Buffalo ’66 (1998)

Regie: Vincent Gallo | 110 minuten | komedie, misdaad, drama, romantiek | Acteurs: Vincent Gallo, Christina Ricci, Ben Gazzara, Anjelica Huston, Mickey Rourke, Rosanna Arquette, Jan-Michael Vincent

Vincent Gallo is één van de weinige figuren in de Amerikaanse filmwereld die echt aanspraak kunnen maken op het stempel ‘independent’. Het is een monomaan type dat alles in eigen hand wil houden en er constant in slaagt critici en zelfs collega’s op de kast te jagen. Vergeleken met Gallo is Michael Moore het populairste jongetje van de klas.

Niettemin lukte het hem een aardige cast op te trommelen voor het ego-document – Gallo schreef het script, regisseert en speelt de hoofdrol – ‘Buffalo ‘66’, zijn debuutfilm. Het zijn eigenlijk allemaal bijrolletjes maar niet van de minste acteurs (Rourke, Vincent, Arquette). En dan is daar ook nog Anjelica Huston in een sterrol als Billy’s moeder.

Maar het draait in deze film om Billy en Layla/Wendy, oftewel Gallo en Ricci. ‘Buffalo ‘66’ is een schitterend portret van een sociaal onaangepast figuur en zijn dwaaltocht door het leven. Net als in ‘Gummo’, waar de karakters zich in cirkeltjes bewegen, volgt ook Billy Brown een amoreel en doelloos levenspad. Hij wordt gadegeslagen door Layla. Zij is op slag verliefd geworden op haar kidnapper en daardoor weerloos. Desondanks ontkomt de film aan de traditionele slachtoffer-daderverhouding en bijbehorende clichés. Layla wordt ge-iconiseerd door Gallo als een droommeisje zonder geschiedenis. En op wat voor manier. De camera bewondert haar terwijl Billy haar vernedert. Een paradox, maar het werkt en dat is de verdienste van Gallo de filmmaker als ook van Ricci.

Hoewel de film vol zit met beeldtrucs en referenties (bijvoorbeeld ‘Vertigo’), spat de originaliteit er vanaf. Het enige dat je Gallo kunt verwijten is dat hij een zo almachtige control-freak is dat je Billy soms als wandelende regisseur gaat zien, dat het een ware show-off begint te worden. Maar dat is een kleinigheidje en Gallo kan waarschijnlijk ook niet anders. Het wordt bovendien ondervangen door de excellente Ricci, die Gallo graag wil helpen, net zoals Layla Billy wil helpen.

En zo wordt dit low-budgetpareltje een onderzoek naar de wortels van de liefde, zonder het onvermogen van de hoofdrolspelers uit het oog te verliezen. ‘Buffalo ’66’ is een irritante, maar ook lieve film. Liefde die jeukt.

Jan-Kees Verschuure