen Laura bloeit op als ze ‘haar’ Alec ziet en hij op zijn beurt glundert als een schooljochie als hij haar ziet. Als de tranen opwellen en de onmogelijkheid van de situatie zich opdringt, ben je al bezweken voor de charmes van deze personages. Je kijkt naar normale mensen met normale problemen en wensen. Dat zowel Johnson en Howard geen Hollywoodschoonheden zijn, versterkt het drama alleen maar. Je zou het gekwelde duo zomaar op straat voorbij kunnen zien komen.

Ook een verboden liefde en de kwelling die een onbeantwoorde liefde veroorzaakt, wordt geloofwaardig uitgewerkt. Hoewel Laura haar chaotische gevoelens wil onderdrukken, lukt het haar niet om aan de verleiding te weerstaan. Via voice-overs vertelt de vrouw hoe ze zich voelt en wordt duidelijk dat ze een speelbal van emoties is geworden. Het knappe is dat de voice-overs nooit uitleggerig worden, maar eerder een aanvulling zijn op wat je te zien krijgt. Het gekwelde gezicht en de opgejaagde houding van Laura geven al aan wat er in haar omgaat. De tegenstrijdige gevoelens van lust en schuld komen op indrukwekkende manier naar voren. Liefde hoeft niet altijd iets moois te zijn.

Hoewel ‘Brief Encounter’ een intelligente en gevoelige film is geworden, wil de rolprent af en toe wel iets te ver doorslaan. Het drama wordt soms te dik aangezet. De neerslachtige muziek en de dramatische voice-overs willen je doen geloven dat je naar het einde der tijden zit te kijken. Gelukkig heeft cineast Lean nog wat comic reliëf weten te proppen in de film in de vorm van een chagrijnige bardame en haar opdringerige aanbidder, maar soms is de verpakking van dit drama echt te zwaar op de hand.

Laat je er, ondanks het puntje van kritiek, niet van weerhouden om ‘Brief Encounter’ te gaan zien. De ijzersterke cast en de meeslepende verhaallijn zijn zeker de moeite waard. Een heerlijke 83 minuten durende emotrip voor verstokte romantici en cinefielen.

Frank v.d. Ven

Waardering: 4

Bioscooprelease: 18 december 2008